Ingelise de Vries Nieuws 9 feb 2020, 13:49

Leestijd: 4 minuten

Concert of feest? Zo zit het met je oren

Het veilige geluidsniveau tijdens bijvoorbeeld concerten en feesten, blijkt een stuk minder veilig dan gedacht. Alleen met oordoppen is 103 decibel goed voor de oren.

Bij het opstellen van de geluidsnormen voor concerten en feesten in Nederland, is men uitgegaan van bezoekers die oordoppen dragen. Hoewel dat ook zeker gebeurt, draagt lang niet iedereen oordoppen. En dat kan gehoorschade opleveren, bevestigden het ministerie van Volksgezondheid, de brancheverenigingen en gehoorschade-experts vorige week aan Nieuwsuur. Dat komt niet naar voren in de campagne over gehoorbescherming. Maar hoe zit het precies met ‘te hard’ geluid?

Wanneer is geluid ‘te hard’?

‘Te hard’ is heel persoonlijk, legt Saskia Kloet van VeiligheidNL, voorheen de Hoorstichting uit. „Wanneer je kijkt naar veilige geluidsniveau’s, dan is 80 decibel (dB(A)) grofweg veilig als je er lange tijd aan wordt blootgesteld.” Dit is ook de arbo-norm, als je werkt zonder gehoorbescherming, mag geluid dus niet harder zijn dan 80 decibel. „Alle geluiden daarboven kunnen schadelijk zijn voor je gehoor, vanaf 120 dB(A) kan het direct gehoorschade veroorzaken.” Omdat iedereen anders is gebouwd, is het volgens Kloet lastig te zeggen wanneer er definitief schade is. „In je vrije tijd, dus als je niet non-stop uitgaat, is het limiet 88 dB(A).”

Moet de 103 dB(A) in het convenant omlaag?

Die 88 dB(A) is een stuk lager dan de 103 die is vastgesteld. Wanneer je oordoppen met muziekfilter draagt, kom je wel op die 103 decibel. „Het RIVM heeft twee jaar geleden onderzoek gedaan naar wat goede geluidsnormen zouden zijn in uitgaanssettings”, zegt Kloet. Op basis van dat onderzoek stelde het RIVM overigens vast dat 102 dB(A) een veilige grens is. „Er is een vertaalslag van de 88 dB(A) zonder gehoorbescherming en 103 dB(A) met gehoorbescherming gemaakt. Doppen met filter dempen ongeveer 15 dB(A).” Die ‘veilige grens’ van 88 dB(A) bereik je overigens al snel: „In een drukke kroeg waar mensen praten en er muziek op de achtergrond draait, kom je al snel op 88 dB(A).”

Maakt die ene decibel ook nog verschil?

Het RIVM adviseert geluiden niet boven de 102 dB(A) uit te laten komen, in het convenant dat podia, festivals, sportscholen en andere organisaties sloten, wordt 103 dB(A) aangehouden. Die ene decibel lijkt weinig, maar maakt wel degelijk verschil. „Elke drie decibel zorgt voor een verdubbeling van de de belasting van geluid op je gehoor.” Waar je de hele dag in 80 dB(A) kunt zitten zonder risico op gehoorschade, kun je nog maar de helft van de dag in 83 dB(A) zitten, enzovoorts. Ook kan die ene decibel extra enorm uitmaken voor de beleving. Zo voel je de muziek bijvoorbeeld beter in je lichaam als het volume omhoog gaat.

Waarom staat muziek zo hard?

„Je gaat uit met een reden!”, zegt Kloet. „Je wil de muziek beleven.” Die beleving verandert als het volume omlaag gaat. „Kun je je voorstellen dat er op een dancefeest muziek een stuk zachter wordt gedraaid? Dat geeft een hele andere beleving, schat ik zo in. Je gaat uit om het te voelen. Daar leent een veilig geluidsniveau zich niet altijd voor. Daarom is het slim om oordoppen met muziekfilter te dragen, gehoorpauzes te nemen en niet te dichtbij de boxen te gaan staan.” Wat beleving betreft kan er wat Kloet betreft ook nog ander onderzoek worden gedaan. „Het wordt nu vooral vanuit een theoretische benadering onderzocht. De beleving van bezoekers wordt bijna niet meegenomen. Dat punt is nu wel door de aangesloten branches geagendeerd.”

Gaat het alleen om concerten, festivals en feesten?

Gehoorschade kun je in theorie op heel veel plekken oplopen, maar het gaat erom hoe lang je je oren blootstelt aan een bepaald niveau van geluid. „Dat telt de hele dag door op. Niet alleen als je uitgaat, maar ook in de trein, als je vliegtuigen staat te kijken op de luchthaven, tijdens een voetbalwedstrijd in een stadion, in de bioscoop. Alle geluiden die je ervaart, tellen mee.” Ook bijvoorbeeld bioscopen en studentenvereniging hebben zich aangesloten bij het convenant. „Zij doen ook steeds meer met dit onderwerp.” Overigens hoef je je geen zorgen te maken als je bijvoorbeeld veel reist. „Geluid boven het veilige niveau hoor je in het dagelijks leven vaak maar kort. Een trein die langs raast of een straaljager, dat is maar even. Als je takken gaat zagen me teen kettingzaag, adviseren we wel gehoorbescherming te gebruiken.”

Jong gehoorschade

Steeds meer kinderen en jongeren hebben last van gehoorschade. Dat komt ook door muziek of games waar het geluid via koptelefoons wordt beluisterd. „Uitgaan is zeker niet de enige veroorzaker”, zegt Kloet. Uit een onderzoek van de Erasmus Universiteit blijkt dat muziek luisteren en gamen ook tot beginnende gehoorschade kunnen lijden. „Je kunt dat inperken door bijvoorbeeld een geluidsbegrenzer op je telefoon aan te zetten die zorgt dat je muziek niet harder dan 85 dB(A) hoort”, tipt Kloet. Benieuwd naar je eigen luistergedrag? In de gezondheidsapp van de iPhone kun je zien of je niet te hard muziek hebt geluisterd de afgelopen weken.