Vincent Smit Nieuws 2 mrt 2020, 05:59

Leestijd: 4 minuten

Schutter Utrechtse tram vandaag voor de rechter

Door zijn hand vonden vier mensen de dood. Gökmen T., de verdachte van de tramaanslag vorig jaar in Utrecht, staat deze week voor de rechter.

Gökmen T. opende op 18 maart vorig jaar het vuur in een Utrechtse tram. Hij wist te ontkomen, schoot buiten verder en werd later opgepakt door de politie. T. wordt verdacht van onder andere moord of doodslag met een terroristisch oogmerk.

T. zei destijds dat hij de aanslag heeft gepleegd als vergelding tegen „westerlingen die moslims doden.” Hij zegt gehandeld te hebben vanuit zijn geloof in Allah. De slachtoffers waren een vrouw van 19 en twee mannen van 28 en 49, zij overleden ter plaatse. Een ander slachtoffer, een man van 74 overleed tien dagen na de aanslag.

Advocaat Rutger Sturkenboom staat acht slachtoffers en nabestaanden van de aanslag bij. „Ik denk niet dat we antwoord gaan krijgen op de waarom-vraag. Is het nou een gestoorde gek of moslim fundamentalist. Beide kwalificaties doen hem nog te veel eer aan. Van wat ik uit het dossier haal denk ik dat het een loser is die zijn eigen mislukte leven een manier van betekenis probeerde te geven. Want een vrome moslim is het in ieder geval niet.”

‘Klaar als een klontje’

Sturkenboom geeft aan dat hij met gezonde spanning naar de rechtszaak kijkt. „Niet eens zo zeer ten aanzien van de zaak zelf, die lijkt me zo klaar als een klontje. De verdachte heeft namelijk bekend. Ik ben wel benieuwd naar het oordeel van de rechter.”

Bij een eerdere zitting in het proces kwam de verdachte niet opdagen. Hij verzette zich toen met veel geweld tegen gevangenispersoneel. T. kreeg tegen zijn eigen zin in een advocaat toegewezen. Hij wordt bijgestaan door André Seebregts. Die gaf telefonisch aan dat hij geen instructies heeft gekregen van zijn client om wel of niet met de pers te praten. En dus verder niks over de zaak kan zeggen.

In een eerdere zitting in deze zaak legde T. uit waarom hij geen advocaat naast zijn zijde wilde hebben. „Ik ben geen democraat en ik erken jullie rechtbank niet.” T. heeft een behoorlijk strafblad. Eerder stond hij voor de rechter voor een verkrachtingszaak. Ook werd hij veroordeeld voor een aanval met een vuurwapen.

Schadevergoeding

Een aantal van de slachtoffers zal de komende dagen het woord voeren tijdens de zitting. De cliënten van Sturkenboom niet. „Die hebben daar geen behoefte aan, ook vanwege de grote media aandacht. Het belangrijkste voor hen zijn de schadevergoedingen.” Volgens de advocaat is de straf die T. zal krijgen relevant voor zijn cliënten. „De een zal vinden dat levenslang nog niet hoog genoeg is. En er zijn anderen die er veel genuanceerder in staan. Hun verdriet of verlies wordt er niet minder om. Het is van belang voor de maatschappij om deze man zo lang mogelijk weg te werken.”

Bij veroordeling van T. krijgen de slachtoffers een compensatie in de vorm van een schadevergoeding. „Bij deze verdachte zelf gaan we het niet kunnen halen. Als maatschappij schieten we het dan voor en het OM probeert dat dan vroeg of laat een keer te verhalen op de verdachte.”

Zout in de wonden

Volgens de advocaat is het afwachten hoe T. zich zal opstellen tijdens de rechtszaak. „In de meeste zaken heb je te maken met slachtoffers of verdachten die volledig hun mond houden. Of je hebt mensen die iets van excuus brengen. Dat gaan we hier niet horen.”

Sturkenboom hoopt voornamelijk dat de verdachte zich niet zal misdragen. „In het slechtste geval kan hij allemaal onzin gaan uitkramen. Dat zou voor slachtoffers en nabestaanden extra zout in de wonden kunnen brengen. Als hij gaat zeggen hoeveel hij nog steeds achter zijn daad staat, is dat niet fijn om te horen voor de slachtoffers.”

Gemoederen liepen op

Bij de vorige zitting liepen de gemoederen hoog op. Toen T. de rechtszaal wilde verlaten sprong René Verschuur op. Hij is de vader van de omgekomen Roos van negentien. Verschuur schreeuwde T. na dat hij een „lafaard en een varken” was.

Er zijn vijf dagen ingepland voor de rechtszaak. Vandaag begint de rechtbank met het opnoemen van de feiten. Ook zal er een reconstructie getoond worden. Sturkenboom: „Wij hebben die video al kunnen bekijken, het is een 3D-animatie. Hoewel er geen feitelijke mensen te zien zijn, is het alsnog behoorlijk confronterend om hem door die tram te zien lopen. Dat zal voor sommige nabestaanden en slachtoffers lastig worden.”

Op dinsdag is het woord aan de slachtoffers en nabestaanden van de aanslag. Donderdag komt de officier van justitie met de strafeis en vrijdag zal de advocaat van T. het woord krijgen.