Hendriëlle de Groot Nieuws Vandaag, 11:36

Leestijd: 4 minuten

Asielminister presenteert ‘strengste asielplannen ooit’: wat houdt dit in?

Nederland kan de hoge aantallen asielzoekers niet meer aan. Opvanglocaties zitten bomvol, asielprocedures duren lang en de maatschappelijke kosten rijzen de pan uit. Na maanden van getouwtrek en een hoop onenigheid, komt dit kabinet eindelijk met het strengste asielregime ooit. Morgen worden de ‘strengste asielplannen ooit’ voorgelegd aan de ministerraad.

Het is een spannende week voor asielminister Marjolein Faber. Morgen worden de eerste wetten van haar ‘strengste asielbeleid ooit’ aan de ministerraad voorgelegd. De afgelopen maanden werd ze al aangespoord, onder meer door PVV-leider Geert Wilders, om voort te maken met haar plannen voor een strenger asielbeleid. Nu is het dan eindelijk zover: de eerste voorstellen voor asielwetten worden voorgelegd aan de ministerraad.

Doel is asielzoekers afschrikken

Het doel van de wetten is onveranderd: asielzoekers afschrikken en zo het aantal mensen dat asiel aanvraagt in Nederland, terugdringen. De wettekst zelf moet nog naar buiten worden gebracht, maar het is wel duidelijk om welke wetten en maatregelen het precies gaat.

Asielnoodmaatregelenwet

Minister van Asiel en Migratie Faber en minister-president Schoof activeren zo snel mogelijk het noodrecht. Hiermee heeft de kabinet de mogelijkheid om af te wijken van de Vreemdelingenwet. Met deze wet worde de asielvergunning niet vijf, maar drie jaar geldig. Daarnaast wordt de vergunning voor onbepaalde tijd afgeschaft. Meerderjarige kinderen kunnen niet meer nareizen, asielaanvragen worden sneller getoetst. Ook is er een mogelijkheid om asielzoekers af te wijzen als zij niet op een zitting of afspraak verschijnen.

Spreidingswet

Met een asielcrisiswet trekt het kabinet de Spreidingswet in, wat erop neerkomt dat er een beslisstop komt op asielaanvragen. Opvangvoorzieningen voor asielzoekers worden versoberd en mensen zonder verblijfstitel worden uitgezet, desnoods gedwongen. Daardoor kan de situatie in de asielketen direct worden aangepakt, door de hoge instroom.

Invoeren van tweestatussenstelsel

Bij het tweestatussenstelsel wordt grofweg onderscheid gemaakt tussen vluchtelingen die persoonlijk gevaar lopen in hun land van herkomst, bijvoorbeeld vanwege hun politieke kleur of religie. En mensen die gevaar lopen door oorlog. Mensen die gevaar lopen vanwege oorlog, krijgen minder rechten dan de eerstgenoemde groep. Het idee daarachter is dat oorlogsvluchtelingen minder rechten krijgen, omdat zij naar verloop van tijd terug kunnen keren naar hun eigen land, als de oorlog voorbij is.

Update Wet terugkeer en vreemdelingenbewaring

De Wet terugkeer en vreemdelingenbewaring heeft een update gekregen. In deze wet staan regels rondom het vasthouden van uitgeprocedeerde mensen die niet vrijwillig meewerken aan hun terugkeer.

Strengste asielplannen nog niet definitief

De strengste asielplannen ooit zijn nog niet definitief. Vandaag debatteren de Tweede Kamer en minister Faber over het asielbeleid in het algemeen, dus niet zozeer over de nieuwe strenge wetten. Want die worden namelijk dus morgen voorgelegd aan de ministerraad. Het proces is echter wel onderwerp van gesprek.

Als de ministerraad instemt, gaan de plannen naar de Raad van State, het hoogste adviesorgaan van het land. Vervolgens moeten de Eerste en de Tweede Kamer zich nog over de plannen buiten.  

Onenigheid over asielplannen

Overigens was er veel te doen om de asielwetten. De asielnoodmaatregelenwet is bijvoorbeeld ontstaan doordat er een conflict was over de procedure die het kabinet wilde doorlopen. Het plan was om eerst het noodrecht in te zetten: het kabinet kan dan snel asielmaatregelen innemen, zelfs zonder instemming van het parlement. Toch ontstonden er twijfels over de juridische geldigheid hiervan.

Tijdsdruk op de asielnoodmaatregelenwet

Bovendien stond er ook tijdsdruk op de asielnoodmaatregelenwet, wat voor onrust zorgde. De Raad voor de rechtsspraak en de afdeling Bestuursrechtsspraak van de Raad van State gaven vorige week nog aan dat ze zo weinig tijd hadden voor hun inbreng, dat ze het effect van de plannen op de rechtsspraak niet voldoende konden inschatten. De verwachting is dat vooral het ‘tweestatutussenstelsel’, waarbij er dus onderscheid tussen verschillende groepen vluchtelingen wordt gemaakt, voor veel extra druk gaat zorgen op de asielketen en de rechtspraak. En die zijn al overbelast.

Ergernissen over slechte bereikbaarheid Faber

De afgelopen maanden ontstond er ook onrust over het handelen van asielminister Faber. Gemeenten, overheidsinstanties en uitvoeringsorganisaties beklaagden zich erover dat zij niet voldoende bij de plannen werden betrokken. Een andere veelgehoorde klacht is dat zij lastig te bereiken is voor de media. Ze heeft geen woordvoerder meer, alle vragen moeten per mail worden gesteld. Daarnaast heeft zij ook geen politiek assistent meer.

Kritiek op inhoudelijke plannen asielwet

Zowel de Raad van State als de Raad voor de rechtspraak hebben reeds veel kritiek geuit op de wetten. Ze vrezen dat het extra werk met zich meebrengt voor de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) en bovendien ‘een stortvloed aan nieuwe procedures’. Het IND zal bijvoorbeeld vluchtelingen moeten indelen op de status. Universitair docent Vreemdelingenrecht aan de Universiteit Leiden, Mark Klaassen, meent dat het vooral te doen is dat Nederland een ‘strenger imago’ krijgt. „Het idee is dat Nederland een strenger imago krijgt’, zei hij tegenover EenVandaag. „Ik denk dat de opstellers ook wel weten dat het alleen om het imago gaat. Ik verwacht niet dat ze hiermee bereiken wat ze willen bereiken.”

Hotel AZC zet deuren open voor bezoek: ‘Noodopvang asielzoekers allesbehalve luxe’

Faber heeft motivering voor asielnoodwet af, maar coalitiepartijen weten van niets

Reacties