Erik Jonk Binnenland 1 jul 2020, 11:13

Leestijd: 3 minuten

Na schokkende cijfers: ‘Zelfmoordpreventie blijft hard nodig’

Het aantal zelfmoorden onder jongeren en ouderen stijgt. De schokkende cijfers onder deze groepen zijn voor 113 reden tot actie: „Zelfmoordpreventie blijft hard nodig.”

Vorig jaar maakten 67 tieners een einde aan hun leven. Dat zijn er 16 meer dan een jaar eerder, een toename van bijna een derde. Bij jongens steeg het aantal zelfmoorden van 30 naar 43, bij meisjes van 21 naar 24. Verder beroofden 614 zestigplussers zichzelf vorig jaar van het leven, tegen 584 in 2018. De cijfers zijn vandaag bekendgemaakt door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Verklaringen voor de stijging geeft het CBS niet.

In totaal minder zelfmoorden

Het totaal aantal zelfmoorden in Nederland daalt wel. Vorig jaar maakten 1811 mensen een einde aan hun leven. Dat is het laagste aantal sinds 2012. Op elke miljoen Nederlanders pleegden 104 mensen zelfmoord. Begin jaren tachtig was dit cijfer het hoogst, met 148 zelfmoorden per miljoen inwoners. In 2007 stond het op 84.

Het zijn relatief vaak vijftigers die zichzelf van het leven beroven. Bijna een kwart van alle mensen die zelfmoord plegen, is in de vijftig. Het aantal zelfmoorden onder mannen steeg van 1176 naar 1232, een toename van bijna 5 procent. Bij vrouwen daalde het aantal zelfdodingen juist met ruim 11 procent, van 653 naar 579.

Vaakst zelfmoord in januari en maart

Zeeland heeft naar verhouding de meeste zelfdodingen, Flevoland de minste. In januari en maart zijn gemiddeld 5,5 zelfdodingen per dag. December heeft naar verhouding het laagste aantal, met elke dag gemiddeld 4,6 zelfmoorden. 113 zelfmoordpreventie zag tijdens de eerste weken van de coronacrisis geen stijging van het aantal zelfdodingen.

„Dagelijks overlijden nog steeds vijf mensen door zelfmoord, een veel te hoog aantal. Een brede maatschappelijke aanpak is nodig om zelfmoord te voorkomen”, geeft datzelfde 113 als reactie op de CBS-cijfers. De organisatie blijft ondanks de cijfers uit de eerste coronaweken waakzaam. Renske Gilissen, Manager Onderzoek: „Vooral bij mannen van middelbare leeftijd komt zelfmoord veel voor. Daarom moeten we nu extra alert zijn. Door de coronacrisis zijn zij mogelijk nog kwetsbaarder geworden omdat risicofactoren zoals eenzaamheid, isolement en verlies van inkomsten zijn toegenomen.” 

Vangnet in de hele maatschappij

Het is van groot belang nu een vangnet in de maatschappij te realiseren voor mensen die psychisch klem zitten, vindt 113. Gerdien Franx, programmamanager Landelijke Agenda Suïcidepreventie: „Suïcidepreventie is een zaak van ons allemaal, niet alleen van de zorg. Gemeenten en GGD-en kunnen het opnemen in hun preventiebeleid, scholen kunnen hun docenten trainen in het oppikken van signalen en medewerkers van uitkeringsinstanties en incassobureaus kunnen mensen met financiële problemen vragen naar de stress en wanhoop die ze ervaren. Ook als mensen een suïcidepoging hebben gedaan, is preventie cruciaal. Alleen met een brede aanpak en een lange adem kunnen de cijfers dalen.”

Gesprek moet ‘gewoon’ worden

113 baseert de aanpak op succesvolle programma’s uit het buitenland. Franx: „Nederland kan heel veel winnen als het gesprek over zelfmoordgedachten ‘gewoon‘ wordt. Maak je je zorgen over je werknemer, student, buurman, nicht, of wie dan ook. Vraag naar hoe het gaat en durf door te vragen over gedachten aan de dood. Je hoeft geen psychiater te zijn om wanhopige mensen te kunnen helpen. 113 Zelfmoordpreventie heeft een gratis online training ontwikkeld waarin elke Nederlander kan leren hoe je zo’n gesprek voert met iemand die mogelijk psychisch knel zit.”

Denk jij aan zelfmoord of maak je je zorgen om iemand anders? Chat via 113.nl of bel 0900-0113.

Lees ook: Het is steeds drukker bij 113