Ilja Post Binnenland 13 sep 2018, 13:37

Leestijd: 4 minuten

‘Lockchain’ als oplossing voor deelfietsen-probleem

Ze claimen dé oplossing te hebben voor het grootstedelijke deelfietsen-probleem. Nick Kiran van het Rotterdamse ingenieursbureau TWTG en Alexander Enthoven van het Amsterdamse Kryha; 010 en 020 verenigd in een gezamenlijke strijd: om de wildgroei aan deel- en huurfietsen een halt toe te roepen.

Hele of halve wrakken

Tweewielers die tegelijk van niemand als van iedereen zijn. Erg netjes worden al ze vaak niet behandeld, aldus Nick. Vele eindigen al heel snel als halve of hele wrakken in het straatbeeld.

Tienduizenden OV-fietsen

,,Uit documentatie van NS blijkt dat er momenteel ruim 14.000 OV-fietsen zijn, en de verwachting is dat dit er eind dit jaar 20.000 zijn. In 2017 hebben er circa 43.000 OV-fietsreparaties plaatsgevonden. Plak jij ook zo vaak je band? Of is dit bewijs dat mensen gewoon heel slecht met deelfietsen omgaan? Het lijkt mij dat het systeem niet helemaal lekker loopt.”

Lekke band

,,Het gevoel van ‘eigenaarschap’ is bij deelfietsen ver te zoeken”, vervolgt hij. ,,Ik bedoel, als je een fiets van een vriend leent, kijkt je wel uit of je de verf van het frame spurt, of een lekke band rijdt. En áls dat gebeurt, laat je je vriend daar niet mee zitten. Dan fiks je de schade gewoon.”

Maar wat kan jou een oBike schelen, is zijn punt. Of een FlickBike, Hello-bike, Swapfiets, Donkey Republic of al die andere fietsen van een keur aan aanbieders? Via een app op je mobiel vind je een fiets, je huurt hem voor een klein bedrag en laat ‘m staan waar je wilt.

Nick: ,,Vanuit oogpunt van de gebruiker een gouden deal. Maar steeds meer gemeenten én bewoners balen ervan. Omdat die fietsen dus bijna standaard lijken te eindigen als afdankertjes in de goot.”

Universele smart-lock

Hoe dat te voorkomen? Simpel, stellen Nick en Alexander: door fietsen uit te rusten met een universele smart-lock. Een slim slot dus, dat werkt volgens de principes van de blockchain.

X.Bike

,,Waar het op neerkomt, is dit: net als bij reguliere deelfietsen download je een app die je toegang geeft tot bij ons systeem aangesloten fietsen. Dat kunnen fietsen zijn van een aanbieder als X.Bike, onze lanceerpartner. Maar bijvoorbeeld ook gewoon van particulieren, die op deze manier een extra centje kunnen verdienen met een fiets die anders toch maar stil staat.”

Als verhuurder bepaal je vervolgens aan wie je de fiets wilt uitlenen, voor hoe lang, tegen welke prijs en waar je de fiets na de verhuurperiode weer terug wilt vinden. Al deze informatie stoppen we in het slimme slot, dat daarna alleen te openen is door huurders die akkoord zijn gegaan met de voorwaarden om die specifieke fiets te kunnen lenen.

Mini-contractje

Nick: ,,Huurder en verhuurder gaan dus per keer en soort mini-contractje aan. Breekt iemand het contract, bijvoorbeeld omdat je een lekke band hebt gereden, dan krijg je ‘strafpunten’, die je geld of extraatjes kunnen kosten.”

Andersom willen we mensen ook belonen voor goed gedrag. Bijvoorbeeld wanneer je de fiets wél op de afgesproken plek terugzet, of dat doet met de fiets van andere, laksere huurder. Via ‘locatie services’ kan zo’n smart-lock namelijk ook een oproepje doen wanneer de fiets nog niet op de juiste bestemming staat.

Gebruikers belonen

,,En zo zijn er nog veel meer mogelijkheden, vult Alexander aan. ,,Gemeenten kunnen gebruikers bijvoorbeeld ook belonen wanneer ze bepaalde voorkeursroutes nemen. Dus niet over die ene drukke verkeersader, waar de weg al weken open ligt. Maar juist een blokje om, daar waar het rustiger is.”

Ecosysteem

,,Concluderend: met deze oplossing proberen we een ecosysteem tot stand te brengen waarin aanbieders en gebruikers van fietsen, bedrijven, (lokale) overheden, fietsenmakers elkaar in balans houden door een model met positieve en negatieve stimulansen.”

Prototype

Hoewel nog volop in de ontwikkelingsfase kijken verschillende partijen, waaronder de gemeente Rotterdam, al reikhalzend uit naar het eerste prototype. Dat het onderzoek verder deels gefinancierd wordt uit EU-subsidiegelden vanuit RVO Nederland, is ook een teken aan de wand.

Desondanks zal het nog wel even duren voordat de eerste slimme sloten in het straatbeeld te zien zijn, aldus Nick en Alexander. ,,De subsidie loopt nog door tot eind 2019, al hopen we daarvoor wel het eerste prototype te kunnen presenteren.”