Julia Osendarp Binnenland 2 sep 2020, 16:59

Leestijd: 3 minuten

Gaat de beruchte bruiloft van minister Grapperhaus hem de kop kosten?

De foto’s van de bruiloft van minister Ferd Grapperhaus lijken grote gevolgen te hebben. De Tweede Kamer debatteert vandaag over de geloofwaardigheid van de minister. Moet Grapperhaus straks aftreden?

Vorige week was de bruiloft van de Minister van Justitie en Veiligheid al landelijk nieuws. Gisteravond onthulde Shownieuws meer materiaal waarop te zien is dat er met de welbekende 1,5-meterregel soepeltjes werd omgegaan.

En daar lijkt de minister de plank behoorlijk mis te slaan. Op social media reageerden veel mensen op het nieuws en ondanks vergevingsgezinde reageerders, pleit het merendeel voor aftreden van de minister.

Wat vind jij: kan #Grapperhaus blijven? https://t.co/kPuAZNJ8iT

— Metro (@Metro) September 2, 2020

Oud-raadslid John Bijl helpt tegenwoordig gemeenteraden bij politieke besluitvorming en coacht politici. Vanavond komt de casus van Grapperhaus in zijn training bij een groep raadsleden aan bod. Volgens hem is de positie van de minister onhoudbaar. „Als de minister vertelt dat hij met de beste intenties heeft gehandeld, dan geloof ik dat. Ook geloof ik dat zijn excuses oprecht zijn. Desalniettemin is hij op belangrijke momenten niet scherp geweest.”

Geen tweede excuses

De politiek deskundige legt uit dat Grapperhaus zijn eigen streng geformuleerde regels overtrad. „Wat als een minister voor verkeersveiligheid hoge boetes oplegt voor het rijden door rood licht. En vervolgens zelf met hoge snelheid door het rode licht scheurt. Dan is de verontwaardigend ook groot.” Bijl benadrukt dat de minister niet „voor de tweede keer zijn excuses kan aanbieden.” En dat maakt volgens hem aftreden onontkoombaar.

Hij legt uit dat de actie van de minister grote impact heeft. „De handhaving van de coronaregels wordt nu een stuk lastiger. De BOA’s krijgen straks te horen: ‘Maar Grapperhaus houdt zich ook niet aan de regels’. Daarmee brengt hij het handhavende personeel in een lastige positie.” Maar ook het imago van de politiek loopt volgens hem een deuk op. „Dit straalt af op iedere politicus en gaat ten kosten van de legitimiteit.” Volgens de politiek deskundige heb je sterk leiderschap nodig om mensen nog van de coronamaatregelen te overtuigen. „En dat leiderschap is niet van Grapperhaus.”

Stok om mee te slaan

Rick van Baaren is hoogleraar Gedragsverandering en Maatschappij aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Hij belicht het belang van de boodschap die Grapperhaus uitstraalt. „Eigenlijk is het simpel. De basis van communicatie is de verhouding tussen de boodschap en de bron. Een boodschap heeft geen zin als het van een ongeloofwaardige bron komt. Dat geldt nu voor Grapperhaus.”

„De vraag is nu of het alleen om hem gaat of dat zijn acties afstralen op een opvolger of het hele kabinet”, zegt Van Baaren. Volgens hem bepaalt de strategie van de regering of Grapperhaus wel of niet moet aftreden. „Als handhaving minder belangrijk wordt in de corona-strategie en het meer gaat om bijvoorbeeld overtuiging, dan zou Grapperhaus nog steeds werkzaamheden kunnen verrichten. Besluiten ze door te gaan met de handhaving en het opleggen van boetes of sancties, dan kan dat natuurlijk niet.” Volgens de hoogleraar geef je op die manier „iedereen een stok om mee te slaan” zodra er gehandhaafd wordt.

Schade beperken

Van Baaren benadrukt het verschil tussen een mens en een functie. „Een mens kan een coronamaatregel vergeten, een functie niet. Essentieel is nu wat de strategie van de overheid wordt. En ik weet zeker dat ze daar in Den Haag nu mee bezig zijn. Daarmee wordt het zoeken naar de passende rol van handhaving, eigen verantwoordelijkheid en intrinsieke motivatie.” De hoogleraar denkt dat de overheid de schade probeert te beperken. „Dan moet je meeveren. De discussie weghalen en proberen terug te gaan naar de essentie. Onder het mom: ‘laten we niet vergeten dat we het coronavirus proberen te bestrijden’.”