Veel briefstemmen verkiezingen fout, maar ze tellen toch mee
Het briefstemmen voor de verkiezingen van de Tweede Kamer verloopt (of verliep) allesbehalve op rolletjes. Bij 5 tot 10 procent van de stemmen was het fout gegaan. Tellen ze nu voor de verkiezingsuitslag niet mee? Integendeel. Er is een oplossing bedacht.
De werkwijze van het tellen van briefstemmen wordt aangepast nadat vele stemmen ongeldig bleken te zijn. Dat heeft minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken) aan de Tweede Kamer laten weten. De brief van Ollongren lees je hier.
Hoe ging het briefstemmen in z’n werk?
Mensen van 70 jaar en ouder konden de afgelopen weken briefstemmen opsturen of afleveren. Gemeenten begonnen maandag met het openen van de enveloppen. Toen bleken veel ouderen het stembiljet en stempas in één envelop te hebben gestopt. Een fout uitgebrachte stem moest daarna terzijde worden gelegd omdat het briefgeheim anders geschonden werd. De stembureaumedewerker zou dan namelijk kunnen zien op wie de stem is uitgebracht. Volgens de Kiesraad ging het om 5 tot 10 procent van de stemmen. Vaak ging het ook goed. Ollongren ging vorige week al op de toen nog mogelijke gang van zaken in.
Bent u 70+ en gaat u briefstemmen of heeft u uw briefstem al verstuurd? Lees dan het volgende. 👇
ℹ️ https://t.co/ifBeRQqSIf#ElkeStemTelt #Verkiezingen2021 @ANBO_Nederland @kbo_pcob pic.twitter.com/ZryCgMu1jr
— Ministerie van BZK (@MinBZK) March 10, 2021
Foute stem telt bij de verkiezingen toch mee
De nieuwe procedure houdt in dat de briefstembiljetenvelop mag worden geopend om te zien of daar een stempas in zit. Daarna wordt gekeken of de stempas geldig is. Als dat zo is mag de geopende envelop met stembiljet zonder controle in de stembus worden gedaan.
„Op die wijze blijft het stemgeheim gewaarborgd”, aldus bewindsvrouw Ollongren. Ze heeft over de aanpassing van de procedure spoedadvies gevraagd aan de Kiesraad en de Raad van State. Zij hebben geen bezwaar tegen de aanpassing. De stembiljetten die maandag terzijde zijn gelegd, kunnen alsnog worden meegenomen. De gemeenten worden vandaag voor 12.00 uur op de hoogte gebracht van de nieuwe werkwijze, aldus de minister. Het tellen van de briefstemmen begint morgen, de derde en oorspronkelijke dag van de Tweede Kamerverkiezingen.
Op social media worden reacties op de puinhoop bij het briefstemmen ‘gevreesd’. Politieke partijen die de verkiezingen verliezen zouden nog weleens op de gang van zaken terug kunnen komen.
O God wat heb ik gééén zin in een soort Trump light gedoe met die #briefstemmen als blijkt dat FVD niet genoeg zeteltjes heeft.
— Stella Bergsma (@EinsteinBarbie) March 16, 2021
Briefstemmen mochten niet verloren gaan
Politieke partijen vroegen het kabinet gisteren om snel met een oplossing te komen. PvdA-Kamerlid Attje Kuiken noemde het „ontzettend kwalijk” als veel stemmen verloren zouden gaan. Ook ouderenbond ANBO maakte zich grote zorgen, maar is nu blij. „Gelukkig heeft de minister naar ons geluisterd”, aldus de woordvoerder van de ouderenbond. „Het is wel een beetje laat. De minister heeft geprobeerd het klein te houden. Maar dat het mis zou gaan, was iets wat je van verre aan zag komen.”
Demissionair premier Mark Rutte wijst erop dat voor het eerst op zo’n grote schaal per post wordt gestemd. Ondanks een zorgvuldige voorbereiding vindt hij het onvermijdelijk dat het niet in een keer allemaal goed gaat. Dat zei hij in het WNL-televisieprogramma Goedemorgen Nederland. „Dat er in de praktijk dingen anders lopen, daar moet je mee omgaan.”
Gemeente met veel fouten opgelucht
De gemeente Bernheze is blij dat demissionair minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken) de procedure rond het tellen van de briefstemmen voor de Tweede Kamerverkiezingen heeft aangepast.
Dat is goed nieuws. En dan straks maar eens goed evalueren of de uitleg voor poststemmers te ingewikkeld was. En speelt laaggeletterdheid wellicht een rol? https://t.co/QT8nbNgF8N
— marieke moorman (@mariekemoorman) March 16, 2021
In Bernheze (Noord-Brabant) werd maandag 8,5 procent van het aantal ingediende poststemmen terzijde geschoven, omdat die niet op de juiste manier waren aangeleverd. Mensen hebben vaak de stempas en het stembiljet in dezelfde envelop gestoken. Die enveloppen mochten volgens een woordvoerster niet worden opengemaakt omdat een stem geheim moet blijven.
„We zijn blij dat de procedure nu is aangepast en dat meer stemmen mee kunnen tellen”, aldus burgemeester Marieke Moorman. „We wachten nu de instructie van het ministerie af.”
Waar worden de stemmen het snelst geteld? Dit jaar gaat veiligheid voor