Iris Hermans Nieuws 31 jan 2020, 15:00

Leestijd: 6 minuten

Droogste maand ooit bijna voorbij (proost!)

Het einde van de droogste maand ooit, die vol nulpuntnulletjes en zelfs een heuse alcoholvrije bar zat. In België beginnen ze zaterdag met hun Tournée Minerale (slimme zuiderburen, want de kortste maand) en voor de liefhebbers begint eind februari een nieuwe uitdaging, die 40 dagen duurt.

Hoe kon hij in godsnaam nog zijn vrouw opwinden, zo zonder drank. Toch wel de vraag dit jaar die is blijven hangen bij het team van IkPas, blikt campagnecoördinator Sanne de Koning terug. „We gingen met hem in gesprek over waarom hij denkt daar alcohol voor nodig te hebben en dan komt er aan het licht wat er aan de hand is. De man was daarna heel opgelucht.” Ja, team IkPas heeft heel wat voorbij zien komen. „Vanmorgen kregen we nog een mail van een meisje dat nu het lef heeft zichzelf uit te spreken, in plaats van maar weer dat witte wijntje te pakken. Daar worden we zo blij van.”

Het was droogste maand sinds decennia. Dry January heet het fenomeen dat is over gewaaid uit de Verenigde Staten en door steeds meer Nederlanders wordt omarmd. Vooral door IkPas, het initiatief waar 41.500 mensen zich voor hebben aangemeld en oproept om de borrel 30 dagen te laten staan. Maar niet met het wijzende vingertje, benadrukt Rob Bovens, IkPas’ founding father en onderzoeker bij Tranzo (wetenschappelijk centrum zorg en welzijn van Tilburg University). „Juist alles op een positieve manier.”

View this post on Instagram

A post shared by IkPas (@ikpasnl)

‘Wauw’

Een van de deelnemers was Sebastiaan Munter (42). Sportief is bijna een understatement voor de sportleraar uit Alkmaar die dagelijks z’n hardloopschoenen onder z’n voeten strikt en menig tegenstander op de vechtsportmat naar de grond werkt. Een sportman met een missie: de Dutch Coast Ultra by Night vanavond helemaal uitrennen. 50 kilometer over het strand, in het donker, met windkracht 6. Vorig jaar lukte het hem niet, „ik ben bij 25 kilometer uitgestapt, totaal kapot.” Dat vroeg om een revanche en om zich optimaal voor te bereiden, besloot Munter, groot liefhebber van speciaalbier, de drank te laten staan in januari. „Ook doordeweeks pakte ik na het sporten rustig ‘twee herstelbiertjes’, en dan was er ook altijd wel iemand die iets te vieren had. Drinken werd zo een gewoonte.” Tijd om dit te doorbreken, besloot hij en met oud en nieuw dronk de sportieveling zijn laatste biertjes. De maand januari vloog voorbij dankzij de support van IkPas en de 0.0-biertjes en hoe hij zich nu voelt? Hij heeft er één woord voor. „Wauw!” Vanavond gaat hij hem helemaal uitlopen, voelt hij aan alles en na de finish wacht een Punk IPA in de koelkast, z’n favorietje. „Nu al zin in!”

Kick

„Het geeft een kick om te merken dat het echt werkt”, vervolgt de onderzoeker. „Dat nu mensen hakkelend vertellen dat ze wél alcohol drinken en het gevoel hebben zich daar ineens voor te moeten verantwoorden. Precies de andere kant van de medaille.” Andere tijden alcohol, maar op de vraag of we straks met z’n allen gezellig geheelonthouder zijn, schudt hij direct bijna hoorbaar zijn hoofd, aan de andere kant van de lijn. „Daarvoor wordt echt nog te veel gedronken. Maatregelen vanuit de overheid zouden nu ook nog op te veel weerstand stuiten.” Hij noemt het roken en alle accijnzen, verboden en het algehele besef dat het slecht is, als voorbeeld, „maar dat heeft wel 50 jaar geduurd, daar zijn we met alcohol nog lang niet.” Zelf heeft hij deze maand niet meegedaan, maar eind februari wachten hem 40 dagen zonder alcohol, de nieuwe IkPas-campagne. Na de carnaval, knikt de in Maastricht geboren Bovens met een lach, „nergens zoveel deelnemers als onder de rivieren.”

Pavlov-effect

Aan het begin van de door velen als alcoholexperiment beschouwde IkPas-maand, stuurde de onderzoeker een enquête naar alle deelnemers. „Ik verbaasde me erover dat er forsere drinkers meedoen dan je zou verwachten.” Vijf dagen in de week en in totaal toch wel een glas of zeventien, achttien, wikt en weegt hij even wat fors is. Voor een groot deel is dit een ‘souvenir’ overgehouden aan de vakanties naar Zuid-Europa vorige eeuw, „daar leerden we wijn drinken bij het eten en binnen no time werd genieten geassocieerd met wijn.” Net zoals de Champions League-begintune een Pavlov-effect heeft op veel voetbalfans: Rolt de bal over de buis, gaat meteen de koelkast open voor een koud biertje. Het gaat allemaal om die associatie, die eigenlijk niet altijd logisch is en daar hopen we met IkPas de mensen wat bewuster van te maken.”

In België beginnen ze overigens morgen met hun variant: Tournée Minerale, een samenwerking met onder meer hun Kankerstichting en waar in 2018 maar liefst 122.000 Belgen aan meededen. De horeca schrok daar toen zo van, dat ze de koppen bij elkaar staken en allerlei alcoholvrije events hebben georganiseerd. „Erg slim van ze, er werd zelfs een hogere omzet behaald door sommige ondernemingen dan in alle februari ’s daarvoor.”

Bar 0.020

Ook in Nederland werd er op ingespeeld, met extra veel alcoholvrije cocktails op menig drankkaart en zelfs een heuse 0.0-bar, waar de laatste ‘nulpuntnulletjes’ nu zijn geslagen, want de alcoholvrije Amsterdamse pop-upbar 0.020 sluit na deze maand de deuren. Voor nu dan, vertelt mede-oprichtster Mariska Leising, want het alcoholvrije concept is zeker voor herhaling vatbaar. Zij en compagnon Niels Krommenhoek hadden wel verwacht dat mensen het „een mooi idee” zouden vinden, maar dat het zo’n succes zou worden, was een verrassing. Zwangere vrouwen, oud-verslaafden en vele nieuwsgierigen wisten de bar te vinden, waar niet alleen alcoholvrij bier, maar ook een 0.0 Gin-Tonic en dito bubbeltjeswijn werd geserveerd. „Mensen kwamen om te proeven en te kijken of het gezellig zou zijn zonder alcohol.” Ja dus, het zat elke avond vol, „we verkennen nu de mogelijkheden om open te blijven en zoeken daar de juiste locatie en partners nu bij.”

View this post on Instagram

A post shared by Pop-up bar 0.020 (@bar0.020)

KHN

Ze beschikken niet over concrete omzetcijfers van deze maand van de Nederlandse horecaondernemers, laat Koninklijke Horeca Nederland (KHN) weten. „Lastig inschatten dus wat de invloed van Dry January is. De ondernemers zijn zich wel bewust van dergelijke maatschappelijke trends en bieden voor ieder wat wils.” Het tegengaan van overmatig alcoholgebruik is absoluut een goede zaak, beaamt KHN, „Al zijn we wel van mening dat mensen ook gewoon moeten kunnen genieten van een biertje of glas wijn.”