Nina Juffermans Nieuws 10 feb 2020, 18:52

Leestijd: 5 minuten

Hoorcolleges voor iedereen, ‘kan zorgen voor lager collegegeld’

De VVD wil dat de hoorcolleges van hogescholen en universiteiten vaker gratis online worden aangeboden. Op die manier kunnen meer mensen van kennis profiteren.

VVD-kamerlid Dennis Wiersma vindt dat in 2020 het college niet meer per se in een lokaal plaats hoeft te vinden en heeft daarom een motie ingediend bij de Tweede Kamer. Hoewel veel onderwijsinstellingen al colleges online zetten, valt er volgens het kamerlid nog een hoop winst te behalen. „Veel studenten zeggen tegen mij dat online colleges vaak een uitzondering zijn en als het wel wordt opgenomen, wordt het niet altijd online opengesteld. Dat moeten instellingen veel serieuzer nemen.” Wiersma wil bovendien dat de colleges ook beschikbaar worden voor mensen die niet aan de onderwijsinstelling studeren.

Als meer colleges gratis op afstand te volgen zijn, kunnen meer mensen mee profiteren van de kennis die normaal binnen de muren van onderwijsinstellingen blijven, zo stelt Wiersma. „Ik wil dat het aanbod ook voor het grote publiek te vinden is. Dat is voor heel veel mensen een kans om te leren. En misschien komen mensen wel op idee om een nieuwe opleiding te volgen.” Bovendien kan het onderwijs volgens Wiersma op deze manier beter gecombineerd worden met een baan of zorgtaken.

Online aanbod

De partij stelt dat met de groei van het online aanbod, het collegegeld uiteindelijk naar beneden kan. „Als we online onderwijs echt beter organiseren dan kan je al heel veel op die manier leren. Als je dan een hele opleiding wil volgen, heb je misschien sommige onderdelen al gehaald. Dat zou dan kunnen zorgen voor een lager collegegeld”, legt hij het plan uit.

Op de Universiteit Utrecht (UU) wordt al jaren gewerkt aan het digitaliseren van het onderwijs. Mabelle Hernández, manager van het programma Educate-it, is net als Wiersma van mening dat online onderwijs een enorme uitkomst kan zijn. „We hebben hier op de universiteit heel veel kennis zitten. Het is belangrijk om studenten die niet naar de universiteit kunnen komen goed onderwijs te kunnen bieden”, vertelt ze. Daarnaast sluit het aanbieden van online onderwijs aan op de duurzaamheidsdoelstellingen van de universiteit. „Er hoeven op deze manier minder studenten naar de universiteit toe te reizen.”

Maar, vindt Hernández, om de kwaliteit van het onderwijs te kunnen behouden, moet men inzien dat ‘digitaliseren’ veel meer inhoudt dan alleen colleges op een website zetten. Het openbaar maken van colleges stuit volgens haar op zichzelf niet op bezwaar. Als dit echter wordt gedaan met het doel om meer kennis te vergaren, dan is dat volgens Hernandez niet effectief. „Colleges zijn slechts een deel van een cursus, en dus van het onderwijs. Daarnaast kan het ook uit de context worden getrokken en houdt het geen rekening met meer voorkennis.”

Onderwijsinstellingen moeten volgens Wiersma iedereen vrij laten om zelf uit te vinden wat wel en niet werkt.  „Geef mensen meer de kans het te kunnen bekijken”, zegt hij. „En los daarvan, ik vind dat het hoger onderwijs haar best moet doen hun onderwijs ook op een toegankelijke manier aan de rest van NL te laten zien.” Het kamerlid doelt daarmee op een speciaal samengesteld onderdeel van een cursus, die geschikt is voor de buitenwereld.

Interactie

„Bij digitalisering moeten niet alleen de colleges, maar het gehele onderwijs meegenomen worden. Het is een misverstand dat het aanbieden van materiaal gelijk staat aan het volgen van onderwijs. Een cursus bestaat uit veel meer dan alleen opnames van hoorcolleges, maar is een afgewogen geheel van verschillende leeractiviteiten en interactie. Vooral die interactie zorgt ervoor dat deelnemer het geleerde echt begrijpen, beklijft en dat ze erop voort kunnen bouwen. Je moet dus onderzoeken, experimenten en zoeken naar het juiste evenwicht”, vindt Hernández. De UU zet daarom al jaren in op blended learning, een vorm van onderwijs waarbij online leren en contactonderwijs elkaar versterken. In het kader van het experimenteren naar distant learning lanceerde de UU eind 2019 ook als eerste universiteit van Nederland een virtual classroom. Docenten kunnen deze ruimte boeken om op afstand les te geven. Via grote tv-schermen zien de leerlingen elkaar en de docent. „Het is een experimentele onderwijsruimte”, stelt Hernández. „Face-to-face onderwijs is heel belangrijk, en daarom zoeken we voor online naar goede alternatieven.”

Het is volgens Hernández belangrijk om ook te zoeken naar manieren om het gevoel van saamhorigheid onder studenten te behouden. „Je kan online en face-to-face saamhorigheid bijna niet met elkaar vergelijken, maar toch zal je moeten zoeken naar een andere vorm van saamhorigheid binnen dat online onderwijs.” Het is daarom vooral een kwestie van experimenteren. Hernández benadrukt dat digitalisering een kwestie van een lange adem is. Het vormgeven van goed online onderwijs gaat immers niet over één nacht ijs. „Het is iets waar we met zijn allem goed over na moeten denken en langzaam in zullen moeten groeien.”

Als het aan de VVD ligt kan heel Nederland binnenkort online mee leren met de kennis van onderwijsinstellingen. Over het standpunt van de andere politieke partijen in deze kwestie maakt Wiersma zich in ieder geval geen zorgen. „Ik denk dat alle partijen zien dat onderwijs kan winnen als het gaat om het meer beschikbaar stellen van online onderwijs.”