Prinsjesdag met een demissionair kabinet in coronatijd: wat betekent dat?
Het is de derde dinsdag van september en dat betekent: Prinsjesdag. Maar de dag zal er net als vorig jaar anders uitzien dan de jaren daarvoor. De geldende coronamaatregelen vragen om een simpele ceremonie en de demissionaire status van het kabinet om een simpele inhoud.
Een deel van deze inhoud is – wél hetzelfde als voorgaande jaren – al uitgelekt.
Prinsjesdag met demissionair kabinet
Het is je vast niet ontgaan dat het onrustig is in Den Haag. Er is voorlopig nog geen zicht op een nieuwe formatie na de verkiezingen in maart. Rutte 3 trad in januari af en sindsdien hebben we te maken met een demissionair kabinet. Zo’n kabinet mag geen ingrijpende besluiten nemen en kan zich enkel bemoeien met lopende zaken. Hoe kan het dan dat Prinsjesdag – waarop alle grote uitgaven voor het komende jaar worden aangekondigd – toch door mag gaan?
Dat komt doordat in de wet staat vermeld dat de begroting voor het komende jaar op uiterlijk de derde dinsdag van september bekend moet worden gemaakt. Het kabinet, demissionair of niet, moet alle grote uitgaven voor 2022 op tijd inboeken. Maar omdat de leden demissionair zijn, hebben ze wel minder keuzevrijheid in de plannen die ze hiermee kunnen maken. De inhoud van Prinsjesdag zal daarom een stuk minder uitgebreid zijn dan we gewend zijn. Maar het koffertje dat vandaag naar de Tweede Kamer wordt gebracht door demissionair minister Hoekstra van Financiën zal niet leeg zijn, is al gebleken uit de uitgelekte plannen.
Uitgelekte uitgaven
De grootste uitgave gaat komend jaar naar het klimaatbeleid: zo’n 6 tot 7 miljard euro wordt ingezet om de CO2-uitstoot terug te dringen. Er wordt 1 miljard euro gereserveerd voor de bouw van nieuwe woningen, maar dit bedrag zal verspreid worden over tien jaar. Vanwege de druk door de Tweede Kamer wat betreft de woningmarkt was deze uitgave te verwachten. Daarnaast gaat 800 miljoen euro naar het bestrijden van criminaliteit, het beschermen van bedreigde personen, de sociale advocatuur en defensie.
Politiek commentator Frits Wester laat aan RTL Nieuws weten dat hij de cijfers wel met een korreltje zout neemt. „De meeste cijfers die vandaag gepresenteerd worden, kun je met potlood invullen”, zegt Wester. „En zodra er een nieuw kabinet is weer uitgummen en de cijfers opnieuw invoeren.” Het nieuwe kabinet zal pas echt grote plannen kunnen maken wat betreft het woningbeleid, de arbeidsmarkt en de stikstofreductie, om er maar een paar te noemen.
Simpele Prinsjesdag
Natuurlijk zijn nog niet alle Prinsjesdagstukken uitgelekt, dus er is nog het een en ander dat we niet weten. Maar de verwachting is dat hier geen grote verrassingen tussen gaan zitten. De vorm van Prinsjesdag zal vanwege de coronamaatregelen ook simpel zijn, net als vorig jaar. Dat betekent geen rijtoer in de Glazen Koets, geen pracht en praal en geen balkonscène (maar wel een parade van bijzondere hoeden). Naar Den Haag komen heeft dus weinig zin, Prinsjesdag zal dit jaar vooral op televisie gevolgd worden. Het programma start om 12.00 uur: dan vertrekken de kamerleden richting de Grote Kerk. Om 13.20 uur zal de koning aankomen en zijn troonrede uitspreken.