Ingelise de Vries Binnenland 15 apr 2021, 07:38

Leestijd: 3 minuten

Politie: digitale criminaliteit blijft stijgen vooral via ‘familielid of bekende’

Een sms’je met een betaallink omdat je een boete zou hebben, een familielid ‘met een nieuw nummer’ dat heel snel geld nodig heeft of een email waarin de verzender je afperst omdat diegene belastende informatie over je heeft. Het zijn allemaal vormen van digitale criminaliteit en het komt steeds vaker voor, meldt de politie vandaag.

De politie zag in het eerste kwartaal van dit jaar een verdubbeling van het aantal geregistreerde online misdrijven wanneer ze dit vergelijken met het aantal meldingen vorig jaar in dezelfde periode. De meeste fraudepogingen worden gedaan via WhatsApp, al zijn ook oplichters in de online handel flink in opkomst.

Nep-appjes en geen goederen

Fraude via WhatsApp komt vaak voor in de vorm van ‘een familielid of bekende’. De crimineel stuurt een appje en claimt dat hij of zij een nieuw nummer heeft en snel geld nodig heeft. Dankzij sociale media wordt digitale criminaliteit makkelijker, criminelen weten vaak precies hoe mensen heten, wie de broers of zussen zijn en waar iemand woont. Ze beloven het geld zo snel mogelijk terug te betalen, maar dat gebeurt uiteindelijk niet. Krijg je een appje van een bekende die een nieuw nummer heeft en geld nodig heeft, bel dan altijd even op om te verifiëren of het echt klopt en maak niet zomaar geld over.

Online shoppen kan ook een risico met zich meebrengen. Via een webwinkel bestel je een product, je betaalt maar krijgt het vervolgens nooit geleverd. In december vorig jaar was er een piek rondom deze manier van fraude. De niet-essentiële winkels waren eind 2020 volledig gesloten vanwege corona en veel mensen kochten kerst- en sinterklaascadeaus online.

Stijging in digitale criminaliteit

Misdadigers duiken steeds vaker de digitale criminaliteit in, ze verruilen de fysieke wereld voor het internet. Elk jaar is er volgens de politie een stijging van 25 procent als het gaat om online oplichterij en diefstal. Ook wordt er veel gehackt, samen met oplichting vallen deze gevallen het meest op.

Om dat aan te pakken zijn investeringen nodig, zegt Theo van der Plas, programmadirecteur Digitalisering & Cybercrime bij de politie. Wil de politie de online oplichters, hackers en fraudeurs pakken, dan is er volgens hem zo’n 300 miljoen euro nodig. Daarmee wil hij de digitale vaardigheden verbeteren, extra mensen inzetten en investeren op data-infrastructuur en innovatie. Ook wil Van der Plas veel hoger opgeleiden aannemen om digitalisering op een hoog niveau te krijgen en houden. Volgens hem zijn tot 2025 zo’n 460 functies hard nodig.

Online aangifte doen

Ondertussen maakt de politie werk van digitale criminaliteit. Onlangs werden in Rotterdam 25 verdachten opgepakt in een onderzoek naar internetoplichting en witwassen. Deze zogenoemde geldezels lieten hun bankrekening misbruiken door criminelen. Via de katvangers hoopt de politie uit te komen bij de hoofddaders. Verder is een speciale eenheid opgericht om de lucratieve ransomware-economie te bestrijden.

Wat betreft de fraude via WhatsApp is het voor slachtoffers sinds 30 april vorig jaar mogelijk om online aangifte te doen. Mensen hebben hier veelvuldig gebruik van gemaakt; ruim 25.000 keer. Er zijn daarnaast ook manieren om je computer te beschermen tegen hackers, via de website Laat Je Niet Hack Maken vind je makkelijke manieren om dat te doen.

Veertig procent Nederlanders controleert privéberichten van partner