Julia Osendarp Nieuws 11 mrt 2020, 20:43

Leestijd: 3 minuten

Coronacrisis: ‘Lessen leren van deze pandemie’

De World Health Organitization spreekt nu officieel van een pandemie. Hoe ernstig is het coronavirus voor Nederland?  

In december 2019 breekt het beruchte coronavirus uit in China. Dat virus verspreidt zich in rap tempo over de rest van onze planeet. Volgens viroloog Coretta van Leer van het Universitair Medisch Centrum Groningen is een mogelijk vaccin in ontwikkeling. „Deze is pas volgend jaar beschikbaar.” In Nederland zijn momenteel 503 besmettingen en vijf mensen overleden aan de gevolgen van het virus.

Italië-praktijken

Onder andere Italië werd ‘gegijzeld’ door het coronavirus en behoort tot een van de risicogebieden met de hoogste stijging van ‘coronadoden’. In hoeverre we in Nederland bang moeten zijn op eenzelfde situatie als Italië, zegt Van Leer: „Er zijn een aantal zaken die in Nederland gunstiger zijn dan in Italië. In Nederland hebben we de mensen die niet niet zo ziek zijn, beter in beeld. In Italië heeft het virus zich waarschijnlijk al weken kunnen verspreiden voordat de eerste positieve werd getest.” De viroloog legt uit dat er in Italië ook fouten in de ziekenhuizen zijn gemaakt door het onvoldoende voorkomen van verspreiding onder zorgmedewerkers. „In Nederland wordt hier wel rekening mee gehouden.” Daartegenover zegt de viroloog dat Nederland wel kampt met weinig plekken op de intensive care.

Crisisexpert Gert-Jan Ludden hoopt niet dat Nederland dezelfde situatie tegemoet gaat als Italië. „Als het patiëntenaanbod ons het hoofd te boven groeit en het zorgpersoneel uitvalt door ziekte, dan krijg je spanning op de boog. Ik sluit niet uit dat dat kan gebeuren.”

Hollands voorjaar

Viroloog Van Leer benadrukt dat het risico van het virus voor het individu klein is. „Zeker als je jong en gezond bent.” Volgens haar is het meer de vraag of de zorg de problematiek aankan. „Als we allemaal ziek worden in de komende vier weken, dan kan de zorg dat niet aan. Als we het over vier maanden kunnen uitspreiden, dan is dat een voordeel.”

In de wandelgangen gonst het gerucht dat het virus het Hollandse voorjaar niet overleeft, vanwege de oplopende temperatuur. „Er zijn nog meer coronavirussen in omloop die mild zijn en we zien die virussen elk jaar verdwijnen in mei”, zegt Van Leer. „De kans is dus dat het virus verdwijnt. Maar ik moet wel zeggen dat Influenza ook altijd op vrij voorspelbare tijden komt en gaat, behalve in het jaar van de Mexicaanse griep. Deze kwam namelijk in juli. Helemaal zeker is dit dus niet.”

Coronacrisis

Crisisexpert Ludden legt uit in hoeverre we spreken van een ‘coronacrisis’. „Als de maatschappelijke structuren, samenleving, openbare orde en veiligheid worden aangetast spreken we van een crisis. Bij het coronavirus is dat het geval.” Daarbij is het volgens Ludden noodzakelijk dat er proactief gehandeld wordt. „In de veiligheidsregio’s, op scholen en in zorginstellingen passen ze nu protocollen toe. Dat werkt prima. Daarentegen gaat het op nationaal niveau mis.” Volgens de crisis-expert is daarbij de rol van het ministerieel crisisteam essentieel. „Tot nu toe is dat team slechts twee keer bij elkaar gekomen. Die moeten veel vaker bij elkaar komen en duidelijke persconferenties geven.”

Volgens Ludden is het coronavirus een sluimerende moderne crisissituatie waar we weinig ervaring mee hebben. „Het zit niet in de genen van ons kabinet om hiernaar te handelen. We zijn een polderstructuur en blijven maar vergaderen. We zijn op nationaal niveau niet proactief bezig.” De richtlijnen van het RIVM lijken voor veel Nederlanders de maatstaf. Ludden vindt die richtlijnen niet voldoende. „Dit gaat voornamelijk over hygiënemaatregelen, maar het gaat om veel meer zaken. Wees zichtbaar met de informatie, ook in persconferenties. Zet gebarentolken in en ondertitel eventueel in het Arabisch en Engels. Iedereen moet de boodschap begrijpen.”

Volgens de crisisexpert moet de regering alvast lessen leren van het virus. „Als we dit coronavirus onder controle hebben, moeten we voorbereid zijn op een volgende. Ik pleit voor een nationaal pandemieplan en platform. Die het kabinet adviseert in welke maatregelen zij moeten nemen.”