Kasper Hermans Nieuws 3 mrt 2020, 19:09

Leestijd: 3 minuten

Vijf vragen over switchen bij een vrouwelijke lijsttrekker

Het geslacht van een lijsttrekker speelt voor een behoorlijk deel van Nederland een rol. Een vrouw kan kiezers overhalen om wél op een bepaalde partij te stemmen. Vijf vragen (en antwoorden).

Wat zegt het onderzoek?

Volgens het onderzoek van Ipsos in opdracht van Women INC. overweegt 16 procent van de kiezers om over te stappen naar de partij van de tweede keus als daar een vrouw lijsttrekker is. Dat gaat in totaal dus om zo’n twee miljoen stemgerechtigden, zowel mannen als vrouwen. De stelling maakte deel uit van een groter onderzoek dat werd gehouden onder een groep van ruim duizend stemgerechtigden in het kader van het actiejaar Stem Gendergelijkheid, dat Women INC. dinsdag aftrapte.

Wie zouden dit dan vooral overwegen?

Door vooral jonge vrouwen wordt aangegeven dat het aantrekkelijker is om te stemmen op iemand van hetzelfde geslacht. Van de vrouwen tussen de 18 en 34 jaar geeft bijna een kwart aan dat dit een motivatie kan zijn om over te stappen naar de twee keus. Dit terwijl vrouwen boven de 55 hier een stuk minder gevoelig voor blijken te zijn (10 procent). Als je naar de partijen gaat kijken, blijkt dat stemmers van Forum voor Democratie en VVD niet per se gevoelig zijn voor het aanstellen van een vrouwelijke lijsttrekker, dit in tegenstelling tot D66 en de SP met respectievelijk 24 en 22 procent.

Waarom is het hebben van vrouwelijke lijsttrekkers zo belangrijk?

„Het is onder andere belangrijk om ook in de politiek vrouwen als rolmodellen te hebben”, vertelt Suzan Steeman, die bij Women INC. expert arbeidsmarkt is. „Daarnaast zullen vrouwen ook eerder bepaalde onderwerpen aansnijden, die gendergelijkheid kunnen bevorderen. Het Nederlandse systeem rond bijvoorbeeld het korte partnerverlof houdt de genderongelijkheid in stand en ook doen vrouwen veel meer onbetaalde zorgtaken dan mannen. Dat zijn slechts twee van de oorzaken. Wij presenteren deze week een integraal plan dat alle punten moet aanpakken.”

Hoe vaak komen vrouwelijke lijsttrekkers voor?

Het gebeurt niet vaak dat een partij een vrouwelijke lijsttrekker heeft. Van de dertien in de Tweede Kamer gekozen partijen hebben er slechts drie weleens gebruik gemaakt van een vrouwelijke lijsttrekker: GroenLinks, Partij van de Dieren en D66. De kans is wel groot dat de SP hier tijdens de komende Tweede Kamerverkiezingen bij komt met Lilian Marijnissen. Verder wordt er gespeculeerd dat Mona Keijzer die rol bij het CDA hoopt te vervullen, maar zij heeft daarvoor wel de nodige concurrentie. De Partij van de Dieren zal naar alle waarschijnlijkheid ook weer met een vrouw bovenaan op het stembiljet staan, want Esther Ouwehand heeft de vertrokken Marianne Thieme opgevolgd als fractievoorzitter. Daarnaast zou Sigrid Kaag bij D66 die verantwoordelijkheid op zich willen nemen.

Is het ontbreken van vrouwelijke lijsttrekkers vooral in Nederland een issue?

„Het is echt een vlak waarop Nederland achterloopt en slecht scoort”, zegt Steeman. „Zo zijn we op internationale lijstjes, zoals die van het World Economic Forum de voorbije jaren uit de top tien gevallen en staan we nu op de 38e plek. Het ontbreken van vrouwelijke rolmodellen in besluitvormende posities speelt daarin een belangrijke rol. Maar ook in het bedrijfsleven zitten te weinig vrouwen. Niet voor niets komt er een quotum voor bedrijven met meer dan vijfhonderd medewerkers. Er was ooit al een streefcijfer, maar het ging veel te langzaam en is nooit gehaald.”