Redactie Metro Nieuws 5 apr 2020, 17:59

Leestijd: 2 minuten

Neurowetenschapper: Hamsteren normale reactie van ons brein

Heel wat mensen hebben de afgelopen weken hun voorraadkasten volgestopt met kilometers toiletpapier, stapels conserven en genoeg afbakbroodjes om de komende maanden elke dag een paasontbijt te houden. Het hamsteren bij een pandemie blijkt helemaal niet zo vreemd.

Stephanie Preston is neurowetenschapper en psychologie professor aan de University of Michigan. In een artikel op The Conversation legt ze uit waarom we allemaal nét even wat meer inslaan tijdens ons supermarktbezoek dan anders. „Dit gedrag is normaal en te verwachten”, schrijft ze. „Ons brein is door de evolutie zo bedraad, dat we ons zo gedragen.”

Het is overigens niet zomaar normaal gedrag, het is pas gewoon als de bronnen van onze eerste levensbehoeften lijken op te drogen. Wanneer je bijvoorbeeld op sociale media of tv ziet dat toiletpapier overal is uitverkocht. Maar ook in het normale leven hamsteren we. Een beetje, althans. „Denk aan een extra blik bonen in de kast, spaargeld en chocola die je voor de kinderen hebt verstopt. Ook dat is in zekere zin hamsteren.”

Veiligheid

Waarom doen we dat? We verschillen hierin niet enorm van dieren. „Eekhoorns hamsteren noten in de herfst zodat ze een jaar vooruit kunnen.” Ze zegt dat ons brein ons motiveert om eerste levensbehoeften te sparen. „Voor de tijden dat ze er misschien niet in overvloed zijn.”

Tijdens een pandemie is de grootste reden dat de mens hamstert echter dat we ons veilig willen voelen. Samen met collega’s deed Preston experimenten rondom hamsteren. „We zorgden ervoor dat mensen zich angstig voelden. Ze wilden in die angstige staat meer spullen mee naar huis nemen dan wanneer ze niet angstig waren.”

De hersenactiviteit tijdens het willen meenemen van toiletpapier, water in flessen of energierepen werd gemeten. Bij mensen bleek hetzelfde gedeelte actief als bij ratten die een voorraad eten verzamelden. „Het is het gedeelte van het brein dat ons normaal gesproken helpt je doel op orde te krijgen zodat je je voldaan voelt.”

Reactie op nieuws

Ons brein reageerde afgelopen tijd dus vooral op het nieuws dat supermarkten leeg kunnen raken en we misschien wel een tijd binnen moeten blijven. Het seintje dat ons brein krijgt, is dat we moeten hamsteren. „Het zorgt dat we ons veilig en minder gestresst voelen. We voelen ons daadwerkelijk beschermd voor als er echt een noodgeval is.”

Preston waarschuwt dan ook voor het nieuws. „Je ziet alleen de extreme gevallen. De meeste mensen verkopen beschermende maskers niet voor 400 dollar. Bijna iedereen probeert zichzelf en hun familie te beschermen.” Hamsteren doen we dus ook een beetje om onze omgeving te beschermen.

Dat hamsteren normaal gedrag is in deze situatie, betekent overigens niet dat je nu nog meer toiletpapier moet gaan inslaan. In Nederland is nog steeds genoeg eten, toiletpapier, schoon water en andere eerste levensbehoefte. Je hoeft dus niet als een razende naar de supermarkt omdat ons gedrag eindelijk een verklaring heeft.