Roos Ravensbergen
Roos Ravensbergen Binnenland 24 apr 2021, 
Leestijd: 3 minuten

Notulen ministerraad over de toeslagenaffaire komen naar buiten – wat betekent dat?

rutte, Hoekstra, toeslagenaffaire, ministerraad, notulen
Premier Mark Rutte en Minister Wopke Hoekstra komen aan bij het Catshuis voor een gesprek met gedupeerde ouders van de toeslagenaffaire. Foto: ANP

Wekelijks komt het kabinet bijeen om te vergaderen, en wat ze daarin bespreken blijft strikt vertrouwelijk. Ten minste, dat is de regel. Die doorbreken ze nu: maandag worden de notulen van de ministerraad over de toeslagenaffaire openbaar gemaakt. Aanleiding is een reconstructie van RTL Nieuws: daaruit zou blijken dat het kabinet besloot de Tweede Kamer deels in het donker te houden over het schandaal.

Het kabinet gaf de Kamer namelijk niet alle informatie waar ze om hadden gevraagd, en nu eist de Kamer opheldering. Aankomende donderdag komen de Kamerleden dus even terug van reces voor een debat over het zoveelste staartje van de toeslagenaffaire. Maar wat betekent het bekendmaken van die notulen nu echt?

Er moet vooral duidelijk worden wat het kabinet besprak tijdens die ministerraad over de toeslagenaffaire. Ook wie wat heeft gezegd, is belangrijk. Het kabinet besloot namelijk niet alle info te delen om hooggeplaatste ambtenaren en politici uit de wind te houden.

Staartje toeslagenaffaire zorgt voor luidere roep om nieuwe verkiezingen

Ministerraad toeslagenaffaire ‘is nogal wat’

Zo’n ministerraad „is nogal wat”, volgens demissionair premier Rutte. „Het is altijd brisant”, zei hij, doelend op waarschijnlijk de snelheid waarop zo’n vergadering verloopt. RTL schrijft dat kabinetsleden tijdens de ministerraad onder meer klaagden over de lastige vragen van CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt. Hij had zich, samen met SP’er Renske Leijten, vastgebeten in de toeslagenaffaire.

Eerder deze week zei Rutte dat er tijdens de ministerraad „niets onoorbaars” is gebeurd. En volgens hem zal precies dat blijken uit de notulen. Mocht het inderdaad zo zijn dat het kabinet de Kamer in het donker hield én dat kabinetsleden klaagden over kritische Kamerleden, kan de oppositie stappen ondernemen. Datzelfde deden ze met de motie van wantrouwen tegen Rutte, vanwege ‘functie elders’ voor Omtzigt. Maar welke stappen zij ondernemen (en of ze dat doen) is afhankelijk van wat er is gezegd en wie dat zei. Daar komen we maandag pas achter.

Rutte: ‘Vrijgeven notulen uitzonderlijk’

Tot nu toe zijn de notulen alleen ingezien door de parlementaire ondervragingscommissie, die zich eind vorig jaar over de toeslagenaffaire heeft gebogen, en de mensen die direct betrokken waren bij de ministerraad. Oud-Kamerlid Chris van Dam (CDA) en zittend Kamerlid Attje Kuiken (PvdA) hebben als respectievelijk voorzitter en vicevoorzitter toegang gehad tot de volledige verslagen. De overige commissieleden hebben samenvattingen gekregen.

Volgens Rutte is het besluit om de notulen vrij te geven „uitzonderlijk”. Ook gaat hij ervan uit dat het eenmalig zal zijn. Wel is het besluit unaniem door de ministerraad genomen, zegt hij. De stukken zullen in hun geheel openbaar worden, zonder dat delen onleesbaar worden gemaakt. Het gaat volgens de premier om „een pagina of dertig”.

Een deel van de geheime notulen waren dus wel al gelekt, maar het is nog niet bekend wie dat heeft gedaan. Maandag, tijdens het debat, bespreekt het kabinet ook of ze daar melding van maken bij de Rijksrecherche. Mogelijk is sprake van een ambtsmisdrijf.

Dit onderstaande zou dus niet moeten gebeuren bij de notulen van de ministerraad over de toeslagenaffaire:

Hoekstra: ‘Wilde al dat notulen bekend werden gemaakt’

CDA-leider en demissionair minister van Financiën Wopke Hoekstra pleitte in januari al voor het openbaar maken van de geheime notulen van de ministerraad, zegt hij. In januari viel het kabinet, vanwege de toeslagenaffaire. Maar uit een eerder bericht uit NRC zou juist blijken dat Hoekstra de openbaarmaking destijds tegenhield. Ook hij zou namelijk, volgens de reconstructie van RTL, hebben gesproken over het ‘temperen’ van Omtzigt.

Dat spreekt de CDA-leider nu dus tegen. Gisteren heeft hij zijn ‘oproep tot openbaring’ herhaald in de ministerraad. „Daarmee wordt duidelijk wat er is besproken en in welke context wie wat heeft gezegd.”

Hoekstra benadrukt in een verklaring dat het openbaar maken een „vergaande stap” is. „Om te komen tot eenheid van kabinetsbeleid moeten ministers in alle openheid, en dus in vertrouwelijkheid kunnen overleggen. Zonder deze vertrouwelijkheid is inhoudelijk overleg niet goed mogelijk.”

RIVM-vaccinbaas: ‘Einde voor AstraZeneca in Nederland al in zicht’

Foutje gezien? Mail ons. Wij zijn je dankbaar.