Redactie Metro Nieuws 20 mrt 2020, 06:59

Leestijd: 4 minuten

Komt de groetgewoonte ooit weer terug?

Om het risico op een COVID-19 besmetting te verminderen, is de cultuur van de persoonlijke groet compleet veranderd. Blijft dat in de toekomst zo?

De coronaviruspandemie zorgt ervoor dat mensen creatief worden met het eigenlijk zo simpele ‘hallo’ zeggen. Dit omdat gezondheidsautoriteiten luid en duidelijk hebben gemeld dat we de handdruk moeten vermijden. Mensen onthouden zich ook van een kus op de wang, knuffels en high-fives.

In plaats daarvan worden nieuwe begroetingsnormen wereldwijd snel populair, waaronder het geven van een elleboog, de Indiase Namasté (naar elkaar buigen) en een tikje met voet tegen voet.

Ouderwets

„Tijdens deze pandemie zijn we sociaal afstandelijk, dus mensen begroeten op de bekende manieren zit er even niet in. Het gaat om tijdelijke maatregelen”, vertelt Dina Borzekowski, professor aan de School of Public Health in Maryland (Verenigde Staten) aan Metro. „Een paar maanden lang is het belangrijk om de aanbeveling van alternatieve begroetingen op te volgen. Waarschijnlijk zullen we weer teruggaan naar kussen en de hand schudden, maar dat zullen we ook als ouderwets beschouwen.”

Volgens de expert zijn persoonlijke begroetingen met lichamelijk contact voor mensen altijd belangrijk geweest. Borzekowski: „Het zorgt ervoor dat je meteen een intieme band hebt.”

„Het heeft een grote betekenis wanneer leiders elkaar wel of geen hand geven", voegt de professor eraan toe. „Denk aan Churchill, Stalin en Truman of Rabin en Arafat. Tijdens deze pandemie moeten de protocollen veranderen. De symboliek van de alternatieve begroetingen betekent dat deze 2020-leiders aan boord zijn om de verspreiding van COVID-19 te verminderen.”

Sociale afstand

Aanbevelingen voor de sociale afstand (in Nederland spreken we van ongeveer anderhalve meter) vindt de Wereldgezondheidsorganisatie WHO onvermijdelijk.

„Als iemand hoest of niest, komen er kleine vloeistofdruppeltjes uit de neus of mond. Die bevatten mogelijk virussen. Als je te dichtbij bent, kun je de druppeltjes – inclusief het COVID-19-virus – inademen als de persoon die hoest de ziekte heeft”, meldde WHO in een verklaring.

Het wereldwijde web staat vol met handleidingen over het beleefd afwijzen van een handdruk om het coronavirus te voorkomen, maar het lijkt alsof we dat inmiddels al een eeuwigheid weten. Iedereen begrijpt een afwijzing, mocht je het tóch weer even vergeten.

Het is tijd om creatief te zijn, ook op het werk als je niet thuis hoeft te zitten. „Bedenk bijvoorbeeld iets leuks en betekenisvols voor je bedrijf, een soort geheime handdruk”, geeft Dina Borzekowsk als tip. Het lijkt erop dat er in de toekomst veel meer begroetingen zijn dan we met de (ouderwetse) handdruk en kus op de wang gewend waren. En dat was – twee zoenen, of toch drie? – al best een gedoe.

Q&A: ‘Tradities niet snel opgegeven’

David Whitworth, biochemicus aan de Britse Aberystwyth University.

COVID-19 verandert de groetcultuur. Blijven nieuwe manieren om ‘hallo’ te zeggen na de pandemie bestaan?

Ik denk wanneer het virus zijn beloop heeft gehad, we een lange periode van sociale afstand hebben doorgemaakt. Groeten die alledaags waren, worden steeds meer erkend als manieren voor het overdragen van het coronavirus. Mensen beschouwen ze nu als riskant. Ik ben er vrij zeker van dat de populariteit van de gangbare manieren van groeten ook lang na de pandemie lang minder is.

Hoe effectief is het om geen handen te schudden?

Lichamelijk contact vermijden is steeds vaker een voorkomend antwoord op uitbraken van ziekten. De maatregel was oorspronkelijk bedoeld om de verspreiding van griep in de gezondheidszorg te verminderen. Tegenwoordig is het contact tussen mensen in die gezondheidszorg tot een minimum beperkt, ook buiten periodes van een epidemie. Nu geldt het voor iedereen. Geen handen schudden of kussen bij de begroeting stopt de overdracht van een virus niet volledig. Elke vermindering van de verspreiding van de ziekte is echter gunstig om het aantal mensen dat geïnfecteerd raakt te verminderen.

Missen wanneer nodig

Hoe belangrijk kunnen begroetingen met fysiek contact voor de mensheid wél zijn?

Dat is een vraag die we ons allemaal moeten stellen. Groeten met contact komen veel voor in samenlevingen, maar ze zijn niet universeel. Sommige culturen hebben contactloze begroetingen, bijvoorbeeld door te buigen. Het is duidelijk dat we contactgroeten kunnen missen als dat nodig is, maar we zijn ook terughoudend om tradities zoals de handdruk op te geven.

Alternatieven

1 Hand naar het hart. Je hand op je borst plaatsen, wordt ook geassocieerd met eerlijkheid.

2 Met de onderarm. Al een populaire manier om tegen meerdere mensen tegelijkertijd ‘hallo’ te zeggen.

3 Een elleboogje. De meest gebruikelijke methode inmiddels ter vervanging van het handen schudden.

4 De voetgroet. Klein tikkie met voet tegen voet (niet te hard…).