Iris Hermans Nieuws 12 mrt 2020, 07:29

Leestijd: 3 minuten

Het is World Kidney Day: ‘Neem je nieren niet met een korrel zout’

We nemen zout nog teveel met een korreltje… zout dus. Op deze World Kidney Day wordt daarom een nieuwe preventiecampagne gelanceerd. Paul Kentie heeft inmiddels z’n tweede transplantatienier en leidt een zoutloos (letterlijk tenminste) bestaan. Afgezien van z’n eitje dan.

Bijna alle Nederlanders eten te zout, maar ik niet. Dat denkt het merendeel van de Nederlanders, blijkt uit marktonderzoek in opdracht van de Nierstichting. In werkelijkheid krijgt ongeveer 85 procent van de mensen in Nederland te veel zout binnen. Ruim 10 procent van de bevolking heeft chronische nierschade en de verwachting is dat dit gaat toenemen door onder meer de vergrijzing. Om mensen bewust te maken van hun eigen zoutinname lanceert de Nierstichting vandaag de campagne ‘Neem jij je gezondheid met een korreltje zout?’

Broodje gezond = broodje zout

De dagelijkse zouttaks – de maximale dagelijkse hoeveelheid zout die nog gezond is voor je nieren – is zes gram, maar veel Nederlanders hebben niet door dat ze te zout eten. „Een pistoletje gezond klinkt wellicht als een verantwoorde lunch. Een soepje en een Griekse salade erbij, en mensen denken helemaal goed bezig te zijn. Toch is de zouttaks, de maximale hoeveelheid zout die nog gezond is voor je nieren, dan al bijna bereikt”, vertelt programmamanager preventie Annemiek Dorgelo. Over welke producten het meest bijdragen aan een té hoge zoutinname, heerst nog veel onwetendheid. Volgens respondenten van het marktonderzoek zijn dit chips en zoutjes, smaakmakers zoals bouillon, maaltijdsauzen en kant-en-klare soepen en maaltijden. Alledaagse producten zoals broodjes, kaas, kant-en-klare soep, vlees(waren) en vleesvervangers zijn niet genoemd terwijl ze het meest bijdragen aan een te hoge zoutinname. „Iedereen krijgt daarom alles bij elkaar opgeteld over de dag te veel zout binnen en ongemerkt beschadigt dit de nieren.”

Eitje

Je hebt er maar twee en ze zijn niet meer te repareren, als ze ‘stuk’ zijn. Het enige dat je dan kunt doen is dialyseren of transplanteren, „een enorme belasting voor mensen, belangrijk dus om nierschade zo veel mogelijk te voorkomen.” Het enige waar zeventiger Paul Kentie nog natriumchloride -de scheikundige naam voor zout- op strooit, is z’n zachtgekookte eitje. Drie korreltjes max, „verder komt er bij mij geen zout meer in!” Hij heeft nog één goedwerkende nier. Niet van hemzelf, maar een postmortale, gekregen na iemands overlijden. Plat gezegd: de een z’n dood, de ander weer een normaal, of althans normaler, leven. „Ik zat al twee jaar aan de dialyse en dat is geen pretje. Je moet constant letten op je eten en vooral je vochtinname.” Maximaal 750 cc per dag, „ook groentenvocht valt daaronder.” Het is inmiddels al zijn tweede transplantatienier, „de vorige ging twaalf jaar mee” en nee, zijn oude nieren staan niet bij hem in een potje op de dressoirkast als herinnering. „Die zijn naar een pathologisch lab gegaan.”

Draaipunt

Hij is secretaris van Diavaria, de regionale nierpatiëntenvereniging van Holland Midden. Normaal gesproken staan ze op deze dag altijd met een informatiestand bij het LUMC, maar vanwege het coronavirus is dit geannuleerd. Ze zijn niet voor een gat te vangen, „we gaan langs bij verschillende dialyseafdelingen in ziekenhuizen om zakjes Euroma kruidenmix uit te delen.” Want die mixjes vervangen het zout en ja, hij kookt er zelf ook mee. Maar niet bij alles, „mijn lievelingspasta van Jamie Oliver heeft al genoeg smaak van zichzelf.”

Met de komst van de grote supermarkten vorige eeuw is het aantal „welvaartsziekten” toegenomen, vervolgt hij. „De schappen liggen vol met fabrieksvoedsel vol zout. Daar moeten we van af.” Hij beaamt dat we in een goede tijd leven, wat dat betreft. „We zitten op een draaipunt, mensen worden zich meer bewust van wat ze eten, maar we zijn er nog lang niet.”