‘Conducteurs gaan geen politieagentje spelen’
Spoorwegvakbond VVMC voelt er niets voor dat conducteurs moeten bepalen welke reizigers op het perron moeten blijven staan als een trein te vol dreigt te raken. Het is de bond verder een raadsel hoe de handhaving van de mondkapjesplicht eruit gaat zien.
„Wij vinden niet dat conducteurs straks voor politieagent moeten gaan spelen in de trein”, zegt vakbondsbestuurder Wim Eilert over de handhaving van de beperkte capaciteit. De bedoeling is dat slechts 40 procent van de capaciteit in treinen benut wordt zodat passagiers een gepaste afstand van elkaar kunnen houden. In een trein Weesp – Amsterdam lukte dat donderdagmorgen niet. Onder politiedwang moesten alle passagiers een veel te volle trein verlaten.
Geen primaire taak conducteurs
Handhaving van de mondkapjesplicht voor passagiers in treinen wordt waarschijnlijk niet primair een taak voor conducteurs, zegt een woordvoerder van de Nederlandse Spoorwegen (NS). Die handhaving ligt in eerste instantie bij de Veiligheid & Service-medewerkers van de NS, stelt hij. Hoe de handhaving er exact uit komt te zien, wordt momenteel besproken door de NS, bonden en medezeggenschap.
„Wie vanaf juni in de trein reist en geen mondkapje draagt, kan bijvoorbeeld worden gevraagd om de trein bij het volgende station te verlaten en daar een mondkapje aan te schaffen”, zegt de NS-woordvoerder met verwijzing naar een uitspraak van staatssecretaris Stientje van Veldhoven (Infrastructuur en Waterstaat) woensdag bij het tv-programma Op1. „Bij weigering volgt eventueel een boete. Hoe hoog die dan is weten wij ook nog niet.”
Twijfel over mondkapjescontrole
De vakbondsbestuurder twijfelt of conducteurs de mondkapjescontroles willen uitvoeren. „Ze zijn daar heel voorzichtig in, denk ik", aldus Eilert. „Kunnen en moeten ze dan een boete uitschrijven als iemand geen kapje op heeft? Of moet iemand zonder kapje via de intercom worden gevraagd de trein te verlaten?"
De VVMC, waarbij ongeveer 4500 conducteurs en machinisten zijn aangesloten, wil van leden weten hoe zij tegen de kwestie aankijken. Eilert zegt verrast te zijn door het kabinetsbesluit om de normale dienstregeling van het openbaar vervoer te hervatten op 1 juni. „Wij houden ons hart vast. Er is echt handhaving nodig." De vakbondsbestuurder zegt dat de VVMC daarover in gesprek is met de Nederlandse Spoorwegen (NS).
Bescherming spoorwegpersoneel
Eilert wil van de NS ook weten hoe spoorwegpersoneel wordt beschermd tegen het coronavirus. „Onze leden bevinden zich de hele dag met veel andere mensen in een afgesloten ruimte. Dat vraagt om deugdelijke persoonlijke beschermingsmiddelen zoals mondkapjes." Ook vraagt hij zich af of hoofdconducteurs straks weer door de hele trein moeten controleren en hoe de overheid de aangekondigde extra controles op zwartrijden voor zich ziet.
De bestuurder vreest een stormloop op het openbaar vervoer zodra verdere versoepelingen ingaan. Donderdagochtend moest een overvolle trein naar Amsterdam bij Weesp met behulp van de politie worden leeggemaakt nadat passagiers niet wilden uitstappen. „Er wordt een versoepeling aangekondigd, en meteen zie je het effect ervan in de vorm van een overvolle trein. Dat kan niet de bedoeling zijn.”