Marijn van den Berge Binnenland 31 aug 2021, 12:23

Leestijd: 3 minuten

Ook regering met links blok nu uitgesloten; welke formatie-opties blijven er nog over?

Al 5,5 maanden aan onderhandelingen en nog steeds is er geen coalitie gevormd. En het lijkt erop dat het voorlopig ook niet het geval gaat zijn. VVD en CDA willen namelijk niet regeren met Groenlinks en PvdA.

Een ongebruikelijk blok tussen links en rechts, maar toch hing het even in de lucht. De rechts-georiënteerde partijen hebben die formatie echter afgesloten. Dat zeiden partijleiders Lilianne Ploumen (PvdA) en Jesse Klaver (GroenLinks) na een gesprek met Mark Rutte, Wopke Hoekstra en informateur Mariëtte Hamer.

VVD en CDA sluiten links uit

Dat betekent dat ook deze zijweg van de onderhandelingen nu muurvast zit. En dat betreurt Ploumen. „Zij willen dat gesprek over de inhoud niet met ons aangaan”, doelt de PvdA-leider op VVD en CDA. „Ik vind dat spijtig, vooral omdat Nederland echt wel zit te wachten op oplossingen en die raken een beetje uit zicht.”

Ook Klaver baalt van de houding van Rutte en Hoekstra en noemt het zelfs „on-Nederlands” dat er niet kan worden gesproken over het overbruggen van de verschillen. Klaver stelt dat hij „niet heeft kunnen vaststellen” dat er een onoverbrugbare kloof is. „Het hele idee van een formatie is dat je daar met elkaar over gaat praten.”

De VVD, D66 en het CDA zouden kunnen regeren met één van de twee partijen, ware het niet dat de PvdA en GroenLinks de handen stevig ineen hebben geslagen en niet van plan zijn om dat los te laten.

VVD: ‘Wel bereid tot samenwerking’

VVD-leider Mark Rutte en CDA-voorman Wopke Hoekstra zeggen graag bereid te zijn met de PvdA óf GroenLinks te onderhandelen over de formatie van een nieuw kabinet. Maar een vijfpartijencoalitie waar beide partijen deel van uitmaken „ligt niet voor de hand”, vinden zij.

„Wij hebben een aantal argumenten waarom wij dat niet verstandig vinden”, zei Rutte na afloop van een gesprek met de leiders van D66, CDA, PvdA en GroenLinks bij informateur Mariëtte Hamer. Hij vreest voor de stabiliteit van zo’n coalitie, wanneer niet alle partijen nodig zijn voor een meerderheid in de Tweede Kamer. Van wantrouwen is volgens de VVD-leider geen sprake.

Welke opties blijven er dan nog over? De VVD wil graag regeren met de ChristenUnie, zoals het dat tijdens Rutte III ook deed. Ook D66 en CDA zaten in die coalitie, maar D66-leider Sigrid Kaag wil niet meer verder met de ChristenUnie. Dit vooral omdat Kaag verder wil met onder meer euthanasie en abortus, wat voor de ChristenUnie geen optie is.

Minderheidskabinet in de maak?

En dus lijkt het steeds meer af te stevenen op een minderheidskabinet. Dit zou voor het eerst zijn sinds Rutte I, toen VVD en CDA samen regeerden. Ook onder Balkenende III was er kortstondig een minderheidskabinet. Het zou een unicum zijn, want het kwam zelden voor.

Als dit minderheidkabinet er komt, wordt deze waarschijnlijk gevormd door VVD, D66 en CDA. Deze partijen zijn vooralsnog bereid met elkaar te praten. Vanmiddag zullen deze partijen om tafel gaan. Het is ook mogelijk voor de VVD en D66 om samen te regeren, maar zullen dan flink steun moeten krijgen van buiten de coalitie om nieuwe akkoorden erdoorheen te krijgen. Met het CDA erbij zou het een stuk makkelijk regeren zijn voor Rutte en Kaag. Als ze al overeen weten te komen.

Man rijdt wekenlang rond met 400.000 euro aan coke in de auto, maar ‘wist daar niets van’