Ista van Galen Nieuws 2 feb 2020, 16:44

Leestijd: 4 minuten

Social media: veel invloed op zelfbeeld jongeren

Even je wallen weg photoshoppen, een filtertje erover, een bijschrift over hoe geweldig deze dag was en hoppa: je perfecte vakantiefoto van afgelopen zomer kan weer op Instagram. Niet alles op social media is wat het lijkt, dat weten we inmiddels wel. Maar wat voor invloed hebben al deze ‘perfecte plaatjes’ op het zelfbeeld van jongeren?

Het is iets waar mensen zich tegenwoordig steeds meer zorgen over lijken te maken: de invloed van social media. Met name op jongeren. Presentatrice Miljuschka Witzenhausen ontving afgelopen weekend veel lof toen zij hetzelfde deed. Ze is helemaal klaar met al die gefilterde en gladgetrokken foto’s en maakt zich zorgen over wat dat wel niet met onze kinderen gaat doen. Daarom plaatste ze een „eerlijke foto” van zichzelf in bikini op Instagram.

Perfect beeld

„Steeds vaker als ik ergens ben, zie ik de eenheidsworst van fillers, wimperextentions, nike-tekens als wenkbrauwen en kleding met grote merken erop. Er wordt gestreefd naar een massaal perfect beeld”, schreef Witzenhausen. „Ik wil niet dat mijn dochter opgroeit in een bubbel van irreëel beeld. Het summum voor de jeugd is nu beroemd en rijk te worden via social. Maar dat is vaak niet gebaseerd op talent maar op uiterlijk wat resulteert in een ingreepje hier en daar, dure merkkleding en photoshop. Dus wil ik je vragen om jouw eerlijke foto te delen. Zodat we weer een beetje normaliteit krijgen in het beeld.”

View this post on Instagram

A post shared by Miljuschka (@miljuschka)

En Witzenhausen heeft gelijk. Social media speelt een belangrijke rol in de vorming van het zelfbeeld. Vooral jongeren zijn hier zeer kwetsbaar voor. „Wat je ziet is dat kinderen meestal beginnen met social media op de leeftijd dat ze in de pubertijd beginnen te komen. Met name in die leeftijdsfase ben je heel erg beïnvloedbaar en bevattelijk voor wat andere mensen van je vinden”, legt kinderpsycholoog en opvoedkundige Tischa Neve uit. Omdat kinderen op deze leeftijd heel veel verandering – in bijvoorbeeld hun lichaam – doormaken, is alles voor hen spannend en onzeker. „In de jaren voor je pubertijd – maar met name tijdens – wordt je zelfbeeld vooral gevormd."

Dat zelfbeeld hangt natuurlijk af van veel meer factoren, maar het valt niet te ontkennen dat de ‘perfecte plaatjes’ op social media hier tegenwoordig een sterke rol in spelen. En niet alleen bij jongeren. „Je ziet dat het ook bij volwassenen een enorme impact heeft. Mensen kunnen hun eigen leven waardeloos gaan vinden, omdat ze alleen maar zien dat iedereen allemaal geweldige dingen plaatst. Of omdat ze zich meten aan het aantal likes dat ze krijgen. Je vergeet dan al snel dat ook die mensen wel eens een rotdag hebben” Natuurlijk heeft niet iedereen hier evenveel last van, zo benadrukt Neve. De één is hier net wat gevoeliger voor dan de ander.

Goede stap

De eerlijke foto’s van Witzenhausen vindt Neve dan ook een goede zet. „Ik denk dat het een mooie trend zou zijn als meer mensen die veel invloed hebben, dit soort dingen gaan doen. Het zou goed zijn als we met elkaar bedenken dat we dingen gaan plaatsen die wat realistischer laten zien hoe het leven is. Foto’s waarbij we laten zien dat het niet allemaal rozengeur en maneschijn is.” Dit zou volgens haar betekenen dat het op den duur gewoner wordt. „Alles wat wij ‘gewoon’ maken, is voor jongeren een beetje de standaard. Die standaard is nu photoshop, filters en dergelijke. Die kunnen we veranderen. En vooral mensen met wat meer invloed op social media kunnen daar het verschil in maken”, aldus Neve.

Extra opvoedrol

Wat hier vooral gevaarlijk is, is dat kinderen op jonge leeftijd vaak nog niet doorhebben dat social media voornamelijk schijn is. Alles lijkt mooier en leuker dan het in werkelijkheid is. Volgens Neve ligt hier dan ook een hele belangrijke extra rol in de opvoeding. „Ouders en leerkrachten zouden kinderen moeten wijzen op het feit dat de social media-wereld niet de echte wereld is en dat alles wat ze online doen impact kan hebben. Ga het gesprek aan en maak kinderen bewust van de gevaren”, adviseert de kinderpsycholoog.