Ista van Galen Nieuws 14 jan 2020, 17:29

Leestijd: 4 minuten

Schuldregeling Amsterdam veelbelovend

Amsterdam neemt vanaf februari de schuld over van jongeren die ernstig in het rood staan. De gemeente Tilburg ging onze hoofdstad in 2018 al voor en schetst een veelbelovend vooruitzicht.

Ben je tussen de 18 en 27 jaar, woon in je Amsterdam en heb je een schuld van boven de 3.000 euro waar je op eigen kracht niet binnen drie jaar uit kunt komen? Dan gaat de gemeente van Amsterdam je helpen. Deze zet je schuld om in een lening, die je naar draagkracht afbetaalt.

Om de jongeren die hieraan meedoen tussendoor te blijven motiveren, kan er geld kwijt worden gescholden als ze bijvoorbeeld een baan vinden of opleiding afronden. Volgens verantwoordelijk wethouder Marjolein Moorman helpt dit „zodat ze een nieuwe start kunnen maken.”

Veelbelovend vooruitzicht

Een – hopelijk – goed initiatief. En Amsterdam is zeker niet de eerste gemeente die met een dergelijk beleid komt. Zo startte Tilburg twee jaar geleden met een driejarig schuldoffensief om mensen in de schulden sneller te helpen. Hierin worden ook regelmatig jongeren gesignaleerd, vertelt Esmah Lahlah, wethouder van Tilburg.

Vergelijkbare aanpak in Brabant

De Brabantse aanpak is vergelijkbaar met die van Amsterdam: de gemeente zorgt voor een schuldsanering waardoor de jongeren nog maar 1 schuldeiser hebben. Als de ze zich na drie jaar verder aan de afspraken hebben gehouden, worden de rest van de schulden kwijtgescholden.

Onder bepaalde voorwaarden, zoals het zoeken van een opleiding of baan, worden er tussentijds ‘beloningen’ gegeven. „Dit is allemaal maatwerk”, vertelt Lahlah. „Kortgeleden was er bijvoorbeeld een jongen die niet naar school kon, omdat de boeken niet konden worden betaald. Dan verzorgen wij ook de boeken, zodat hij weer naar school kan.”

De resultaten in Tilburg geven een veelbelovend vooruitzicht voor Amsterdam. Zo vertelt Lahlah dat er al meer toekomstperspectief voor sommige jongeren te zien is. „We zitten nog in de laatste fase. Maar wat we nu al zien is dat het veel rust biedt, waardoor de jongeren andere dingen kunnen oppakken. Zo pakken ze de draad weer op, gaan ze bijvoorbeeld weer onderwijs volgen, gaan ze richting een baan of een dagbesteding.”

Eigen schuld dikke bult

Ook Anja Tijdhof, projectmanager bij schuldhulpverlening PLANgroep denkt dat het initiatief van gemeente Amsterdam succesvol zal verlopen. De organisatie werkt in een aantal gemeenten ook mee aan het opzetten van meer van dit soort projecten. „In Almere komt er bijvoorbeeld ook zo’n jongerenperspectieffonds. En er zijn nog veel meer gemeenten die hierover nadenken”, legt Tijdhof uit.

Het idee is volgens haar dat de stress van de schulden bij jongeren weg wordt genomen. „Zo bied je ze ruimte om weer aan hun toekomst te werken. Want voorwaarde voor het project is wel dat ze bijvoorbeeld werk of een studie gaan zoeken.” Want ‘eigen schuld, dikke bult’? Dat werkt volgens haar niet. „We zijn er al lang achter dat het veel genuanceerder is.”

Jongeren schuldenvrije start

Met het nieuwe project, Jongeren schuldenvrije start genaamd, worden er in 2020 zo’n 150 Amsterdamse jongeren geholpen. Eén van de onderdelen is dat de gemeentelijke Kredietbank met de schuldeisers om de tafel gaat om de schulden van de jongeren af te kopen.

Maar dat kan nog wel eens een lastig puntje worden. „Schuldeisers gaan op dit moment vaak niet akkoord, omdat ze denken dat jongeren in de toekomst nog veel kunnen gaan verdienen”, legt Schotte uit. „Maar er zit ook een kantelpunt in. Als een jongeren in de Wettelijke schuldsanering (Wsnp) komt, is het risico dat de schuldeisers helemaal niets meer krijgen veel groter.”

De gemeente doneert daarom 750 euro aan de schuldeisers „in de hoop ze over de streep te kunnen trekken.” Schotte hoopt dat de maatschappelijke druk om mee te doen ook nog zal helpen. Wat er gaat gebeuren als schuldeisers niet akkoord gaan met dit aanbod, is nog niet precies duidelijk. „De praktijk moet het nog maar even uitwijzen”, aldus Schotte.

Gemeente Tilburg kampt opvallend genoeg niet met dit probleem. „Onze contacten met schuldeisers zijn dusdanig goed, dat zij akkoord gaan met het voorstel wat wij doen en de restanten kwijtschelden”, aldus de Tilburgse wethouder.

Slecht voor de ontwikkeling

Uit onderzoek van het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) blijkt dat schulden bij jongeren vooral komen door rood staan, studieleningen bij DUO en betalingsachterstanden bij zorgverzekeraars en mobiele providers. De stress die deze schulden ook nog eens met zich meebrengen, staan ontwikkeling van de jongeren in de weg. Zo kan dit leiden tot het stoppen met een opleiding om te gaan werken, wat op lange termijn het toekomstperspectief verkleint.

Zonder de lasten van schulden, moet ontwikkeling bij jongeren weer makkelijker zijn. Dat ziet wethouder Lahlah ook duidelijk terug. „Die schulden verzorgen stress en blokkeren alle kansen. Onze aanpak geeft jongeren een springplank om weer door te gaan met die groei en ontwikkeling.”