Iris Hermans Nieuws 15 jan 2020, 05:45

Leestijd: 5 minuten

Platte knopen en zelfredzaamheid: 100 jaar welpen in Nederland

Woensdag 15 januari bezoekt koningin Máxima Scouting Nederland om het 100-jarig bestaan van de welpen te vieren. Jong geleerd, oud gedaan, ziet oud-welp slash moeder van een welp Marjolein Sluijters. „We hebben meer dan ooit wereldverbeteraars nodig.” En oh ja, het zijn géén padvinders!

Eens een welp, altijd een welp, blijkt wel wanneer je met Marjolein Sluijters (47) praat over een van haar grote liefdes die door de decennia heen altijd is gebleven. Van haar zevende tot en met haar elfde was ze welp, samen met tienduizenden andere peers (leeftijdsgenootjes) door heel het land. Haar scoutinggroep De Roostergroep in Bilthoven bestaat niet meer, maar de herinneringen aan die tijd zijn nog altijd levendig en klinken als een idyllische jeugdroman. Urenlang spelen in het bos, ,,weer of geen weer”, op zomerkamp met Chinees thema, „we kliederden wat af met verfkleuren mengen voor onze kimono’s”, naast elkaar slapen in de tent, „en elkaar onze eerste geheimpjes vertellen.”

In vol ornaat

Ze herinnert zich altijd nog hoe trots ze zich voelde in haar scoutingblouse, die ze eenmaal aan op de zaterdagochtend, het liefst het hele weekend droeg. „Zat ik daar op verjaardagen van ooms en tantes, te glunderen van trots.” Na de welpen werd ze scout en daarna nog welpen-leider. Een scout in hart en nieren. Tot vorig jaar was ze zelfs voorzitter van Scouting Europa en ‘tourde’ ze in vol ornaat over de grenzen. „Stond ik daar in m’n blouse naast de minister-presidenten van allerlei landen.”

Het p-woord is trouwens wel een beetje ‘verboden’. „We heten scouts en zijn géén padvinders. Die hebben veel meer een oubollig imago en wij als scouts staan ergens voor.” En wat dat dan precies is, is nog best lastig uit te leggen in het Nederlands, zo verontschuldigt ze zich lachend. Zoiets als non-formal education. „Door bezig te zijn met activiteiten, leer je wat. Van knopen leggen tot toneel en sport.” De rode draad is toch wel de zelfredzaamheid, maar ook het zorgen voor elkaar, blikt ze terug. „In ons groepje zat een meisje dat niet altijd even goed mee kon komen. Omdat je verantwoordelijk voor elkaar bent, hielpen we haar, iets dat ik van jongs af aan heb geleerd.” Ze is nu directeur van een samenwerkingsverband primair onderwijs, waar kinderen op zitten die wat ondersteuning nodig hebben. Nee, schudt ze het hoofd, inderdaad geen toeval dat ze hier terecht is gekomen.

Toch wordt ‘scouting’ niet altijd op waarde wordt geschat, merkt ook zij. „Ik hoorde ooit vlak vóór een sollicitatiegesprek, toen de deur nog open stond, ‘er komt nu zo’n pádvinder aan!’, waarna hard werd gelachen.” Niet netjes, zegt ze afkeurend, en toch wel een steek in haar optimistische scoutinghart, maar de welp in ruste zou de welp in ruste niet zijn, wanneer ze daar niet even wat aan heeft gedaan. „Ik ben meteen naar binnen gestapt en heb ze uitgelegd dat het antieke beeld dat ze er waarschijnlijk van hadden, niet klopt.”

Ze herkent een scout uit duizenden, vervolgt Sluijters. En niet alleen aan z’n outfit, „je voelt meteen een bepaalde verwantschap, je deelt bepaalde normen en waarden.” Én de saluut, hun universele groet: „Duim over je pink staat voor sterke beschermt zwakkere, waarna de drie vingers voor belofte staan.” Met links geef je dan een hand, „die zit dan het dichtst bij je hart, en we noemen dat een stevige linker, al krijg ik daar altijd een beetje jeuk van.”

Snoepdorp

Of scouting nog wel van deze tijd is? Absoluut, wil ze het wel uit roepen. Júist in deze tijd. „We hebben meer dan ooit wereldverbeteraars nodig, en dat zijn we allemaal wel een beetje bij scouting.” Ze doelt nu niet op de clichés als oude omaatjes helpen veilig oversteken, „Maar mensen die de wereld een beetje mooier willen achterlaten en dat kan op allerlei manieren. Er zit een stukje onbaatzuchtigheid in, al klink dat meteen wel weer wat wollig, hè?” Met de saluut begroet ze haar eigen welp overigens niet, „hij ziet me aankomen op het schoolplein…”, al delen ze wel hun liefde voor scouting. Olivier (9) is onlangs geïnstalleerd bij Impeesa in Amersfoort, tot grote trots van zijn moeder. En ook van zijn vader, hoor, zegt hij snel, „ook al heeft hij helemaal niets met scouting.” Hij vindt het heel leuk om een welp te zijn. „Je doet allemaal verschillende spelletjes samen”, en hij somt op: stoeispelletjes, verstoppertje, levend Stratego.

„En je leert ook van alles, toch?” vraagt zijn moeder. „Knopen”, noemt hij meteen. Zijn favoriet is de platte, waarna Marjolein moet lachen. „Dat is de lievelingsknoop van bijna élke scout, omdat-ie zo gemakkelijk is.” Bijna synchroon: „links over rechts, recht over links.” Zijn mooiste herinnering als welp, is het zomerkamp, „ik kreeg er mijn volle-buik-insigne, omdat ik m’n bord telkens zo goed leeg at”, én natuurlijk het snoepdorp, dat precies is zoals het klinkt. Een dorp van snoep, blikt hij met een grijns terug, „we mochten alles opeten.”

W-dag

Hoera! Woensdag 15 januari is W-dag en bezoekt koningin Máxima Scouting Nederland. „In het kader van 100 jaar welpen is de eerste activiteit ‘Tijd voor taart!, waar ze gaat kijken en helpen bij 40 welpen die aan het bakken zijn”, licht Wendy van Rossum van Scouting Nederland toe. „We roepen ook scoutinggroepen in heel Nederland op om een taart te bakken voor hun burgemeester of wethouder en deze aan hen aan te bieden, want wie jarig is, trakteert.”

Op dit moment zijn er zo’n 110.000 leden verspreid over heel Nederland en zijn er meer dan 1.000 zelfstandige scoutinggroepen. De meeste daarvan zitten in Brabant, maar in meer dan 90 procent van de gemeentes is een groep actief. De welpen (kinderen van 7-11) is de grootste leeftijdsgroep van de scouting, in totaal zijn er 27.000 welpen in Nederland.