Redactie Metro
Redactie Metro Binnenland 8 dec 2020, 
Leestijd: 5 minuten

Strengere maatregelen, maar toch lopen de cijfers op. Hoe kan dat?

Een medewerker van de GGD met coronatesten.
Foto: ANP

We moeten het al een tijd doen zonder feestjes, zonder uit eten gaan en zonder grote evenementen. Sinds 1 december is het dragen van een mondkapje in alle openbare binnenruimtes ook verplicht. Waarom lopen de besmettingscijfers dan toch op? Vandaag brengt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu weer de weekcijfers naar buiten, en dat wordt waarschijnlijk de eerste stijging in een maand.

Vorige week stond het aantal besmettingen op 33.949, de week daarvoor op 36.931. We zitten deze week al op zo’n 37.000 besmettingen, en die van vandaag moeten daar nog bij komen. De afgelopen dagen is het daggemiddelde ongeveer 6000 besmettingen. Dat zou betekenen dat we goed boven de 40.000 besmettingen uitkomen, deze week. Dat die cijfers stijgen ondanks de nieuwe, strenge maatregelen, heeft meerdere (mogelijke) verklaringen.

Testen zonder klachten

Vanaf 1 december mag iedereen, ook mensen zonder klachten, zich laten testen. Dat zijn bijvoorbeeld mensen die via de app CoronaMelder een melding krijgen dat ze in contact zijn geweest met iemand die besmet is. Voorheen moesten die mensen gewoon in quarantaine blijven en pas als ze klachten hadden, mochten ze testen. Het kon dus zijn dat iemand wél besmet was met het virus, maar geen symptomen vertoonde. Zij gingen na een tijd quarantaine weer gewoon verder met hun leven en hun (mogelijke) besmetting kwam nooit aan het licht.

Testen zonder klachten is dus handig om besmettingen aan het licht te brengen die anders onder de radar bleven. Maar het is ook handig voor mensen die anders onnodig in quarantaine zouden moeten. Zij kunnen nu gewoon testen en als ze negatief zijn: door met het leven.

‘Hoge cijfers, maar stabiel’

Veel mensen in Nederland, waaronder niet op de laatste plaats onze volgers op Facebook, vragen zich af waarom de cijfers oplopen. Ook op Twitter leeft het onderwerp enorm. Gelukkig zijn daar Twitteraars met flink wat kennis van zaken, zoals Wim Schellekens. Hij was huisarts en zit nu in het RedTeam, een onafhankelijke expertgroep gericht op preventie en bestrijding van corona in ons land. Hij probeert de situatie uit te leggen in een draadje op Twitter.

Zo begint de voormalig huisarts met de vier vragen die hijzelf ook heeft:

  1. Blijft dit zo?
  2. Is dit acceptabel en waarom wel/niet?
  3. Zo nee, wat moet er gebeuren en wanneer?
  4. Wat is de invloed van het vaccineren hierbij?

„Aantal besmettingen is (zeer) hoog, maar blijft stabiel”, begint zijn uitleg op de eerste vraag. „De huidige maatregelen zijn dus krachtig genoeg om aantal besmettingen niet verder te laten stijgen, maar te slap om besmettingen verder omlaag te krijgen.”

Wel zegt hij dat er een grote kans is op een piek na de feestdagen. Dat is vooral vanwege de drukte rond Black Friday, veel mensen die kerstinkopen doen en dergelijke.

‘Is dit acceptabel?’

We springen door naar de tweede vraag: is dit acceptabel? Daar moet je, volgens Schellekens, zelf over oordelen. Hij zet enkele cijfers uit elkaar:

Wel zet hij dit naast het effect dat de maatregelen hebben op bedrijven, horeca, mensen zelf. „De coronamaatregelen zijn zeer belastend voor het bedrijfsleven: horeca, cultuursector, sport, evenementen. Er is geen perspectief op verbetering of einde maatregelen. Het draagvlak onder de bevolking neemt mede daardoor af, waardoor de kans op onrust en protesten groter wordt.”

De vraag is dus: wat moet er dan gebeuren? Als de cijfers nu niet snel genoeg omlaag gaan, hoe lossen we dat op? Helaas lijkt een lockdown, welke vorm dan ook, de enige oplossing. „Lockdown maatregelen zijn een teken van mislukt beleid, zijn zeer ongewenst, maar helaas de enige oplossing (naast misschien massaal testen zoals in Slowakije) om aantal besmettingen sterk omlaag te brengen, onder de maximale norm.”

Minder respect voor maatregelen

Een andere mogelijke verklaring voor de oplopende cijfers is dat we misschien minder respect hebben voor de maatregelen. We zijn er allemaal een beetje klaar mee, en hebben wellicht minder zin om als pietje precies de regels na te leven. Tijdens de eerste golf en de eerste lockdown waren straten soms volledig uitgestorven, en we bewogen ons minder door het land. Er gelden nu soortgelijke regels, maar toch gaan we op Black Friday massaal de stad in.

Zo massaal zelfs, dat winkels eerder moesten sluiten en mensen naar huis werden gestuurd. Die drukte zal ook niet snel voorbij zijn. De kerstdagen komen er immers nog aan, en daar moet men ook cadeaus, eten, drank voor in huis halen. Zoals RedTeam-lid Schellekens al zei: de kans op een piek na de feestdagen is groot.

Meer beweging door het land

Ook in cijfers over hoe vaak we ons door het land bewegen is het verschil tussen de eerste en tweede golf te zien. Zo zien we op mobiliteitscijfers van Google dat we in begin april amper eropuit gingen. In april lagen de mobiliteitscijfers zo’n 49 procent lager dan normaal. Nu, in december, is het slechts 25 procent lager dan normaal.

Dat we er iets meer op uitgaan kan weer liggen aan gewenning. In maart en april deed het coronavirus net haar intrede in ons land, nu zijn we er (soort van) aan gewend. Het kan dus zijn dat we minder bang zijn en iets meer lak hebben aan de regels.

Dus? Geen sluitende verklaring, maar de stijgende besmettingscijfers liggen mogelijk aan meer testen (ook zonder klachten) en minder respect voor de regels. Vanavond is er om 19.00 uur weer een persconferentie. Tot versoepelingen van de coronamaatregelen zal het vermoedelijk niet gaan komen.

Lees ook: Italiaan moet afkoelen na ruzie met vrouw: wandelt 450 km, krijgt coronaboete

Foutje gezien? Mail ons. Wij zijn je dankbaar.