Roos Ravensbergen Binnenland 2 sep 2021, 11:31

Leestijd: 3 minuten

Omwonenden Tata Steel blootgesteld aan veel schadelijke stoffen: zo zit het

Mensen die in de buurt van Tata Steel in IJmuiden wonen, worden blootgesteld aan veel meer schadelijke stoffen dan mensen die ergens anders in Nederland wonen. Van sommige stoffen krijgen ze zelfs zóveel binnen, dat het schadelijk is voor hun gezondheid. Dit is hoe het zit.

Eén van de aangetroffen schadelijke stoffen is lood. En daarvan krijgen omwonenden zoveel binnen, dat het de zogeheten gezondheidskundige grenswaarde overschrijdt. Dat geldt ook voor zogenoemde polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK), blijkt uit onderzoek van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).

In de #IJmond zijn in het neergedaalde stof meer polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK) en metalen gevonden dan buiten de IJmond. De blootstelling aan de hoeveelheden lood en PAK in het stof is ongewenst voor de #gezondheid van kinderen.

➡️ https://t.co/knUY9eAIFS pic.twitter.com/akycO1Y1BR

— RIVM (@rivm) September 2, 2021

Omwonenden Tata Steel blootgesteld aan schadelijke stoffen

Om erachter te komen of (en in welke mate) omwonenden worden blootgesteld aan schadelijke stoffen, deed het RIVM onderzoek naar stof. Zo verzamelde het gezondheidsinstituut neergedwarreld stof op tientallen plekken in Wijk aan Zee, Beverwijk, Velsen, IJmuiden en Heemskerk. Dat gebeurde zowel op straat als bij mensen in huis. Daarna analyseerden onderzoekers de stofdeeltjes in een lab.

Om te kijken wat de samenstelling was in vergelijking met andere plekken in Nederland, bekeken de onderzoekers ook stof uit Amersfoort, De Rijp (bij Alkmaar) en De Zilk (bij Noordwijk). Die plaatsen liggen ver van Tata Steel.

En het verschil was groot: in het stof in Wijk aan Zee troffen de onderzoekers ongeveer 900 keer zoveel vanadium, 160 keer zo veel mangaan en 150 keer zo veel ijzer aan als buiten de IJmond. „Dit geldt vooral voor de locaties die het dichtst bij het terrein van Tata Steel liggen”, aldus het RIVM. Andere stoffen die veel zijn gemeten in de buurt van Tata Steel zijn chroom, magnesium, nikkel, arseen, cadmium, aluminium, calcium, strontium, barium, koper, kobalt en zink.

‘Klein risico, maar nog steeds aanwezig’

En niet alleen het stof buitenshuis is onderzocht. Binnen huizen van omwonenden van Tata Steel is ook stof neergedwarreld, dat de onderzoekers eveneens inspecteerden. Binnenshuis was het niveau schadelijke stoffen iets lager, maar nog steeds hoger dan buiten de IJmond. Zo was de hoeveelheid lood binnenshuis in Wijk aan Zee tot meer dan honderd keer zo hoog als in Amersfoort.

Een stof als lood is heel schadelijk voor de gezondheid, vooral bij kinderen. Bij langdurige blootstelling kunnen mensen schade aan hersenen en zenuwen oplopen. Maar niet alleen lood is schadelijk voor de gezondheid. Ook de andere aangetroffen stoffen kunnen schade aanrichten. Maar het RIVM kan niet zeggen hoeveel mensen een ziekte als kanker zullen krijgen door de vervuiling. „Het is niet zo dat mensen meteen ziek worden als ze iets binnenkrijgen, maar het is een blootstelling die je niet moet willen. Elke blootstelling kan het risico een beetje verhogen. Dat risico is aan de kleine kant, maar het is er wel”, zegt onderzoeksleider Janneke Elberse van het RIVM.

In dit onderzoek ging het meer om de omwonenden, dus heeft het RIVM geen metingen gedaan bij de schoorstenen van Tata Steel zelf. Wel geven de resultaten „een indicatie dat een aanmerkelijk deel van het neergedaalde stof afkomstig is van het terrein van Tata Steel”. Verder onderzoek moet daar meer duidelijkheid over geven. Maar stoffen als ijzer, mangaan, vanadium en chroom „zijn typerend voor de staalindustrie. We hadden kunnen zeggen ‘dat onderzoeken we nog’, maar dat vonden we ook niet fair. We vonden het van belang om deze uitspraak al wel te doen”, zegt Elberse.

China verbiedt talentenjachten op tv: ‘Vulgaire influencers’