Erik Jonk
Erik Jonk Binnenland 17 mrt 2021, 
Leestijd: 6 minuten

Dag verkiezingen Tweede Kamer: Friese klompenchaos en dansen in de rij

stemmen verkiezingen Tweede Kamer
Een kiezer brengt coronaproof zijn stem uit op een drive-thru stembureau tijdens de Tweede Kamerverkiezingen. Foto: ANP / Rob Engelaar

De verkiezingen voor de Tweede Kamer zitten erop. Niet op één, maar drie dagen lang mochten stemmen worden uitgebracht. En ook post.

Enkele opvallende zaken op de laatste dag van het stemmen in Nederland. Er werd gestemd voor de verkiezingen in tal coronaproof gemaakte stembureaus. Te voet, op de fiets en zelfs vanuit de auto.

Verkiezingen met Friese klompenchaos

Stemmers op klompen raakten vandaag op diverse Friese plaatsen in de war door het verplichte eenrichtingsverkeer in de stemlokalen. De Leeuwarder Courant meldt dat klompdragers hun schoeisel gewoontegetrouw uittrekken bij de voordeur. Doordat ze nu via een andere deur het stemlokaal moesten verlaten ging dat mis.

Burgemeester Johannes Kramer van Noardeast-Fryslân stuitte op het probleem tijdens zijn verkiezingsronde in Niawier, waar in dorpshuis Nij Sion een stemruimte was ingericht. „Grutste probleem: gescheiden looprûtes bin lestich foar guon stimmers dy’t de klompen by de yngong útdogge en dêr litte’’, tweette Kramer. (Gescheiden looproutes zijn lastig voor sommige stemmers die hun klompen bij de ingang uitdoen en daar laten staan.)

Stemmen zonder stembiljetten

Enkele stembureaus in Amsterdam hebben vandaag op verschillende tijdstippen zonder stembiljetten gezeten. Zo stond er rond 19.00 uur een lange rij buiten bij de KWF-stemlocatie aan de Delflandlaan. Mensen moesten wachten tot de biljetten weer zijn aangevuld.

„Gedurende de dag gingen bij enkele stembureaus de biljetten snel op, maar dat gebeurde bij niet meer dan tien locaties”, zegt een woordvoerder van de gemeente. „De mensen worden doorgestuurd naar andere dichtstbijzijnde stembureaus, of ze kunnen wachten tot de loketten weer zijn aangevuld.” Zo ook bij de Delflandlaan, waar nog een tweede stembureau in de straat is waar mensen die niet wilden wachten terechtkunnen. Populair dit jaar was het Concertgebouw. „Mensen willen daar graag heen, omdat ze de plek missen en het fijn vinden daar weer even te zijn.”

https://twitter.com/markkampers/status/1372158589473857544

Bedreiging na oproep over PVV en Forum

Op sociale media is een heksenjacht ontstaan op een voormalig medewerkster van een stembureau die op Instagram grapte alle stemmen op PVV en Forum voor Democratie te zullen verscheuren. Kiezers van beide partijen publiceren haar adresgegevens, schelden haar de huid vol en roepen elkaar op om massaal aangifte te doen. Dat meldt het Algemeen Dagblad. De gemeente Rotterdam en de politie zijn op de hoogte van de situatie en keuren iedere vorm van haatzaaien af.

De medewerkster van het stembureau aan de Argonautenweg in Rotterdam had een foto van zichzelf en haar vader op sociale media geplaatst en liet daaronder weten alle stemmen op Geert Wilders en Thierry Baudet te zullen verscheuren. De vrouw gaf meteen aan dat het als grap bedoeld was, maar de gemeente vond dat ze haar functie niet meer kon vervullen.

Rel om stemmen zonder mondkapje

De politie heeft woensdag ingegrepen nadat een man bij een stembureau in Rheden wilde stemmen, maar geen mondkapje wilde dragen. „Wij hebben daarop met diegene gesproken, maar hij wilde nog steeds geen mondkapje op”, laat een woordvoerder na berichtgeving van Omroep Gelderland weten. De man is daarop het gebouw uitgezet. Volgens Omroep Gelderland gaf de man aan dat hij een ontheffing van de mondkapjesplicht had van de Rijksoverheid. Die kon hij niet laten zien aan de voorzitter van het stembureau in Ons Huis aan het Meester B. van Leeuwenplein of aan de politie.

„Ik heb een slecht hart en krijg het benauwd van een mondkapje”, verklaarde de man aan Omroep Gelderland. Volgens hem was het document dat hij bij zich had rechtsgeldig. „Ik moest van het stembureau maar een verklaring halen bij mijn cardioloog, kreeg ik te horen.” Burgemeester van Rheden Carol van Eert spreekt tegen dat er een geldig document was. „De man heeft iets vaags laten zien dat niet aan hem persoonlijk gelieerd was”, zegt Van Eert tegen de regionale omroep.

https://twitter.com/carolvaneert/status/1372166969642921984

Dansend in de rij voor de verkiezingen

In Amsterdam konden kiezers ‘dansend’ in de silent disco naar de stembus. In het cultureel centrum Tolhuistuin mochten mensen bij aankomst een draadloze hoofdtelefoon op het hoofd zetten, waarmee ze in de rij naar muziek van de dj’s konden luisteren.

Na een dansje in de rij moesten de kiezers hun koptelefoon weer inleveren en kregen ze in ruil daarvoor een stembiljet om hun stem uit te brengen. „We zien hier veel vrolijke gezichten”, aldus een woordvoerster van de Tolhuistuin. „Een aantal mensen is hier speciaal naartoe gekomen om te stemmen en sommigen zijn ook verrast dat we er hier op afstand een klein feestje van proberen te maken. Veel mensen vinden het leuk dat we dit doen.” Een van de bezoekers had genoten: „Het was kort maar krachtig. Maar het voelde even als een klein feestje.”

Stembusstampers voor de stemmen nodig

De stembussen zaten dit jaar sneller vol dan tijdens eerdere verkiezingen, en dus moesten er ‘stembusstampers’ en nieuwe bussen aan te pas komen. Dat merkten ze ook in Rotterdam. „De stemformulieren zijn groter dit keer, want er zijn meer partijen die deelnemen aan de verkiezingen”, aldus een gemeentewoordvoerder.

Tijdens deze Tweede Kamerverkiezingen doen 37 partijen mee, een naoorlogs record. En dus zijn er op het stembiljet evenveel kolommen nodig, waardoor het papier groot uitvalt en veel ruimte inneemt in de stembus. Met een zogenaamde stembusstamper, „een houten stok die door de bus heen kan”, wordt de stapel aangedrukt, vertelt de Rotterdamse woordvoerder. Ook werden er nieuwe stembussen naar de drukke stembureaus gebracht. Er is volgens de woordvoerder nog een andere oorzaak waardoor de bakken snel vol zitten. „Normaal zetten we op de stempas de dichtstbijzijnde locatie waar je kan stemmen. Nu niet, en dus is er meer spreiding.”

Stembiljet uitvouwen duurt 16 seconden

In de Diekmanhal in Enschede zijn 26 studenten van een uitzendbureau sinds vanmorgen vroeg bezig met het tellen van de briefstemmen. Het verloopt allemaal voorspoedig. „We doen maar 16 seconden over het uitvouwen en tellen van een stem”, laat coördinator van het briefstemtellen Teun Oosterholt (24) vanuit de sporthal weten.

Vanwege de coronacrisis mochten 70-plussers per post hun stem uitbrengen. De gemeenten konden deze al op zaterdag openen en de stembiljetten uit de enveloppen halen. Doordat sommige 70-plussers hun stembiljet niet in de goede envelop hebben gestopt of hun brief verkeerd hebben gepost, zijn een deel van de briefstemmen ongeldig verklaard. „Maar gelukkig hoeven we er nu, tijdens het tellen van de stembiljetten, niet zo veel af te keuren”, zegt Oosterholt. „Ouderen weten misschien niet hoe de enveloppen werken, maar een rode stip zetten hebben ze vaak genoeg gedaan.”

Verkiezingen met Hugo de Jonge en stempotloden

En dan hadden we ook nog twee opvallende zaken bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer waarover Metro vandaag eerder al schreeft. Demissionair coronaminister kon zonder te stemmen weer naar huis. Hij had zijn oude paspoort, inclusief gaten, als zijn identificatie mee. Later stemde hij toch, vanuit zijn auto. Verder zijn vandaag veel rode stempotloden aangeboden op Marktplaats. Dit met creatieve tekst over bijvoorbeeld ‘eenmalig gebruik’.

Mensen verkopen hun rode stempotlood met grappige verkooppraatjes

Foutje gezien? Mail ons. Wij zijn je dankbaar.