Redactie Metro Binnenland 3 jun 2020, 20:14

Leestijd: 2 minuten

Premier: Begrip voor Dam-protest, maar ‘deze vorm’ onacceptabel

De dood van de zwarte Amerikaan George Floyd door een politieagent in Amerika is „onacceptabel”, maar het protest tegen racisme op de Dam was „in deze vorm” onacceptabel, vindt premier Mark Rutte.

In een epidemie moeten mensen zich aan de afspraken houden, zegt de minister-president over de – als het om anderhalve meter afstand gaat – veel te drukke demonstratie, maandagavond in de hoofdstad. Rutte liet zich vanavond voor het eerst uit over het protest en de discussie die er daarna ontstond.

Hij begrijpt de behoefte om te demonstreren tegen racisme. Discriminatie is immers ook in Nederland een „systemisch probleem”, erkent de premier. Maar op dezelfde manier waarop we „collectief weerstand moeten bieden” tegen racisme, moeten we ook collectief anderhalve meter afstand houden.

Ook demonstranten verantwoordelijk

„Er is een pandemie gaande, dus je hebt je te houden aan de anderhalve meter. Dat is niet alleen de verantwoordelijkheid van de burgemeester (Femke Halsema, die het behoorlijk voor de kiezen kreeg, red.), maar ook van de demonstranten. Zij hadden kunnen zien dat ze de anderhalve meter niet konden handhaven” en daarmee een risico namen, aldus de premier.

Betogingen gaan verbieden om verspreiding van het virus te voorkomen, is voor Rutte geen optie. „Demonstreren is een grondrecht. Dat zal ik tot mijn laatste snik verdedigen. Maar je hebt je wel aan de anderhalve meter te houden.”

Nieuwe stappen tegen racisme zitten niet in het vat, zei de premier. „Er zijn allemaal al meldpunten, al wetgeving, al boetes. Maar daarmee ga ik nooit garanderen dat het niet meer voorkomt.” Volgens hem werkt een actieplan hiertegen niet. „Daarvan ben ik nu wel overtuigd.” Hij wil een norm stellen. „Ik normeer hier. Dat doe ik door te zeggen dat het land dit niet accepteert.”

Terugblikkend op zijn tien jaar als minister-president zegt Rutte dat hij in die tijd „over weinig onderwerpen zo passievol” heeft gesproken als over racisme.

Amerika en Rotterdam

Over het gebruik in de Verenigde Staten van traangas en rubberkogels tegen vreedzame betogers, wilde Rutte zich niet uitlaten. „Ik ga niet het Amerikaanse overheidsoptreden becommentariëren. Maar ik schrik van de beelden.”

Hij kon vanavond nog niets zeggen over het beëindigen van de demonstratie in Rotterdam. Simpelweg omdat hij zijn persconferentie had voorbereid en nog amper iets wist. In Amsterdam werd er maandag na afloop van de demonstratie die niet werd gestopt niets vernield. In Rotterdam, waar het beëindigen dus wel gebeurde, ging het vervolgens in de binnenstad mis. De ME voerde er charges uit.