Loren Snel Nieuws 3 mrt 2020, 21:14

Leestijd: 3 minuten

Gemeenten beloven aanpak diversiteit straatnamen

Weer toont onderzoek aan dat straatnamen maar weinig divers zijn. Gemeentes beloven dit aan te pakken. Krijgt de beweging voet aan de grond?

Amsterdam telt er zo’n 6000. Toch prijkt er maar op dertien procent van de blauwe bordjes een vrouw. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van AT5 in opdracht van de gemeente. Die gaat er nu echt wat aan doen.

Bewustwordingsproces

Amsterdam wil voor meer diversiteit gaan. Belangenorganisaties zijn blij. „Goed wanneer er meer aandacht voor komt", zegt Santi van den Toorn, medeoprichtster van De Bovengrondse. Die actiegroep maakt zich al jaren hard voor meer vrouwelijke straatnamen en was één van de belangenorganisatie die om de tafel mocht met beleidsmaker van Gemeente Amsterdam. „Het is een bewustwordingsproces. We zijn dan ook niet voor het hernoemen van straatnamen, dat is logistiek onhandig. We hopen vooral dat er bij de ontwikkeling van een nieuwe straat of wijk twee keer wordt nagedacht voor men weer een mannennaam kiest. "

Ook Rebekka Timmer, coördinatie lokale afdelingen bij de politieke partij Bij1, vindt het goed dat gemeentes toezeggingen doen. „Diversiteit in straatnamen is iets waar we voor staan." Bij1 breidt momenteel uit naar gemeentes als Den Haag, Leeuwarden, Den Bosch en Leiden. „Nu Bij1 actief is in Hilversum, willen we ons zeker hardmaken voor betere representatie in straatnamen."

Tegenslagen

Hoewel de belangengroepen wind mee hebben, loopt het bewustwordingsproces niet overal soepel. In 2018 wilde Hilversum de naam van een nieuwe straat niet herzien ondanks protest van SP en PvdA. Wat was het geval? De partijen vonden ‘Burgemeester Bootstraat’ te controversieel, omdat deze oud-burgermeester de apartheid in Zuid-Afrika verdedigde. Gemeente Hilversum oordeelde dat Boot bij het grote publiek positief genoegd bekendstond. Ook was er ophef rondom de straatnamen voor het nieuwe Sciencepark van de gemeentes Leiden en Oestgeest. Rosanne Schot, historicus en feministe van platform FEL, vertelt hoe ze door Menno Welling, raadslid van Progressief Oestgeest, erop geattendeerd werd dat er enkel namen van mannelijk bètawetenschappers bijzaten. „Het feit dat er slechts één iemand in Oegstgeest aan het opletten was, geeft aan dat er nog niet veel veranderd."

Debat van alle tijden

Schot weet dankzij haar studies geschiedenis dat het straatnamendebat geen nieuw fenomeen is. Al in de jaren zeventig laaide de discussie op. In de jaren tachtig kreeg een initiatief van acht vrouwelijke gemeenteraadsleden in Heemstede internationale publiciteit. Zij slaagden er destijds in dat de straten van een nieuwe wijk uitsluitend naar vrouwen werden vernoemd.

Van Dordrecht tot Mechelen

Is het straatnamendebat dan een hype, of zitten we echt in een cultuuromslag? „Een historische loop is onvermijdelijk", zegt Schot. „Representatie wordt altijd onderschat door mensen die zichzelf al vertegenwoordigd zien". Wel ziet Schot het als positief dat het benoemen van straten met mannelijke namen niet met opzet wordt gedaan. „Men denkt niet expres alleen aan mannen, men kent gewoon minder vrouwelijke historische figuren. Ze staan weinig vermeld in de schoolboeken, dat terwijl veel vrouwen iets belangrijks hebben betekend."

Ondanks tegenslagen, is er hoop voor de diversiteitsbeweging in straatnamen. Een recentelijk voorbeeld is Dordrecht. Daar krijgt Jo Smit-Pieters, die daar de eerste vrouwelijk wethouder in de gemeente was, een straat naar haar vernoemd. Ook in kleinere gemeentes als Delft en Woerden dienen raadsleden initiatieven in voor een straatnamenbeleid met meer diversiteit. Onze zuiderburen in België zitten midden in het bewustwordingsproces. Zo schaarden de steden Brussel, Antwerpen, Gent, Brugge, Oostende, Leuven, Mechelen en Hasselt zich achter de actie van de Vlaamse Sofie Lemaire voor #meervrouwopstraat.