Iris Hermans Nieuws 19 dec 2019, 06:10

Leestijd: 4 minuten

We kijken twee uur tv per dag en liefst thuis, lekker op de bank

We kijken nog steeds het meest ‘normale’ tv en het liefst gewoon op de bank, al stijgt het streamen gestaag. „Noem het een voorzichtige revolutie.”

Waar we in 2013 gemiddeld 10 minuten per dag beeldmateriaal streamden, was dit in 2018 bijna een half uur. De verschuiving van televisiekijken naar streamen is het meest zichtbaar onder jongeren en hoogopgeleiden en kijken via het traditionele tv-kanaal (lineaire televisie) blijft de voorkeur houden met meer dan twee uur per dag. Lager opgeleiden kijken meer dan hoger opgeleiden en vooral ’s avonds gaat ‘de kijkbuis’ aan. Een heel kleine greep uit het onderzoek ‘Trends in Media:Tijd’ van het Sociaal en Cultureel Planbureau dat vandaag is gepubliceerd.

Ouderwets

„Mensen blijven toch wel vaste patronen houden in hun mediagebruik, licht SCP-onderzoeker Joep Schaper toe. ” ’s Ochtends wordt het nieuws gelezen, ’s middags gaat de radio aan, meestal op de achtergrond en ‘s avonds is het kijktijd, om voor het slapengaan nog even een boek te lezen. Het lineaire en on demand bestaan zeker naast elkaar, beaamt hij, maar er is een verschuiving zichtbaar. „Het ouderwetse tv-kijken neemt af, maar blijft nog altijd verreweg het grootst in het mediagebruik.” Gemiddeld twee uur per dag, en zelfs anderhalf uur langer bij 65-plussers. „Het streamen neemt toe, maar het algemene beeld is dat het veel sneller de klassieke media zou overnemen. Noem het een voorzichtige revolutie, alles gaat stapje voor stapje.”

Zelf heeft hij geen televisie, iets wat ook steeds meer jongeren niet hebben -„maar nog steeds heeft 90 procent van de huishoudens er een”-, maar kijkt zelf altijd meer dan hij denkt, op z’n telefoon of laptop. YouTube-filmpje hier, serietje daar, „al zit ik nu helemaal in de podcasts.”

Uitgesteld kijken

Sjoerd Pennekamp is directeur van Stichting Kijkonderzoek (SKO) dat elke dag weer nauwlettend de kijkcijfers in de gaten houdt. „On demand neemt echt toe, in alle vormen.” Het kortere kijken op YouTube, streamen en downloaden (vooral Netflix en Videoland) én uitgesteld kijken, „Het grappige is dat we zien dat mensen steeds sneller terugkijken, liefst nog op de dag zelf, om op schema te blijven. Vooral actualiteitenprogramma’s als De Wereld Draait Door.”

Heel veel voordelen, dat uitgesteld kijken, al zijn er ook nog gewoon programma’s die mensen het liefst op het moment suprême kijken, gezellig met z’n allen (of lekker alleen) op de bank, met een flesje bier/kopje thee en bak chips/popcorn. Zoals de finale van Expeditie Robinson, blikt Pennekamp terug op afgelopen zondag, „RTL programmeert dat natuurlijk niet voor niets op zondagavond, hét tv-moment van de week.” Terwijl de zaterdagavond, ooit het moment van de grote quizzen familieshows, nu vaak ‘te kijken’ overlaat. „Tja, er mag inderdaad wel een en ander worden verbeterd op de zaterdagavond, veel mensen zetten juist dan maar een Netflix-filmpje op, als alternatief.”

Het Acht Uur Journaal is al jaren, zo niet decennia, vaste hoge kijkcijferprik, evenals Boer Zoekt Vrouw en Wie is de Mol, weet de SKO-directeur. De Champions League finale waarin Ajax ten onder ging trok maar liefst het recordaantal van 4, 1 miljoen cijfers, „ik verwacht dat het komende EurovisieSongfestival daar nog weleens overheen kan gaan.”

Alle reclames voor ‘overal en altijd je programma’s kijken’ ten spijt, wordt nog altijd het liefst ‘volgens routine’ gekeken. Dus niet in een volle tram, met kans op je halte missen, maar gewoon lekker thuis, weer op die bank. In alle rust, ,,en je ziet de kracht van het grote scherm, als we de mogelijkheid krijgen, kijken we het liefst daarop.” Je kunt het wel vergelijken met een haardvuur, besluit hij, ,,Daar zit je ook het liefst lekker ’s avonds voor, naar dat licht te kijken en wil je vooral niet gestoord worden. Even wat tijd voor jezelf.”

Verschillen

Groepen Nederlanders gaan verschillend met media om. Er zijn bijvoorbeeld opvallende verschillen tussen mannen en vrouwen, is te lezen in de publicatie ‘Trends in Media:Tijd’ van het Sociaal en Cultureel Planbureau. Vrouwen besteden in totaal minder tijd aan media, en dit verschil is inmiddels gemiddeld bijna een uur op een dag: 8 uur en 52 minuten voor mannen, 7 uur en 54 minuten voor vrouwen. Vrouwen luisteren en gamen vooral minder dan mannen, maar ze lezen en communiceren ongeveer evenveel. Tussen 2013 en 2018 is te zien dat vooral de mediatijd van vrouwen met 31 minuten is afgenomen.

Nog duidelijker dan de verschillen tussen mannen en vrouwen zijn de verschillen in mediagebruik tussen leeftijdsgroepen. Er tekenen zich twee groepen af: tieners en jongvolwassenen (13-34 jaar) en 50-plussers. De tieners en jongvolwassenen besteden gemiddeld zo’n 7,5 tot 8 uur aan media op een dag en de 50-plussers besteden ongeveer 9 uur. Ook zijn er duidelijke verschillen in de manier waarop de verschillende leeftijdsgroepen media gebruiken. De 50-plussers en nog sterker de 65-plussers kijken en lezen aanzienlijk meer dan tieners en jongvolwassenen, die weer meer gamen.