Iris Hermans Nieuws 13 mei 2020, 19:34

Leestijd: 5 minuten

Afpersporno tot Tikkie-fraude: oplichters vermaken zich opperbest

Van de één-cent-truc tot porno-afpersmails en een malafide thuisfitnesswebsite: oplichters zitten nooit stil, zéker niet nu.

Je hebt ze in alle soorten en maten: oplichters én de manier waarop ze het doen. Er is natuurlijk de bijna oude vertrouwde babbeltruc, maar zeker ook cybercrime is niet meer weg te denken uit ons straatbeeld slash beeldscherm.

Cybercrimes en -tips

In Opgelicht?! (AVRO-TROS) komen wekelijks de meest uiteenlopende cybercrimes en -tips voorbij. „Alleen door de werkwijze van deze cybercriminelen en internetoplichters uit te leggen, kunnen we zoveel mogelijk mensen waarschuwen.” Daarom werd tijdens de uitzending van dinsdag 12 mei de meest voorkomende online oplichtingstrucs besproken met cyberspecialist Fred Ootes van de politie.

De één-cent-truc / Tikkie-fraude

De één-cent-truc komt vaak om de hoek kijken als je een product online probeert te verkopen. Zodra je advertentie online staat, zal er vrij snel een potentiële koper zijn die ook nog eens de volledige vraagprijs wil betalen. Er is slechts één maar in het hele verhaal: de koper zal vermoedelijk al snel aangeven dat hij of zij vaker is opgelicht en wil jou daarom graag verifiëren als verkoper. Vraagt iemand dit? Dan is het in praktisch 100% van de gevallen foute boel.

Link linkje

Die zogenaamde verificatie dus. Dit wil de koper doen door jou een betaalverzoek van één cent te sturen, zodat hij of zij kan checken of de naam die jij gebruikt inderdaad bij het rekeningnummer hoort. Het klinkt als een onschuldige controle, maar niets is minder waar. Er wordt namelijk geen gebruik gemaakt van een echte betaalwebsite, de oplichter probeert jou via een linkje naar een valse site te lokken. Volg je de opgegeven instructies, dan is het leed al snel niet te overzien. Door middel van de gegevens die jij invult voor de transactie krijgt de koper toegang tot jouw bankrekening en kan hij of zij op die manier veel geld van je rekening halen. Stuurt een koper jou zo’n verzoek, ga daar dan niet op in en ga door met een andere koper. Hier lees je hoe je voorkomt dat je slachtoffer wordt van deze Tikkie-fraude.

‘Whaling’

Het heeft helemaal niets met een walvis te maken, maar wel met een slimme telefoontruc: ‘Whaling’ is fraude via Whatsapp- en sms-berichten, licht de politie toe. „Daarbij wordt, zogenaamd door een bekende van het slachtoffer, in zo’n bericht om geld gevraagd.”

Het is precies die werkwijze waardoor de 81-jarige ‘oma Truus’ vorige maand verschillende keren geld over maakte naar haar dochter Elles, die hier via WhatsApp ‘om vroeg’. Elles bleek de in totaal overgemaakte 14.000 euro echter nooit te hebben ontvangen, en ze had er ook niet om gevraagd, vertelden ze bij Hart van Nederland.

Het huilen stond oma Truus nader dan het lachen. „Ik voel me zo ontiegelijk stom.” Maar ze is absoluut niet de enige. Een woordvoerder van de Fraudehelpdesk denkt dat oplichters op het moment misbruik maken van het feit dat mensen vooral digitaal contact hebben met hun geliefden. In de eerste drie maanden van 2020 meldden zich bij hen 288 mensen die op deze manier zijn opgelicht. Vorig jaar waren dit er aan het eind van het jaar 353 en over het hele jaar 2018 slechts 124. De totale schade van dit jaar is nu 827.176 euro.

Mocht je ooit zo’n verzoek krijgen, check dan als eerste of het echt van die bekende komt: bel naar het oude nummer van die persoon. Pas als je die persoon echt hebt gesproken, weet je het zeker en ben je waarschijnlijk door het oog van de oplichtingsnaald gekropen.

Afpersporno

Ze zijn terug van weggeweest: afpersmails, vertelt Opgelicht?! Mensen ontvangen een mail met in de aanhef een deel van hun (oude) wachtwoord. De schrijver van de mail weet dus jouw wachtwoord en zegt nog véél meer van je te weten. Daarnaast staat in de mail dat er opnames zijn gemaakt met jouw webcam terwijl je op pornowebsites zat en dat die beelden nu in bezit zijn van de verstuurder van de dreigmail.

Oplichters op het darkweb

Je moet een groot bedrag aan bitcoins betalen om te zorgen dat die beelden niet openbaar worden gezet. Dit is alles is natuurlijk niet waar, maar mensen schrikken toch omdat de afzender een daadwerkelijk door jou gebruikt wachtwoord noemt. Die wachtwoorden zijn enkele jaren geleden door verschillende hacks en datalekken op het darkweb terecht gekomen en worden nu in combinatie met het e-mailadres gebruikt door oplichters om mensen onder druk te zetten.

Als je zo’n mail krijgt is het beste het gewoon te negeren en te verwijderen, zeker niet betalen dus. Daarnaast is het van belang om overal waar je dat wachtwoord gebruikt het direct te veranderen en natuurlijk om niet overal hetzelfde wachtwoord te gebruiken.

Fitness-oplichter: halt(ers)!

Ook was er een internetondernemer (man/vrouw/meerdere personen), die handig op de thuisfitness-hype inspeelde. Hij bood een allerhande aan halters, trampolines en apparatuur aan op de website fitbasics.nl, een naam die vertrouwd overkomt door de bijna gelijknamige fitnessketen. Maar je raadt het waarschijnlijk al: bestelde je iets, dan kon je fluiten naar je geld en naar je halter, of wat je dan ook had besteld.

Hoewel de website er op het eerste gezicht goed uitzag, viel een aantal zaken wel op: op de site waren geen algemene voorwaarden, KvK-nummer, btw-nummer of bedrijfsgegevens te vinden. Ook konden de bestellingen slechts via iDeal worden afgerekend en het Duitse bankrekeningnummer stond op naam van een privépersoon. Verleden tijd inderdaad, want de website is intussen uit de lucht gehaald.