Amarins de Boer Nieuws 4 feb 2020, 16:44

Leestijd: 4 minuten

Moet de zonnebank verboden worden?

Als het aan Peter Huijgens van het Integraal Kankercentrum Nederland ligt, moeten zonnebanken in Nederland verboden worden. Een haalbaar idee? En hoe gevaarlijk is die bruinbank nu echt?

‘Wat ben je lekker bruin!’ Een gangbare uitspraak waar we, als het aan emeritus-hoogleraar hematologie Peter Huijgens ligt, vanaf moeten. Hij wil een verbod op zonnebanken en doet die oproep in het Algemeen Dagblad, een dag nadat bekend werd dat huidkanker het hardst stijgt van alle kankersoorten. Afgelopen jaar kregen 118.000 Nederlanders de diagnose kanker, waarvan bijna 73.000 mensen de diagnose huidkanker. Dat is ruim 3000 meer dan het jaar ervoor.

Huidkanker krijg je in de meeste gevallen van een overmatige blootstelling aan uv-straling van de zon en/of zonnebank, zegt Marlies Wakkee, dermatoloog aan het Erasmus Medisch Centrum en gespecialiseerd op het gebied van huidkanker. „De uv-straling bereikt onze huid en zorgt voor een beschadiging van je dna. Dat kan huidkanker veroorzaken.”

Irreëel

Wakkee, tevens woordvoerder van de Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie (NVDV), begrijpt vanuit haar ‘dermatologenhart’ het verzoek van Huijgens. „Dan zeg ik ‘ja, verbied het’, want we weten dat we daarmee huidkanker kunnen voorkomen.” Maar als ze breder kijkt, noemt ze een verbod irreëel. „Het is een te grote stap en niet realistisch. Net zoals je roken niet kunt verbieden, maar hiervan weet iedereen dat het ongezond is.”

Maar hoe vaak moet je onder de zonnebank tot het schadelijk is? „Dat weten we niet precies”, zegt Wakkee. „Maar eigenlijk elke keer als je blootgesteld wordt aan uv-straling, betekent dit weer beschadiging van je dna. Des te meer uv-straling, hoe groter de schade.” Een bezoekje aan de zonnebank staat volgens de dermatoloog gelijk aan een middagje zonnen aan de Middellandse zee. „En hoe lichter je huid, des te minder bescherming je hebt en hoe sneller er dna-schade optreedt. Datzelfde geldt voor jonge mensen, omdat die huid zich nog snel deelt en dan nog onvoldoende kan herstellen.”

Regelgeving

Yvonne Tol gaat ongeveer een keer per drie weken onder de zonnebank. „Ik vind het fijn om een kleurtje te hebben. Dat zorgt ervoor dat mijn kleding leuker staat. Daarnaast is het ook een ontspanmomentje, zo met de warmte op je lijf en je verstand op nul.” Tol kan onder het zonnekanon duiken wanneer ze maar wil, want ze is mede-eigenaar van La Costa, een zonnebankstudio met twintig vestigingen door het land. Ze noemt de uitspraken van Huijgens „ongenuanceerd”. „Het is vrij makkelijk om een apparaat de schuld te geven.”

Volgens Tol klinkt het nu alsof de zonnebank „een dodelijk apparaat is”. „Maar sinds 2007 is er een regelgeving gekomen. We houden nu altijd een intakegesprek met een klant, en kijken dan goed naar het huidtype. Daar maken we vervolgens een opbouwschema bij.”

Voor Tol geldt het motto ‘zonder zon geen leven’. „Je hebt het nodig, als het maar op een gecontroleerde manier gebeurt. Maximaal veertig keer per jaar en niet drie keer per week. Daarnaast vragen we altijd om een ID-kaart en wie nog geen 18 jaar is, komt er bij ons niet onder.”

Zelfbruiner

Dat geldt helaas niet overal, zegt Wakkee. „Bij sportscholen en in vakantieparken is vaak geen toezicht.” Ze pleit daarom voor betere handhaving van die leeftijdsgrens en strengere regels. Ook zou ze graag zien dat er geen positieve reclame meer wordt gemaakt voor zonnebanken, maar dat je in plaats daarvan een waarschuwing krijgt als je die bruinbank onder gaat, zoals je dat ook hebt als je een pakje sigaretten koopt. „Zo weet iemand echt wat-ie doet. Nu wordt de schade vaak nog weggewuifd.”

Is er dan niet zoiets als ‘zonnebank met mate’? Volgens Wakkee niet. „We denken vaak nog dat die paar keer onder de zonnebank niet uitmaakt, maar het is het niet waard. Het bruine kleurtje gaat weer weg, maar de schade blijft zitten en heb je voor niets opgedaan.” Volgens haar moeten we ook af van het idee dat een gebruinde huid gelijk staat aan gezond. „Vroeger was een blanke huid een teken dat je niet op het land hoefde te werken. Nu moet iedereen gebruind zijn, terwijl dat geen gezond schoonheidsideaal is.” En als je het toch per se een getinte huid wilt? „Gebruik dan een zelfbruiner.”