Redactie Metro Binnenland 5 dec 2018, 15:40

Leestijd: 5 minuten

Virtueel samenwerken aan een sociale stad

Een aantal CityLab010 plannenmakers bedacht dat virtual reality goed zou kunnen werken bij het bestrijden van eenzaamheid. Of bij het sturen van gedrag in moeilijke situaties. De techniek laat mensen letterlijk kijken met een andere bril op. Floris van der Breggen van SyncVR bedacht een manier om eenzaamheid te bestrijden bij ouderen. Tim Micklinghoff van de CED-Groep richt zich samen met bureau Halt op jongeren die moeite hebben met sociale omgangsnormen. En Jurn Quadt van Perron14 helpt met een VR-training buurtpreventieteams zich optimaal voor te bereiden op onveilige situaties.

Tekst: Cindy Mirande

SyncVR doorbreekt het isolement met technologie

Onderzoek van de GGD Rotterdam-Rijnmond laat zien dat bijna de helft van de Rotterdammers zich matig tot zeer ernstig eenzaam voelt. Dit forse percentage neemt toe naarmate mensen ouder dan 65 worden. Want hoe ouder iemand wordt, hoe meer mensen om je heen wegvallen. Mensen worden minder mobiel, komen minder buiten en maken vaak geen nieuwe vrienden meer. Een vicieuze cirkel die Floris van der Breggen met zijn collega’s van SyncVR wil doorbreken. "SyncVR’s eerste prototype richtte zich op kinderen, maar tijdens enkele gebruikerstests in het Maasstad Ziekenhuis bleek dat ook oudere patiënten ontzettend opleven van de sociale connecties die het systeem teweegbrengt."

De stad herontdekken

Floris: “Juist omdat ouderen niet meer zo mobiel zijn, kan zo’n bril uitkomst bieden. Met SyncVR laten we mensen gezamenlijk hun stad herontdekken, herinneringen ophalen en nieuwe contacten leggen zonder dat ze van hun plek af hoeven. We brengen ze virtueel uit hun sociale isolement. We richten ons nu voornamelijk op zorgcentra, buurthuizen en medische instellingen. Zo werken we samen met het Maasstad Ziekenhuis. Daar testen we met een pilot hoe ons idee uitpakt in de praktijk. De resultaten zijn bemoedigend, we krijgen veel positieve reacties van de testpersonen. Uiteindelijk is het de bedoeling dat we in de zomer van 2019 elke week 250 Rotterdamse duo’s in zorglocaties en ziekenhuizen een unieke ervaring bieden en Rotterdam als sociale stad tot bloei brengen.”

Oefenen in sociaal gedrag

Tim Micklinghoff van de CED-Groep werkt met bureau Halt en VR-bureau NextLook aan een educatieve VR-film. Deze ontwikkelen ze samen met jongeren van VSO Herenwaard, het Rotterdam College en Horizon Educatief Centrum. Het script van de VR-film maken ze in nauwe samenspraak met de jongeren, zodat het om herkenbare situaties gaat die aansluiten op hun belevingswereld en dagelijkse realiteit.

Het Centrum Educatieve Dienstverlening (CED-Groep) houdt zich onder andere bezig met onderwijsinnovatie. Zo stonden ze aan de wieg van onderwijsrobot Nao Nou, een ander gehonoreerd initiatief door CityLab010.

Bevriezen, vluchten of vechten

Tim: “Met een VR-bril brengen we de jongeren in levensechte en relevante, lastige situaties. Hoe reageer je als mensen zich misdragen in het openbaar vervoer? Wat doe je als je vrienden je voorstellen om ergens in te breken? Of wat doe je als iemand je beledigt op straat? Daarbij draait het om de eerste reactie: gaan ze in de freeze, flight of fight modus?

Zo verkrijgen ze inzicht in hun gedrag en leren ze hun impulsen beter bedwingen. Het voordeel van deze aanpak is dat het gaat om ervarend leren. Dit werkt sterker dan een vraag te stellen als ‘Wat zou je doen als…?’ De VR-experience zetten we vooral in op scholen uit het Rotterdamse Voortgezet Speciaal Onderwijs. Tevens gaan we de film gebruiken bij individuele interventies van bureau Halt. Jongeren komen bij Halt terecht omdat ze een grens hebben overschreden. Ze hebben bijvoorbeeld een afvalbak vernield, gespijbeld of een winkeldiefstal gepleegd. Door jongeren in een vroeg stadium op deze manier te confronteren met de gevolgen van hun gedrag, kan toekomstig crimineel gedrag beter worden voorkomen.

Via CityLab010 kwamen we in aanraking met het VR-initiatief van Perron14 dat zich richt op buurtpreventie. We zijn nu met hen in gesprek om te kijken waar we kunnen samenwerken. Het zou toch mooi zijn als we deze twee partijen bij elkaar zouden kunnen brengen. Voor meer wederzijds begrip en zo bijdragen aan een nóg veiligere en sociale stad.”

Nieuwe technieken om oude problemen op te lossen

Buurtpreventieteams zetten zich in voor het verbeteren van de veiligheid en sociale cohesie in hun wijk. Zij werken nauw samen met politie en gemeente en voorzien hen van waardevolle lokale informatie. Een groep van actieve bewoners loopt een aantal keer per maand gezamenlijk door de wijk en zijn zo de extra oren en ogen van de buurt. Als zij onderweg een onveilige situatie tegenkomen, moeten ze wel weten hoe ze hier het beste op kunnen reageren. Dan biedt een VR-training van Perron14, een sociaal maatschappelijk communicatie-adviesbureau, een nuttige aanvulling op het bestaande trainingsaanbod. Naast de box met VR-brillen, handleiding en online trainingsmodules, werkt Perron14 ook aan een wervingsfilm om meer jongeren aan te trekken.

Meer jongeren warm maken voor buurtpreventie

Jurn Quadt: “Als communicatiebureau hebben wij veel ervaring met projecten op het gebied van veiligheid. We merken dat het werven van vrijwilligers voor de buurtpreventie steeds moeilijker wordt. Met de komst van allerlei veiligheids-apps zien mensen ook steeds minder het nut van surveilleren op straat, terwijl dit ontzettend waardevol is voor de leefbaarheid van de wijk. De buurtpreventieteams hebben dus een impuls nodig. Via de VR-training denken we ook een jongere doelgroep te kunnen aanspreken en te werven voor de goede zaak. Zo kunnen we met nieuwe technieken oude problemen oplossen. Het zou mooi zijn als we op die manier voor elkaar krijgen dat meer jongeren zich gaan inzetten voor een veiligere en socialere stad, daarom vinden we de samenwerking met de CED-Groep interessant. Zo vliegen we het probleem van meerdere kanten aan. De buurtpreventieteams komen natuurlijk ook in contact met hang- en probleemjongeren. Dan is het wel zo praktisch als we de kennis en expertise van de CED-Groep én de jongeren kunnen inzetten. CityLab010 is hierin van een grote toegevoegde waarde geweest. Niet alleen vanwege de subsidie, maar vooral omdat we konden sparren met gemeentelijke experts die ons ook in contact brachten met andere initiatiefnemers. Zo kunnen we echt goed samenwerken aan een sociale stad.”