Erik Jonk Nieuws 24 mrt 2020, 16:00

Leestijd: 7 minuten

Leesgekte door #ikleesthuis en andere initiatieven

We kijken meer tv en hebben de aloude legpuzzels uit de kast of de winkel gehaald, maar ook het boek is weer veelvuldig in onze handen of op de e-reader te vinden.

Dat komt onder meer en misschien wel vooral door de hashtag #ikleesthuis, waarmee Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek (CPNB) dinsdag een landelijke campagne lanceerde. Veel ‘thuiszitters’ gaan met #ikleesthuis aan de haal met allerlei kleine en grote initiatieven. Bedenkster van de hashtag is echter de succesvolle kinderboekenschrijfster Manon Sikkel, bekend van Geheim agent Oma en haar gelauwerde debuut Is Liefde Besmettelijk? Dat ze met haar eerste boek liet weten dat een besmetting niet altijd erg is, had ze zelf niet in de gaten. „Oh wat geweldig, haha. Nee, daar had ik helemaal niet bij stil gestaan”, zegt Sikkel tegen Metro.

Hoe bedacht?

„Ik heb op social media veel contact met leesconsulenten en leerkrachten”, vertelt de schrijfster. „Zij voelden aan wat er zou gaan gebeuren (scholen dicht, red.) en vroegen zich af: wat gaan we straks doen? Ik kwam de hashtag tegen in het Italiaans en zag dat het daar een groot succes was. Ik dacht: als kinderen – maar ook volwassenen – nou een boek lezen en dat met #ikleesthuis posten, dan zien we van elkaar wat we lezen. Ik heb het overal gepost en gevraagd of mensen het wilden delen en binnen een paar uur was de hashtag trending. Als Kinderboekenambassadeur dacht ik tijdens de Boekenweek ‘hier moet het CPNB iets mee doen’ en toen heb gemaild. Zo van: let op jongens, deze hashtag is trending.”

View this post on Instagram

A post shared by ⏺ M A N O N S I K K E L 👑 (@manonsikkel)

Aan de slag

En of het CPNB oplette en het zag. „Wij stonden net in de actiestand”, zegt Job Jan Altena van de boekenstichting. „We wilden iets bedenken, maar zagen al snel: die hashtag is het, die gaan we groot maken.”

Altena wist niet wat hem en zijn collega’s overkwam. „Waar we normaal een jaar over doen, was een campagne in no-time geregeld.” Met de oproepen ‘Zit je thuis vandaag? Gelukkig kun je daar ook veel beleven. Met een boek!’ en ‘Vandaag niet naar buiten? Dan haal je de wereld toch even binnen?’ worden Nederlanders op het belang van boeken lezen gewezen. In duizenden abri’s hangen posters. Op tv en radio draaien spotjes die door voormalig radioman Job Jan Altena zelf werden ingesproken. De Boekenweekactie is verlengd tot en met 31 maart: bij aanschaf van 15 euro aan Nederlandstalige boeken krijgt de koper het Boekenweekgeschenk erbij, zolang de voorraad strekt. Hier zie je een van de spotjes:

Het beste ervan maken

„Het is eigenlijk niet voor te stellen wat we nu met elkaar meemaken, maar we moeten er met elkaar het beste van maken”, zegt CPNB-directeur Eveline Aendekerk. „We zeggen altijd dat boeken het verschil kunnen maken in de ontwikkeling van mensen, dat is nu niet anders. Zeker voor kinderen en jongeren die nu niet naar school kunnen is en blijft het lezen van boeken nu erg belangrijk. Maar boeken kunnen ook nu voor verbinding zorgen, bijvoorbeeld door elkaar voor te lezen. Met al het verontrustende nieuws kunnen boeken voor een beetje troost, ontspanning en ontsnapping zorgen. Ik vind het mooi en inspirerend om te zien hoe mensen op sociale media nu de meest uiteenlopende boekentips met elkaar delen met #ikleesthuis.”

Haar collega’s onder aanvoering van manager Annette Reijersen van Buren, kregen de hele branche snel mee. „Echt iedereen trok enthousiast de portemonnee. De posters zijn gratis opgehangen en van de STER kregen we voor de spotjes korting. Prachtig allemaal”, aldus Altena. Van klein tot groot ziet Altena dat boekhandelaren er creatief in meegaan. „Ze rijden op scootertjes rond om boeken rond te brengen. Met een knipoog naar de coffeeshops heeft een winkel een afhaalloket ingericht, ook al mag die zaak natuurlijk gewoon open. En ook bibliotheken, die wel gesloten zijn, komen in actie. Ze verrassen hun leden met tasjes met bijvoorbeeld vier willekeurige boeken en brengen ze langs de mensen. Op Instagram, Facebook en Twitter komt de hashtag #ikleesthuis veel langs. Boekhandelaren, uitgeverijen, lezers maar ook de schrijvers zelf gebruiken hem.”

Hoewel het CPNB vrijdag al een toename van interesse in boeken van de (online) winkels zag (‘mensen lijken het boek herontdekt te hebben’), is de campagne toch nodig. Altena: „Als hart onder de riem voor al die mensen en potentiële lezers die thuiszitten en nergens heen kunnen. Maar er is ook een serieuze kant. Kinderen lopen tijdens zomervakanties al een leesachterstand op, als zij nu ook niet lezen is dat niet goed. De tweede reden is noodzaak: bibliotheken zijn gesloten, dus we moeten wijzen op Onlinebibliotheek.nl. Dat lukt uitstekend, want er zijn al extra servers nodig. Bovendien worden de boekhandels met de campagne gesteund, nu de winkelstraten alsmaar stiller worden.”

Bedenkster Manon Sikkel geniet van alles wat er met haar hashtag gebeurt. „Dat iedereen zo inventief wordt en samenwerkt, dat mensen weer lezen en over hun boek praten, dat vind ik het allermooist.”

Online de scholen langs

De gesloten bibliotheek in Barneveld is zo’n ‘iedereen’. Wicky Geerdes werkt er als leesconsulent en stapt normaal gesproken de scholen binnen. „Ik mis het kantoor van de bieb wel, want we hebben altijd een gezellig kippenhok. Maar het maakt je ook creatief je gaat out of the box denken. Dan komen we online wel bij de scholieren langs, dachten we toen. Sinds maandag posten mijn collega en ik op Instagram (@bibliotheekbarneveld) een kinderboekentip.” De twee vertellen er iets bij en geven kinderen een opdracht. Dinsdag bijvoorbeeld bij het boek Kikker is Kikker: ‘Knutsel een leuke kikker, post daarvan een foto met een tag van de bieb en maak kans op een prijs. „Wat dat is, moeten we nog bedenken, haha”, zegt Geerdes. „Maar kinderen die drie keer meedoen mogen als de bibliotheek weer open is een ijsje halen.” Hier zie je Wicky Geerdes:

View this post on Instagram

A post shared by de Bibliotheek Barneveld (@bibliotheekbarneveld)

Zo is er meer, groot en wat kleiner. Zo heeft De Nieuwe Bibliotheek in Almere een BiebDrive om aan je nodige boeken te komen. Schrijfster Manon Sikkel zag haar hashtag ook in die stad: „Een man had een minibieb buiten gemaakt. Gewoon een tafeltje met wat boeken om te pakken. Daarbij stond een schoolbord met #ikleesthuis erop geschreven, prachtig toch?” Ook in Schoonloo is een spontane minibieb op straat ontstaan.

**nieuw** in @Schoonloo een miniBIEB #ikleesthuis
kom ruil, schenk of leen een boek! pic.twitter.com/ri3Gc2pA7E

— Hellen Lensing (@46Hellen46) March 24, 2020

Juf op YouTube

Juf Willemijn, die lesgeeft in groep 6 van de tweetalige internationale school DENISE in Amsterdam, tipt potentiële lezers in uitgebreide vlogs. Zij plaatst die op haar YouTubekanaal Juf Willemijn Op All Stars. Ze vindt het maar niks dat zij niet voor de klas kan staan. „Het is heel vermoeiend om geen gewoon contact te hebben met de leerlingen, maar alleen alles digitaal te moeten doen. Gelukkig hebben we elke dag een digitaal kringgesprek door te videobellen met de hele klas.” Naast het voor de klas staan, maakt zij dus ook video’s op haar BookTubekanaal’ die zijn met #ikleesthuis aankondigt op Instagram. „De laatste video’s zijn vooral met tips voor de #ikleesthuis. Ik hoop hiermee mensen te inspireren om toch weer een boek te gaan lezen. Normaal deel ik in mijn filmpjes welke boeken ik recent gelezen heb, maar nu zijn het soort van compilaties.” Ze hoopt dat de hashtag echt helpt. „Ik vraag het me af omdat ik zelf minder tijd heb om te lezen. Ik doe dat altijd onderweg in de bus. Het zou fijn als mensen na de hype rond de hashtag nog steeds blijven lezen."

Susan Smit

Successchrijfster Susan Smit is de boekenexpert in het tv-programma 5 Uur Live van RTL. Nu dat door de coronacrisis niet meer op de buis wordt gebracht en de kijkers haar boekentips moesten missen, gaat ze zelf aan de slag. „Ik zal wekelijks boekbesprekingen opnemen met mijn eigen telefoon. En uiteraard ook voor mijn eigen leesclub op Instagram, (@susanleesclub. Boeken gaan ons helpen de komende tijd.” Smit deelt haar smartphonevlog, uiteraard zou je bijna al zeggen, met #ikleesthuis.

https://www.instagram.com/p/B9_U_hDDuDf/

Eigen werk voorlezen

Sanneke van der Pas hoopt dat mensen ook blijven voorlezen en dan zelfs uit eigen werk. Zij kondigde maandag een online cursus voor creatief schrijven aan, te zien op Instagramaccount @wijlezenvoor. Jonne Kramer, schrijfster van Het Raadsel van de Zee, geeft daarop dagelijks een korte cursus.

https://www.instagram.com/p/B-F1r_pl72n/

Tip!

Tot slot, ook een handige oplossing:

In een lege school één voor één een boek kiezen. Hulde voor leerkrachten van IKC de Meerpaal! #ikleesthuis #dbos #leesplezier pic.twitter.com/kRlReGbUfa

— Bibliotheek Forum Zoetermeer (@BiebZoetermeer) March 24, 2020