Anne Kersten Nieuws 14 jan 2020, 09:27

Leestijd: 5 minuten

‘Onze’ Nikkie is wereldnieuws na coming-out

De coming-out van YouTube-ster Nikkie de Jager heeft tot een stortvloed van steunbetuigingen en reacties geleid. Niet alleen in Nederland is het trouwens groot nieuws, vanuit de hele wereld wordt er op de video gereageerd.

De visagiste – bekend van NikkieTutorials – plaatste maandag een video waarin ze vertelde transgender te zijn. Ze is als jongen geboren en kwam daar mee naar buiten omdat ze afgeperst en gechanteerd werd.

De video is in minder dan 24 uur al meer dan 15 miljoen keer bekeken en domineert niet alleen YouTube, want bijna overal ter wereld wordt er wel over de 25-jarige visagiste gesproken. Onder meer CNN en de BBC schrijven over de YouTube-ster en haar video.

Dapper

Daarnaast hebben ook veel Nederlanders hun steun uitgesproken. Zo reageerde onder andere minister Ingrid van Engelshoven (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) op Twitter: „Je bent echt vrij als je kunt zijn wie je bent. Rolmodellen zijn van groot belang voor emancipatie. Nikkie is zo’n rolmodel.” Daarachter tweette ze nog een #dapper en #dank.

Je bent echt vrij als je kunt zijn wie je bent. Rolmodellen zijn van groot belang voor emancipatie. ⁦@NikkieTutorials⁩ is zo’n rolmodel. #dapper #dank https://t.co/AK6YpkMm5T

— Ingrid van Engelshoven (@ivanengelshoven) January 13, 2020

Inmiddels heeft Nikkie via Instagram laten weten dat de enorme hoeveelheid liefde en steun enorm veel voor haar betekent. Natuurlijk heel fijn dat er zoveel liefde haar kant op komt na zo’n moeilijke video en vooral ook moeilijke tijd, maar eigenlijk zou je denken dat een coming-out in 2020 geen nieuws meer zou zijn.

Bijzonder

Daar is dr. Rick Dolphijn, Universitair Hoofddocent Media- en Cultuurwetenschappen en onder andere over transgenderstudies schrijft, het mee eens. „Je zou zeggen dat dit tegenwoordig geen nieuws meer is, na de ophef rond Jenna Talackova en Caitlyn Jenner bijvoorbeeld, maar het is nog steeds bijzonder. Nikkie heeft heel veel volgers (12,7 miljoen abonnees op YouTube, red.) en is bekend over de hele wereld, vooral onder jongeren. Ik kan me voorstellen dat het daarom veel aandacht krijgt. En misschien hadden mensen het ook niet verwacht.”

Dolphijn is van mening dat Nikkies stap weer goede gevolgen kan hebben voor andere transgenders, die misschien nog worstelen met zichzelf. „Zo’n publieke coming-out kan enorm veel voor iemand betekenen. Als je zelf nog zo’n stap wil zetten, maar vol twijfels zit , en iemand die beroemd is en die je hoog hebt zitten doet het wel, kan dat een hart onder de riem zijn.”

Gedoogd

Toch wil hij benadrukken dat er aan de maatschappelijke positie van transgenders in Nederland nog veel verbeterd moet worden. Zeker onder jongeren wordt het tegenwoordig in Nederland wel ‘geaccepteerd’ dat iemand van geslacht verandert, maar daar blijft het vaak bij. „Gedogen, daar zijn wij Nederlanders goed in. Ik mis vandaag de dag de maatschappelijke discussie en de wil om de hele lhbti-gemeenschap, maar misschien vooral de transgenders, op alle fronten mee te laten tellen in onze maatschappij. Het COC en andere belangenorganisaties doen fantastisch werk natuurlijk, maar in andere landen zijn ze daar echt voortvarender in tegenwoordig. Wij zijn een Europese middenmoter.”

Volgens Dolphijn vond het laatste grote lhbti-wapenfeit in Nederland in 2001 plaats: het homo-huwelijk. „Twintig jaar later is er toch te weinig fundamenteel veranderd", meent hij. „In landen als Spanje zijn veel grotere stappen gezet. Daar vindt er maatschappelijke discussie plaats tussen generaties en wordt veel opener gesproken over dit soort zaken. Daar wordt ook meer gedaan om de juridische en sociaal-economische positie van transgenders te verbeteren." Iets dat volgens hem in Nederland nog te weinig gebeurt.

Pijnlijk

Daarbij verwijst hij naar een rapport van het Sociaal Cultureel Planbureau, dat in 2017 uitkwam. Daaruit blijkt dat transgenders het nog steeds zwaar hebben in Nederland. „Uit het rapport blijkt bijvoorbeeld dat de sociaal-economische positie van transgenders niet vooruit gaat, dat ze nog steeds veel te maken hebben met allerlei vormen van geweld. Het rapport spreekt ook over ‘minderheidsstress’: dat transgenders iedere dag gewezen worden op het feit dat ze anders zijn.” Al is het maar omdat er onduidelijkheid bestaat over naar welke wc ze moeten gaan. „Ze worden in Nederland nog steeds niet geaccepteerd om wie ze zijn en dat is heel pijnlijk.”

Volgens Dolphijn hebben transgenders het nog steeds niet gemakkelijk in Nederland. „En daar moet echt nog wel wat aan gebeuren.”

Vooruitgang

TNN denkt overigens dat er wel veel veranderd is voor transgenders de afgelopen jaren. „Er gebeurt in Nederland ook veel om de positie van trans mensen te verbeteren,” stelt Sophie Schers, beleidsadviseur van Transgender Netwerk Nederland. „Zo is sinds 1 november de wijziging van de Algemene Wet Gelijke Behandeling van kracht, waar de belangenorganisaties TNN, COC, en NNID (de Nederlandse belangenorganisatie voor seksediversiteit) lang voor hebben gestreden. Door deze aanpassing is discriminatie van transgender en intersekse personen nu expliciet verboden.”

„Een andere grote vooruitgang is de Transgenderwet van 2014. Vanaf dat moment kon je in Nederland met slechts een deskundigenverklaring je vermelding van geslacht wijzigen. Dit heeft de levens van veel transmensen enorm verbeterd: ze kregen de zelfbeschikking over hun lichaam terug. Onvruchtbaarheid en ingrijpende operaties golden voorheen namelijk als voorwaarden.”

Bewondering

„Natuurlijk zien we ook dat de maatschappelijke positie beter kan. Zo krijgt ruim 40% van de transgender werknemers te maken met discriminatie op de arbeidsmarkt. En uit ons veiligheidsonderzoek Overal op je hoede blijkt dat trans personen in Nederland 7 keer vaker worden mishandeld of daarmee bedreigd en dat ze 10 keer zo vaak het slachtoffer zijn van cyberpesten.”

„Veel transpersonen zien en merken dat er nog negatief gereageerd wordt op transgender personen. Het voelt dan alsof je bestaan een probleem is, het is begrijpelijk dat je het daarom privé wil houden dat je trans bent. Het hoort dus een eigen beslissing te zijn met wie en wanneer je open bent over je transgender-zijn. Niemand heeft het recht die beslissing voor jou te nemen.”

„Wij bewonderen de video van NikkieTutorials omdat ze zelf, in haar eigen woorden en via haar eigen medium haar verhaal heeft verteld. En wij hopen dat ze haar werk, waar ze zo veel volgers mee heeft gekregen, met veel succes kan voortzetten.”