Roos Ravensbergen
Roos Ravensbergen Binnenland 15 mrt 2021, 
Leestijd: 4 minuten

Met voorrang stemmen, deze mensen deden het zo

met voorrang stemmen deze mensen deden het zo
Foto: ANP

Vandaag en morgen mogen mensen die tot een risicogroep behoren al stemmen. De ‘echte’ stemdag is woensdag 17 maart, maar toch zijn er al wat mensen die nu al een tripje naar een stembureau hebben gemaakt. En speciaal voor deze verkiezingen zijn er ook speciale stembureaus opgezet.

Ook gelden er extra regels: zo moet iedere stemmer die binnen is een mondkapje op en voor binnenkomst zijn of haar handen schoonmaken. Ook krijgt iedereen de inmiddels welbekende vragen over gezondheid: heb je de afgelopen tijd klachten als verkoudheidsklachten, hoesten, koorts of heb je een huisgenoot met klachten enzovoort. Als iemand niet alle vragen met ‘nee’ kan beantwoorden, mag die persoon niet naar binnen. Ook de mensen die de stembureaus bemensen doen zo’n gezondheidscheck voordat ze beginnen.

Quiz: Welke lijsttrekker zei wat tijdens Jeugdjournaal Verkiezingen?

Stemmen vanuit de auto

Dit jaar dus ook speciale stemlokalen. Bijvoorbeeld in de RAI, waar mensen vanuit de auto of met de fiets kunnen stemmen. Naast coronateststraat en een vaccinatielocatie, fungeert de RAI nu dus ook als auto- en fietsstemstraat. Vanochtend bracht ook burgemeester Femke Halsema een bezoek aan de bijzondere stemlocatie, op de fiets.

Sinds 07.30 uur zijn er al mensen aanwezig bij het stemlokaal, om hun stem uit te brengen voor de Tweede Kamerverkiezingen. Maar Halsema zelf gaat niet vandaag stemmen, ondanks haar bezoek. „Dat doe ik woensdag, de dag waarop alle mensen die volkomen gezond zijn kunnen stemmen”, zei ze. De burgemeester complimenteerde de RAI, dat „na een verschrikkelijk jaar waarin niks kon en mocht”, nu een „reusachtige” stemlocatie is geworden. „Ik denk dat je niet op een veiligere manier kunt stemmen.”

Een van de automobilisten die vanochtend vanuit de auto zijn stem uitbracht, is het daar mee eens. „Dit is toch wel uniek. En ook prettig voor mensen met een kwetsbare gezondheid”, zei de kiezer, die zelf ook met gezondheidsproblemen kampt. „Fijn dat het zo kan.”

Dat auto-stemmen werkt zo: er mag niet meer dan één persoon in de auto zitten en je moet, niet geheel anders dan een coronatestraat, langs meerdere witte tentjes rijden. Het eerste tentje is voor de identiteitscheck, daar toont de stemmer de stempas en het identiteitsbewijs. Dan, bij het tweede tentje, vul je het stembiljet in. Dat kan gewoon op je stuur, maar er zijn ook hulpmiddelen aanwezig, zoals een verrijdbare katheder (soort tafeltje, niet een katheter).

Bij de laatste witte tent kun je dan het stembiljet inleveren.Voor  voorzitter van het stembureau Marion Verbeek is de autostemstraat ook een heel nieuwe ervaring. „Normaal zit ik in een school. Dit is heel grappig, al heb je normaal wel meer tijd om te kletsen met mensen als ze voor je tafeltje in de rij staan.”

Fietsstemstraat

En ook de mensen zonder auto – of mensen die lekker milieubewust bezig zijn – kunnen door de stemstraat, met de fiets. Maar daar had een kiezer toch iets meer van verwacht. Hij greep de gelegenheid aan voor een dagelijks fietstochtje met zijn vrouw, maar „dacht dat het een soort McDonald’s zou zijn, met loketjes. Toch ben ik blij dat ik nu niet naar zo’n stemlokaal hoef.” Een andere kiezer noemde het stemmen per fiets gekscherend „een van de hoogtepunten in de coronatijd”.

De evenementenhal is een van de 48 locaties in de hoofdstad waar al vanaf maandag kan worden gestemd. De 50 stembureaus die hier zijn ondergebracht zijn bedoeld voor kiezers die extra kwetsbaar zijn voor het coronavirus. De RAI als stemlocatie is wel een unicum: in het 127-jarige bestaan van de locatie is dat nog nooit geweest.

Maar directeur Paul Riemens is blij dat er weer íets wordt georganiseerd. „Dit is dan wel kleinschalig, maar het motortje begint weer te draaien. Er gloort weer licht. Ik hoop dat we na de zomer weer volop evenementen kunnen organiseren.”

Riemens is enthousiaster over de fietsstemstraat dan de eerder genoemde kiezer: hij noemt het „geniaal”. „Een stemhokje met en fietsenrek ernaast. Hoe Amsterdams kun je het krijgen.”

Lage opkomst

De animo om eerder te stemmen is, ondanks de speciale stembureaus, niet heel groot. Een aantal gemeenten, waaronder Rotterdam, Den Haag en Utrecht, maakt gebruik van die stem-app waarmee de tussentijdse opkomstcijfers te volgen zijn.

In Amersfoort en Nijmegen lag het opkomstcijfer rond 12.00 uur rond de 3 procent. In Rotterdam is rond het middaguur 0,9 procent komen stemmen. Groningen komt op dat moment uit op 2,1 procent, gevolgd door Den Haag (2,0), Eindhoven (1,7) en Utrecht (1,6). De opkomst van deze verkiezingen is echter niet de vergelijken met die van de afgelopen Tweede Kamerverkiezingen: 70-plussers mogen bijvoorbeeld gebruikmaken van briefstemmen.

Opluchting en ook grote zorgen over opschorting AstraZeneca

Foutje gezien? Mail ons. Wij zijn je dankbaar.