Waarom zeggen we kruidnoten, als we eigenlijk pepernoten bedoelen?
Kruidnoten pepernoten noemen, terwijl kruidnoten en pepernoten echt twee verschillende lekkernijen zijn. Ja, ze komen beiden van de goedheiligman, maar het klopt niet om een kruidnoot, een pepernoot te noemen. Dat is-ie namelijk niet!
De Keuringsdienst van Waarde besloot dit mysterie tot de bodem uit te zoeken.
Kruidnoten vs. pepernoten
Het is over het algemeen wel bekend dat een kruidnoot, geen pepernoot is en vice versa. Kruidnoten zijn rond, knapperig en lijken qua smaak op speculaas. Terwijl pepernoten vierkant en zacht zijn en qua smaak lijken op ontbijtboek. Maar toch wordt in de volksmond voor beide lekkernijen één woord gebruikt.
Pepernoten kennen een lange geschiedenis: deze zachtere lekkernij werd al in de zestiende eeuw gegeten. Het is dan ook niet gek dat in alle Sinterklaasliedjes er wordt gezongen over pepernoten. Pas twee eeuwen later werd de kruidnoot bedacht. Maar wanneer is het moment gekomen dat de kruidnoot langzaam de pepernoot begon te vervangen?
Peperkruidnoot
De Keuringsdienst van Waarde denkt dat dit te maken heeft met het ontstaan van de traditie van het strooien van snoepgoed. Dit gebeurde namelijk pas vanaf de negentiende eeuw. De pieten kozen er destijds voor om te strooien met kruidnoten, in plaats van met pepernoten, omdat dit makkelijker was. Daardoor steeg de harde noot al snel in bekendheid.
Maar volgens kruidnotenfabrikant Oscar de Lange kan de verwarring ook een andere oorzaak hebben: „Oorspronkelijk was ‘pepernoot’ de verzamelnaam voor verschillende soorten pepernoten, waaronder de kruidnoot, die ‘peperkruidnoot’ heette om aan te geven dat dit koekje meer kruiden bevatte dan de klassieke pepernoot”, legt hij uit aan Pointer.
Hoe en wanneer het precies is gebeurd dat er een verzamelnaam is gekomen voor beide noten, is moeilijk te zeggen. De twee lekkernijen zijn in feite heel verschillend van elkaar, maar worden in de volksmond hetzelfde genoemd. Wil je dus écht pepernoten eten, dan moet je dat er specifiek bij zeggen, want anders is de kans heel groot dat je gewoon een kruidnoot krijgt.