Roos Ravensbergen Binnenland 2 apr 2021, 08:30

Leestijd: 2 minuten

Vertrouwen in Rutte krijgt flinke klap, hoe nu verder met verkenning?

Een bijna aangenomen motie van wantrouwen én een aangenomen motie van afkeuring. Daarmee gaat VVD-leider en demissionair premier Mark Rutte de nieuwe verkenningsronde in. De formatie was al lastig, maar na de flinke deuk in het vertrouwen in Rutte is daar nu nog een tandje bij gezet.

Na Pasen begint een nieuwe verkenningsronde. Coalitiepartijen D66 en het CDA steunden de motie van wantrouwen weliswaar niet, maar dienden zelf een motie van afkeuring in. Daarmee gaven ze een signaal dat effect zal hebben op de positie van Rutte in de nieuwe verkenning: het is niet meer vanzelfsprekend dat hij als grootste partij het voortouw neemt.

Oppositieleider Geert Wilders kwam met een motie van wantrouwen tegen Rutte om zijn „leugens en bedrog”. De hele oppositie, inclusief de SGP, steunde die. Dat betekent dat bijna de helft van de Kamer – 72 Kamerleden – twee weken na de verkiezingen al geen vertrouwen meer in hem heeft.

– Motie van wantrouwen haalt nipt geen meerderheid. Alleen steun voor Rutte van coalitie
– Motie van afkeuring redt het wel. Kaag dacht dat Rutte dan op zou stappen
– Rutte echter: ‘geen moment aan opstappen gedacht’
– Formatie olv Rutte kán niet meer nu. Want vertrouwen kwijt
/1

— Kirsten Verdel (@locuta) April 2, 2021

D66 en VVD niet meer vanzelfsprekend ‘liberaal motorblok’

De samenwerking tussen D66 en VVD is niet meer vanzelfsprekend. D66-leider Sigrid Kaag sprak harde woorden over Rutte, haar vertrouwen in hem heeft een deuk opgelopen. Ook moet hij, wat haar betreft, een pas op de plaats maken de komende weken. Als winnaars van de verkiezingen en grootste partijen trokken de VDD en D66 samen op. Ze vormden toen een ‘liberaal motorblok’. Maar die samenwerking komt in het geding.

Na afloop van het debat zei Kaag zelfs dat ze nog niet weet of ze samen met Rutte in een nieuw kabinet wil gaan. De komende dagen gaat ze met haar partij overleggen wie als verkenner kan worden aangesteld. „Dat is de eerste stap.”

Kaag 1 met een minderheidsregering. Steun van links voor klimaat, van rechts voor economisch beleid. Denk dat de Kamer meer vertrouwen heeft in haar dan in Rutte, en dan krijgen we het dualisme en nieuw leiderschap dat ze wilde. Positie Rutte: #functieelders

— Rogier Swierstra (@RogierSwierstra) April 2, 2021

Na Kajsa Ollongren (D66) en Annemarie Jorritsma (VVD) werden namelijk twee nieuwe verkenners aangesteld: Tamara van Ark (VVD) en Wouter Koolmees (D66). Zij zijn nu ook ontslagen als verkenners. De volgende verkenner, dat wordt er slechts één, moet meer afstand hebben tot de partijen. Kaag diende hiertoe een motie in, en alle partijen steunden dit. Kaag noemde alle ondertekenaars op volgorde van partijgrootte, behalve VVD-leider Rutte: die kwam als laatste, na de eenmansfracties, aan de beurt.

Een kabinet zonder de VVD en zonder Rutte is mogelijk, maar dan zijn er flink wat partijen nodig voor een meerderheid. Een minderheidskabinet is ook mogelijk, maar in de uitgelekte notities stond al dat daar „weinig echt enthousiasme/geringe steun” voor was. Wie weet is dat na het debat veranderd.

Volledige oppositie zegt vertrouwen in Rutte op, maar toch wil hij door als premier