Femke van Rooijen Binnenland 19 sep 2021, 09:01

Leestijd: 2 minuten

Ruim 11.000 boetes voor niet dragen mondkapje en veel discussie over handhaving

Sinds vorig jaar juni het dragen van een mondkapje in het openbaar vervoer verplicht werd, zijn er 11.600 boetes uitgedeeld aan mensen die zich niet aan de maatregel hielden. Ook werden er bijna 5600 incidenten met boze reizigers gemeld. Het gaat dan bijvoorbeeld om scheldende of spugende reizigers.

Dat schrijft de NOS op basis van documenten die verkregen zijn met een beroep op de Wet Openbaarheid van Bestuur (WOB). Uit die documenten blijkt ook dat er achter de schermen flinke discussies hebben plaatsgevonden over wie de regel moest handhaven. Juristen waren het niet eens over in welke wet de mondkapjesplicht moest worden opgenomen: de Wet Personenvervoer of in de corona-noodverordeningen (en later -noodwet). In het geval van de Wet Personenvervoer konden alleen boa’s optreden tegen mensen die geen mondkapje dragen. Als de plicht werd opgenomen in de corona-noodverordeningen, zouden ook agenten kunnen handhaven.

Politie wilde niet optreden tegen mensen zonder mondkapje

Maar de politie weigerde op te treden tegen mensen die geen mondkapje dragen in het openbaar vervoer. Het ministerie van Justitie en Veiligheid en de politie stelden namelijk dat boa’s nu eenmaal verantwoordelijk zijn voor handhaving in het openbaar vervoer. En dat geldt dus ook voor de mondkapjesplicht. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat meende daarentegen dat het beschermen van de volksgezondheid een geldige reden was om op basis van de Wet Personenvervoer te kunnen bekeuren.

Ook was er onduidelijkheid over wanneer boa’s de politie om hulp konden vragen. De politie wilde namelijk alleen proces-verbaal opmaken na een aangifte. Pas nadat er een strafbaar feit was gepleegd.

Toen het kabinet op 14 mei de Tweede Kamer informeerde over de mondkapjesplicht, was nog altijd niet duidelijk wie er moest gaan handhaven. Wel had minister Grapperhaus achter de schermen al duidelijk gemaakt dat de politie er niet voor hoefde op te draven.

Compromis bood uiteindelijke uitkomst

Uiteindelijk werd er een compromis gesloten: de mondkapjesplicht valt formeel onder de corona-noodverordening, maar het zijn de boa’s moeten optreden tegen mensen die geen mondkapje dragen. Wel mogen zij een beroep op de politie doen als de boel dreigt te escaleren, iets wat volgens de politie in het begin een aantal keer nodig was.

Hoewel er aan het einde van deze maand versoepelingen aankomen, blijft de mondkapjesplicht in het openbaar vervoer voorlopig nog gelden. Op het niet dragen van een mondkapje in het ov staat een boete van 95 euro.