Julia Osendarp Nieuws 12 mrt 2020, 18:17

Leestijd: 6 minuten

Diversiteit op de catwalk: trend of verschoven schoonheidsideaal?

Tijdens de Paris Fashion Week betrad vorige week de Nederlandse Jill Kortleve als ‘curve model’ de catwalk van Chanel. En daarmee is zij sinds tien jaar het eerste model dat met maat 40 meeliep. 

En dat is bijzonder aangezien het Franse modehuis voornamelijk modellen met een kleine maat 34 de catwalk opstuurt. Modellen die niet voldoen aan de standaardmaten van een zogenoemde straight-size vallen al snel onder de categorie plussize.

Op haar Instagram-account schrijft Kortleve: „Er vindt een broodnodige verandering plaats op de catwalk en ik ben trots en dankbaar dat ik daar deel van uitmaak. Ik hoop dat ik in de toekomst meer modellen tegenkom die in eerste instantie niet aan de verwachtingen voldeden.” Het bureau waar zij voor werkt is enthousiast over haar doorbraak. „Kleur en verschillende lichaamsvormen blijven een gemis op de catwalk. We hopen ervoor te zorgen dat modellen geboekt worden om hun kunnen en niet enkel hun maten. Jill is daar een ontzettend goed voorbeeld van. Hopelijk zet haar succes meer inclusiviteit in gang” , zegt Wietske Norbart van The Movement Models. 

Trend

Danielle van Grondelle is een curvy topmodel en liep als eerste Nederlandse plussize model op de New York Fashion Week. Ook lanceerde ze haar eigen lingerielijn bij lingerieketen Hunkemöller. Ze woont in Rotterdam, New York en LA en staat onder contract bij het agentschap Paparazzi Models. Hetzelfde bureau waar ook Doutzen Kroes bij aangesloten is. „Sinds een aantal jaar worden plussize modellen steeds normaler. Zelf probeer ik, al vanaf het begin van mijn carrière, barrières te doorbreken”, zegt ze. De Rotterdamse heeft ondertussen tien keer Fashion Week gelopen en stond op de covers van modebladen als Vogue en Harper’s Bazaar. „Toch moeten we wel oppassen dat het geen trucje is.” Daarmee bedoelt Van Grondelle dat modehuizen vollere modellen gebruiken omdat dit nu een trend lijkt.

Socioloog Sylvia Holla is onderzoeker bij Atria, het kennisinstituut voor Emancipatie en Vrouwengeschiedenis. Zij deed een aantal jaren terug promotieonderzoek naar schoonheidsstandaarden in de modellenindustrie. „Er is al een tijdje een beweging gaande waarin we meer bezig zijn met diversiteit en ‘body positivity’. Dat gebeurt vanuit feministisch en activistisch oogpunt, maar het is ook een commerciële strategie. Op dit moment is inzetten op diversiteit een lucratieve manier om producten in de markt te zetten.”

„De vraag is alleen: is dit meer dan een trend?” zegt de socioloog. „De schoonheidsidealen in de mode-industrie zitten diep ingesleten en zijn daardoor moeilijk veranderbaar. Blijven de normen ook zo als deze trend niet meer zo aantrekkelijk is?” Zelf hoopt Holla dat er meer variatie komt in de schoonheidsidealen. „De focus ligt in onze huidige maatschappij veel op het uiterlijk. Het zou mooi zijn als daar een inclusievere norm voor is, waarbij we allerlei soorten mensen als toonbeeld van schoonheid zien.” 

Maat 42

Model Van Grondelle begon op veertienjarige leeftijd als ‘straight-size model’. „Ik was superdun, maar mijn heupen waren te breed voor de mode standaard. Mijn vader zei toen tegen mij: ‘er komt een dag dat de modewereld verandert naar jouw schoonheid.’ Ik ben toen plussize model geworden en toen ging mijn carrière razendsnel. Met mijn maat 42 sta ik nu aan de top.”

Volgens Van Grondelle maken we een mooie ontwikkeling mee, maar zijn we er nog niet. „Diversiteit moeten we vieren en uitbouwen.” Ze legt uit dat de verhouding tussen vollere modellen en de standaard maten verschillen. „De top binnen de plussize bestaat uit slechts twintig modellen. In de straight-size zijn dat er honderden.” Het model legt uit dat door de komst van social media merken tegenwoordig sneller worden afgerekend.

Doordruppeleffect

Socioloog Holla vertelt dat de mode industrie altijd niches heeft gehad. „In de modewereld maken we onderscheid tussen commercieel en high-end. Dat laatste staat vaak bekend als lang, dun, wit en jong. Daarnaast zijn er niches voor bijvoorbeeld oudere of vollere modellen. Die niches brengen dus wel wat diversiteit, maar ze zijn vooral een pijnlijke bevestiging van de norm omdat zij blijkbaar onder een ‘aparte categorie’ moeten vallen.”

Ze legt uit dat plussize inmiddels wel meer mainstream is geworden. Toch zal die hang naar dun en jong niet meteen uit de mode-industrie verdwijnen. Waar dat door komt? „High-end mode is altijd op zoek naar distinctie en vernieuwing. Ze zetten zich af tegen wat jan en alleman mooi vindt. Die zoektocht naar innovatie en ‘net even anders zijn’ leidt ertoe dat niet alleen de kleding op de catwalk voor het grote publiek soms onbegrijpelijk is, maar ook de schoonheidsstandaarden modellen extremer zijn.”

„High-end is bedoeld voor insiders. Net als bepaalde kunst. Het is niet gemaakt voor het grote publiek”, vertelt de socioloog.  „Je moet ingewijd zijn om de esthetiek en schoonheid te zien.” Maar die high-end heeft volgens Holla binnen de industrie wel de meeste status. „De commerciële merken kijken naar de high-end mode op de catwalks en nemen daar onderdelen van over. Door middel van een ‘doordruppeleffect’ wordt zo ook het uiterlijk van de modellen een beetje gekopieerd. Die extremere standaarden hebben dus indirect invloed op wat het brede publiek voorgeschoteld krijgt.” Jill Kortleve en Danielle van Grondelle doen high-end modellenwerk.

„Ik hoop dat modehuizen deze ontwikkeling niet slechts gebruiken als verkoopmiddel, maar dat alles mee verandert”, zegt Van Grondelle. „Waarom zouden we alles boven maatje 38 plus noemen? Mijn maten zijn gewoon normaal.” Holla bevestigt dit: „Het is belangrijk dat iedereen zichzelf weerspiegeld ziet. ‘You can’t be what you can’t see’. Iedereen zou zichzelf weerspiegeld moeten zien in de voorbeelden van wat mooi is. Daarom is het goed als die definitie van schoonheid nog een stuk opgerekt wordt.”

Met rolstoel de catwalk op

Elianne Speksnijder (30) uit Amersfoort belandde door de ziekte van Lyme in een rolstoel. Hoewel ze haar toekomst somber inzag en zelfs nadacht over euthanasie, kreeg haar leven een bijzondere wending. Die haar tot aan de catwalk van de Fashion Week in Milaan bracht.

Handicap

„Ik wilde nooit gezien worden met mijn handicap en was bang voor oordelen. Totdat ik besloot te reageren op een oproep voor rolstoelmodellen. Toen deed ik twee keer mee met de Amsterdam Fashion Week en daardoor ging het balletje snel rollen. Waardoor ik uiteindelijk mee mocht doen tijdens de Fashion Week in Milaan en een haute couture-show in Rome in 2018.”

Speksnijder hoopt dat modellen met een handicap steeds zichtbaarder worden. „Het is mooi als het echt is. Dat je in een andere vorm of maat, met de juiste looks en uitstraling net zo welkom bent en net zoveel verdient als jouw collega’s van 1,80 en maatje 34. Dat geldt niet alleen voor de modellenwereld maar voor alle branches.”