Nina Juffermans Nieuws 3 feb 2020, 16:34

Leestijd: 4 minuten

In één jaar duizenden doodgeboren kinderen geregistreerd

Er was een petitie, 82.000 handtekeningen en een wetswijziging voor nodig, maar sinds 3 februari 2019 kunnen doodgeboren kinderen officieel geregistreerd worden. In precies een jaar tijd kregen daardoor 12.372 kinderen een eigen plekje in de Basisregistratie Personen (BRP).

Voor veel ouders was het jarenlang een pijnpunt. Een levenloos geboren kind bestaat in hart en herinnering, maar volgens de wet en in systemen niet. Je kind officieel laten opnemen in het bevolkingsregister, dat was namelijk niet mogelijk. En dat doet pijn, weet Natasja Geyteman-Bos uit ervaring.

Het is 2009 als Geyteman bij het gemeentehuis zit om een paspoort voor haar zoontje op te halen. Anderhalf jaar eerder is ze bevallen van dochter Jolie, die dood werd geboren. En dan staat het daar opeens op het scherm van de gemeenteambtenaar: Geyteman heeft volgens het systeem maar één kind. „Ik dacht dat er een fout was gemaakt. Hier klopt iets niet, dacht ik”, vertelt ze. „Daarna bleek dat doodgeboren kindjes niet geregistreerd worden. Niet alleen van Jolie, maar van alle doodgeboren kinderen werd het bestaan ontkent.”

Wetswijziging

Het voelt voor Geyteman alsof er een deel van haar leven, van haar geschiedenis, ontbreekt. Ze besluit het heft in eigen handen te nemen en na jaren tijd, inzet en meerdere pogingen, is daar in 2015 de petitie ‘Ik wil ook in de BRP!’. Het doel: een wetswijziging waardoor doodgeboren kinderen wel in de BRP geregistreerd kunnen worden. Om dat te bereiken sluit Geyteman de handen ineen met onder andere mede-moeders Mieke Maliepaard, Roos Schlikker en Jeannette Rietberg.

Begin 2016 gaat de petitie viraal na een persoonlijke column in Het Parool van Schlikker, moeder van de stil geboren Liv en ambassadeur van Stille Levens, het kenniscentrum voor kindersterfte. Ook wordt er een bericht van een lotgenoot 28.000 keer gedeeld op social media. In maart 2016 wordt de petitie met ruim 82.000 handtekeningen overhandigd aan de Tweede Kamer. De wetswijziging wordt vervolgens unaniem aangenomen en op 3 februari 2019 is het eindelijk zo ver: levenloos geboren kinderen kunnen, ook met terugwerkende kracht, geregistreerd worden in de BRP.

„Het was een enorme ontlading. Ik heb nooit getwijfeld of het zou lukken. Het enige wat ons te doen stond, was de onrechtvaardigheid van de situatie aantonen. Dat is gelukt”, vertelt Geyteman. „Het is een lange weg geweest met de nodige ups en downs. Voor ons allemaal”, blikt Jeannette Rietberg, bestuursvoorzitter van Stille Levens, terug. Zelf beviel ze in 2000 van zoontje Carel, die na zes dagen overleed. Carel werd, in tegenstelling tot kinderen die levenloos geboren worden, wel geregistreerd in de BRP. Als moeder, lid van het team Petitie BRP en bestuursvoorzitter weet ze als geen ander hoe groot de behoefte onder ouders was. „Het gaat om de compleetheid van je gezin. Als ouder wil je voor al je kinderen hetzelfde. Al heeft het kindje nooit geademd: het hoort erbij. Het knaagt ontzettend als het dan volgens de overheid niet bestaat.”

Juichen en huilen

Dat gevoel van kent ook Wendy van de Kamp als geen ander. Op 31 oktober 2006 werd haar zoontje Johan na 31 weken zwangerschap stil geboren. „Tien vingertjes, tien teentjes, helemaal gaaf. Hij was het mooiste mannetje dat ik ooit gezien had”, vertelt ze. Pas later hoort Van de Kamp van de uitvaartondernemer dat Johan niet als persoon geregistreerd zal worden. „Dat is altijd blijven steken. Alsof hij niet nog iedere dag deel uitmaakt van je leven. We hebben hem begraven. Hij heeft een prachtig plekje op het kinderhofje, tegelijk de mooiste en meest verdrietige plek van de begraafplaats. Hoe kun je nou zeggen dat al die kindjes nooit hebben bestaan?” Zodra Van de Kamp, bijna een decennium later, weet krijgt van een petitie, volgt ze de ontwikkelingen op de voet. Zodra de wet er officieel doorheen is, komt de ontlading. „Ik stond tegelijk te juichen en te huilen.”

Op 4 februari 2019, op zondag de 3e is het gemeentehuis dicht, staat ze dan ook meteen klaar bij de balie. Met de nodige moeite heeft ze een afspraak kunnen maken; de systemen in haar gemeente zijn op dat moment nog niet aangepast. „Ik had al zo lang gewacht en wilde geen moment langer wachten” vertelt ze. Johan wordt ingeschreven in de BRP en eenmaal weer thuis wordt er een kaarsje voor hem aangestoken. „’s Avonds heb ik met mijn twee andere kinderen frietjes gebakken om te vieren dat Johan nu ook eindelijk voor de wet bestond.”

Ook Geyteman schreef haar Jolie op 4 februari 2019 in op het gemeentehuis. Hetzelfde gemeentehuis waar ze tien jaar eerder ontdekte dat haar dochter niet officieel bestond. Een jaar later merkt ze vooral dat het rust heeft gegeven. De cirkel is rond. Als Geyteman nu inlogt op MijnOverheid dan staat daar ook de naam van haar eerste kind: Jolie. „In het begin voelde haar dood zo zinloos, maar nu weet ik: niets is voor niets. Verdriet heeft plaats gemaakt voor trots. Ik ben dit alles niet gestart, dat heeft zij gedaan. Ik ben trots op Jolie. Dit was voorbestemd.”