2000 miljardairs rijker dan 60 procent wereldbevolking
Ruim 2.000 miljardairs zijn rijker dan de 4,6 miljard mensen die 60 procent van de wereldbevolking uitmaken. Vooral vrouwen zijn de dupe van deze ongelijkheid. Dat stelt Oxfam Novib in het nieuwe rapport, Time to Care, over economische ongelijkheid. Het rapport is een oproep om actie te ondernemen.
Ongeveer 735 miljoen mensen leven in extreme armoede en bijna de helft van de wereldbevolking moet dagelijks rondkomen van 5.50 dollar of minder. ‘Time to Care’ vraagt in het bijzonder aandacht voor het feit dat veel vrouwen en meisjes in ontwikkelingslanden in armoede gevangen blijven.
Extreme ongelijkheid
In het jaarlijkse rapport is te zien hoe het huidige economische stelsel de groeiende ongelijkheid aanwakkert en zo de verschillen tussen arm en rijk doet toenemen. Het resultaat van het rapport verbaast niet zozeer, vindt Michiel Servaes, algemeen directeur Oxfam Novib. De groeiende ongelijkheid is namelijk al jaren aan de gang. „Maar het blijft wel schokkend om dat gigantische verschil te zien. Het is ook haast niet te bevatten hoe groot dat is en dat die concentratie van rijkdom eigenlijk een hele kleine club -vooral mannen- is.”
„Waar het ons als Oxfam Novib specifiek om gaat, is ook het effect van die ongelijkheid op de armste mensen van de wereld”, stelt Servaes. „Jarenlang is het zo geweest dat weliswaar de verschillen groter werden, maar dat ook mensen uit de armoede kwamen. Dan kon je nog zeggen dat het wel oneerlijk is, maar dat tenminste iedereen er iets op vooruit gaat.” Maar dat laatste is nu dus niet zo. „De teruggang van armoede schokt. Dat is wel echt reden om aan de alarmbel te trekken.”
Vrouwen in armoede
Het aantal miljardairs is in de afgelopen tien jaar wereldwijd verdubbeld, maar ondertussen blijven vooral vrouwen in ontwikkelingslanden in armoede door de extreme ongelijkheid. De 22 rijkste mannen in de wereld bezitten zelfs meer rijkdom dan alle vrouwen in Afrika.
„Vrouwen en meisjes in armoede blijken zwaar te worden benadeeld door het huidige economische systeem”, licht Servaes toe. „Onbetaald zorgwerk is één van de ‘verborgen motoren’ van onze economieën in dienst van een systeem dat winsten weg laat vloeien naar grote bedrijven en hun aandeelhouders. Deze vrouwen en meisjes hebben geen of weinig tijd om een opleiding te volgen, of om een fatsoenlijk inkomen te verdienen. Zij zitten vast aan de onderkant van de economie.”
Uit het rapport blijkt onder meer dan 42 procent van de vrouwen wereldwijd geen betaalde baan heeft vanwege zorgtaken, tegenover 6 procent bij mannen. Daarnaast bezitten mannen 50 procent meer vermogen dan vrouwen en zijn zij ook ondervertegenwoordigd in politieke en economische posities: wereldwijd is 18 procent van de ministers en 24 procent van de parlementariërs vrouw.
Het roer moet om
Het rapport brengt Oxfam Novib uit voorafgaand aan het World Economic Forum in Davos, de jaarlijkse top van politici, wereldleiders en zakelijke elite waar wordt gesproken over de grote sociale en economische problemen op de wereld. Het dient dus als grote oproep: „Maak in Davos afspraken en niet alleen mooie woorden, zoals we die vaak horen”, stelt Servaes. „Er moet actie komen. En dat zit ‘m primair in dat de allerrijksten meer belasting betalen dan zij nu doen. Het is ook een oproep aan de regering om dat echt af te dwingen.” Met dit rapport in handen, vindt de algemeen directeur dat ze hier een heel sterk argument voor hebben.
Nederland schijnt een steentje bij te dragen aan de ongelijkheid. Zo bleek twee jaar eerder al uit internationaal onderzoek dat een kleine tien procent van de winst die multinationals wereldwijd wegsluizen om belasting te ontlopen, in Nederland terechtkomt. „Ons land moet belastingontwijking uitbannen”, meent Servaes. „Laat Rutte naar Davos afreizen met de boodschap dat wij voortaan het goede voorbeeld geven. Dat multinationals niet langer wegkomen met allerlei rekentrucs en Nederland stopt met de race naar de bodem, met steeds lagere winstbelastingen.”
Het roer moet dus om, om te voorkomen dat er over tien jaar nog honderden miljoenen mensen in extreme armoede leven, zegt Servaes. „Regeringen moeten nu aan de slag om extreme ongelijkheid en armoede aan te pakken. Overheden, waaronder ook de Nederlandse overheid, moeten zich inzetten voor meer menselijke economieën, economieën die voor iedereen werken en niet alleen voor een rijke elite en grote bedrijven”