Erik Jonk Binnenland 12 mrt 2021, 17:01

Leestijd: 9 minuten

Tweede Kamerverkiezingen 2021: wat willen de politieke partijen met… het onderwijs?

Voor de Tweede Kamerverkiezingen hebben de politieke partijen uitgebreide verkiezingsprogramma’s samengesteld. Metro filtert deze in een serie. Hoe staan de partijen tegenover thema’s als het onderwijs, klimaat en de zorg? Deze keer: het onderwijs.

Eerder stelde Metro de nieuwe partijen en hun ideeën al voor. Zij doen op 17 maart voor het eerst aan de verkiezingen mee. In totaal kun je stemmen op 37 partijen.

Ideeën en beloften richting de verkiezingen

In deze serie van 9 gaan we in op verschillende thema’s van de politieke partijen die op dit moment in de Tweede Kamer zitten. In deze aflevering: wat zijn richting de verkiezingen de ideeën, beloften en/of opvallende punten over het onderwijs, over onze scholen? De partijen staan op de volgorde die je op 17 maart bij de verkiezingen ook op je stembiljet zult aantreffen.

1 VVD

Lijsttrekker: Mark Rutte. Goed onderwijs is de norm. De overheid biedt excellente scholen en leraren meer geld en vrijheid, en treedt op bij slecht of matig onderwijs dat mensen onvoldoende voorbereidt op hun werkzame leven. Een verbod op (mede)financiering van onderwijs vanuit onvrije landen en organisaties die onze democratische rechtsstaat ondermijnen. Modernisering van het onderwijsprogramma op de basis- en middelbare school, waarbij hogere eisen aan de basisvaardigheden lezen, schrijven, taal en rekenen de kern vormen en we techniek (met speciale aandacht voor vakmanschap), digitalisering en burgerschap toevoegen. Recht op bijscholing voor leraren, waarbij ze eens in de twee jaar teruggaan naar de opleiding. Het stimuleren van leraren om voltijd te werken om het lerarentekort tegen te gaan.

Het hele verkiezingsprogramma van de VVD vind je hier.

2 PVV

Lijsttrekker: Geert Wilders. Het onderwijs moet ruime aandacht geven aan de verworven westerse vrijheden en om ons Nederlandse karakter te benadrukken is het mooi om op scholen dagelijks de Nederlandse vlag te hijsen. Wij constateren in de scholen een toename van politieke indoctrinatie, altijd línkse indoctrinatie. Schoolkinderen die worden ingezet als klimaatspijbelaars en scholen die vooroplopen om Zwarte Piet te verbieden zijn zomaar een paar voorbeelden. Wij willen politiek neutrale leraren. Vorming in levensvisie en politiek is aan de ouders, niet aan de school. Wij willen kleinschalig onderwijs, waar leerlingen weer worden gekend en geen nummer zijn. Het beroep van leraar moet weer aantrekkelijk worden: de leraar weer als een zelfstandige en zelfbewuste pedagoog voor de klas, in plaats van de leraar als uitvoerder van onwerkbare onderwijsvernieuwingen, bedacht door beleidsmakers en bestuurders die nauwelijks voor de klas hebben gestaan.

Het hele verkiezingsprogramma van de PVV vind je hier.

3 CDA

Lijsttrekker: Wopke Hoekstra. Goed onderwijs begint met een groot respect voor het vak en het gezag van de leraar. Het vraagt ook dat we belemmeringen om te leren en door te leren wegnemen en scholieren en studenten de tijd en ruimte geven om hun eigen weg te vinden. Niet de overheid, maar ouders zelf kiezen het type onderwijs voor hun kinderen. Wij zijn bezorgd over de kwaliteit van het onderwijs. Dit moet omhoog. Leerkrachten moeten nu onnodig veel tijd aan administratie besteden, tijd die ze ook zouden kunnen besteden aan hun leerlingen. Ook de dalende leesvaardigheid is een groot punt van zorg en dit is de komende jaren een van de grootste opgaven om te verbeteren. Als we één woord uit het woordenboek kunnen schrappen is dat het woord ‘afgestudeerd’. In een wereld die razendsnel verandert en steeds meer draait om kennis en informatie leren we elke dag bij.

Het hele verkiezingsprogramma van het CDA vind je hier.

4 D66

Lijsttrekker: Sigrid Kaag. D66 wil een grote verandering teweegbrengen in onze scholen, mbo’s, hogescholen en universiteiten. Niet met een systeemverandering, niet met een Haagse blauwdruk, maar door breed te investeren in de ontwikkeling van kinderen en jongeren. We geven de ruimte, het vertrouwen en de middelen aan de professionals in de sector: de leraren. Door schotten en regels in te wisselen voor zeggenschap en vertrouwen. Van keurslijf naar maatwerk. Zo nemen we afscheid van starre systemen, te vroege selectie en keuzestress. Gratis kinderopvang is er vier dagen per week voor elk kind. Scholen met meer kansarme leerlingen krijgen een hoger budget. Er dient een meerjarenplan te komen om de (maximale) klassengrootte substantieel te verlagen naar 23 leerlingen per klas.

Het hele verkiezingsprogramma van D66 vind je hier.

5 GROENLINKS

Lijsttrekker: Jesse Klaver. GroenLinks kiest voor onderwijs dat draait om de leerling. Waar ruimte is om te spelen en te ontdekken. Zwemles wordt weer een standaard onderdeel van het basisonderwijs. Kinderopvang wordt een publieke voorziening waar kinderen vier dagen per week gratis terechtkunnen. We zorgen voor kleine klassen en meer ondersteuning in de klas. Leraren in het basisonderwijs gaan evenveel verdienen als hun collega’s in het voortgezet onderwijs. We verlagen de werkdruk in het onderwijs en geven leraren meer zeggenschap over hun eigen werk. Vanaf 18 jaar krijgen alle jongeren recht op een startkapitaal van 10.000 euro. Studenten die onder de ‘leenstelselgeneratie’ vallen krijgen als compensatie met terugwerkende kracht recht op dit startkapitaal. Studenten ontvangen een studiebeurs van maximaal 400 euro per maand.

Het hele verkiezingsprogramma van GROENLINKS vind je hier.

6 SP

Lijsttrekker: Lilian Marijnissen. In het onderwijs komt meer aandacht voor racisme en de omgang met andersdenkenden. Het vak van leerkracht moet aantrekkelijker worden, docenten krijgen een hoger salaris. We werken naar klassen van maximaal 23 kinderen, te beginnen op scholen met veel kinderen uit armere gezinnen. Het ‘passend onderwijs’ gaat op de schop. Niet de bezuinigingswens van de politiek, maar de behoefte van het kind komt centraal te staan. Nieuwe scholen voor speciaal onderwijs worden mogelijk gemaakt. We willen meer gymlessen en sportbeoefening op school, onder leiding van vakleerkrachten. Ook zwemveiligheid moet meer prioriteit krijgen, o.a. door het invoeren van schoolzwemmen in het basisonderwijs. Studenten moeten zonder schulden kunnen studeren. Alle studenten krijgen voortaan een studiebeurs.

Het hele verkiezingsprogramma van de SP vind je hier.

7 PvdA

Lijsttrekker: Lilianne Ploumen. Er komt een groot offensief om kinderen meer aan het lezen te krijgen. Wij willen dat elke leerling het onderwijs verlaat met goede lees-, reken- en schrijfvaardigheden en een startkwalificatie. We voeren de basisbeurs voor studenten opnieuw in. Meer studenten komen daarnaast in aanmerking voor de aanvullende beurs. Leraren verdienen meer salaris. Om het lerarentekort aan te pakken wordt de opleiding tot basisschoolleraar gratis (ook voor zij-instromers) als je daarna minstens 5 jaar in het onderwijs werkt. Alle kinderen kunnen van jongs af aan gratis naar de voorschool (kinderopvang) om samen te spelen en te leren. Zo wordt de kinderopvangtoeslag overbodig.

Het hele verkiezingsprogramma van de PvdA vind je hier.

8 ChristenUnie

Lijsttrekker: Gert-Jan Segers. Ouders moeten in heel Nederland kunnen kiezen voor een school die past bij hun opvoeding en overtuiging, of dat nu bijzonder of openbaar onderwijs is. Leerlingen in het openbaar (speciaal) onderwijs kunnen ook in de toekomst binnen de schooltijden levensbeschouwelijk vormingsonderwijs of godsdienstonderwijs ontvangen. De onderwijsinspectie wordt versterkt en gaat beter toezicht houden op passend onderwijs. De schoolboeken blijven op het voortgezet onderwijs gratis. Daarbij worden ook digitale leermiddelen betrokken. Het sociaal leenstelsel wordt afgeschaft. Uitwonende studenten ontvangen een basisbeurs van 550 euro per maand. Leraren krijgen meer zeggenschap en waardering.

Het hele verkiezingsprogramma van de ChristenUnie vind je hier.

9 Partij voor de Dieren

Lijsttrekker: Esther Ouwehand. De leer- en andere achterstanden die zijn opgelopen vergen een extra investering, de coronacrisis mag de ongelijkheden niet vergroten. Leesplezier wordt bevorderd door het lezen meer aan te laten sluiten bij de interesses van de leerling. Scholen geven voorlichting over sekse-, gender- en seksuele diversiteit (vanaf nu ‘LHBTIQA+’). Kennis- en lespakketten over duurzaamheid, voedsel, natuur- en milieueducatie en dierenwelzijn komen ter beschikking aan het onderwijs. In het onderwijs komen 100 procent biologische schoolkantines en overblijfmaaltijden. Gratis kinderopvang tot 4 jaar voor vier dagen in de week. Om het lerarentekort aan te pakken verlagen we de werkdruk en worden de lerarensalarissen verhoogd.

Het hele verkiezingsprogramma van de Partij voor de Dieren vind je hier.

10 50PLUS

Lijsttrekker: Liane den Haan. Terugkeer van de basisbeurs. De positie en de beloning van leraren basis- en voortgezet onderwijs moeten worden versterkt. Onderwijs wordt aangeboden in de Nederlandse taal. Voor degenen die het Nederlands onvoldoende beheersen worden taalcursussen aangeboden. De maximale leeftijdgrens in het volwassenenonderwijs wordt losgelaten. Voortgezet algemeen volwassenenonderwijs (vavo) moet overdag en ‘s avonds beschikbaar zijn. Voor iedereen die werkloos wordt en recht heeft op een WW-uitkering is vavo direct en kosteloos beschikbaar. Het UWV heeft hierbij een stimulerende rol. Het beschikbare bedrag voor volwassenenonderwijs moet flink omhoog.

Het hele verkiezingsprogramma van 50PLUS vind je hier.

11 SGP

Lijsttrekker: Kees van der Staaij. Voor de SGP wortelt goed onderwijs in de Bijbelse boodschap, onder meer met het oog op de morele vorming van onze jeugd. We gunnen daarom iedere leerling een school met de Bijbel. De overheid heeft op basis van haar grondwettelijke bevoegdheid het recht en de plicht om actiever op te treden tegen bekostigd en niet-bekostigd jihadistisch onderwijs. Het openbaar onderwijs moet voor alle leerlingen voldoende aandacht besteden aan godsdienstige en levensbeschouwelijke stromingen. Daarvoor is onder meer contact nodig met (lokale) kerken. Het is wenselijk dat meer mannen in het basisonderwijs werken. De overheid moet scholen voor voortgezet onderwijs faciliteren om EHBO-cursussen voor leerlingen te organiseren.

Het hele verkiezingsprogramma van de SGP vind je hier.

12 DENK

Lijsttrekker: Farid Azarkan. Fiks investeren in het onderwijsachterstandenbeleid, opgelopen door corona. Sowieso gaat er meer geld naar het onderwijs. Migratieverleden, antidiscriminatie en het koloniale verleden worden in het onderwijs kerndoelen. Het leenstelsel wordt afgeschaft. Scholing van leraren om vooroordelen over leerlingen met bepaalde achtergrondkenmerken tegen te gaan. Hogere beloning voor leraren in op achterstandsscholen. Pal staan voor onderwijsvrijheid door het stoppen van de hetze tegen islamitische scholen.

Het hele verkiezingsprogramma van DENK vind je hier.

13 Forum voor Democratie

Lijsttrekker: Thierry Baudet. Meer aanzien van het vak door betere salariëring, kleinere klassen, minder papierwerk en meer autonomie. Behoud bijzonder onderwijs (artikel 23), maar strengere waarborgen op kwaliteit, in het bijzonder bij islamitische scholen. Meer aandacht voor praktijkles en ambacht in het mbo. Colleges van universiteiten zoveel mogelijk gratis online beschikbaar. Stoppen met het betalen van scholen en universiteiten op basis van het aantal mensen dat een diploma haalt (output-financiering). Want daarmee ontstaat een prikkel om kwaliteitseisen naar beneden bij te stellen. De voertaal in het onderwijs blijft Nederlands.

Het hele verkiezingsprogramma van Forum voor Democratie vind je hier.

Tweede Kamerverkiezingen 2021: wat willen de politieke partijen met… het klimaat?