Protesten boeren en bouwers nemen langzaam af
Op meerdere plekken in het land hebben honderden boeren en bouwers actie gevoerd. Op veel plekken vertrekken de demonstranten langzaam, maar nog niet overal is het rustig.
De acties van boze boeren en bouwers hebben zich woensdag als een olievlek verspreid over het land. In de ochtend trokken de actievoerders vanuit onder meer Alkmaar, Apeldoorn, Assen, Berkel en Rodenrijs, Born, Helmond en Tilburg de snelwegen op. Ze zijn massaal aanwezig in onder meer binnensteden, bij fabrieken en op het Mediapark in Hilversum.
De acties zijn gericht tegen het stikstofbeleid van het kabinet. Niet alleen bouwers en boeren hebben last van de stikstofcrisis, ook de bouw van zonneparken, windmolens en andere duurzame energieprojecten loopt gevaar. De boeren zijn daarnaast boos op supermarkten omdat die niet genoeg zouden betalen voor hun producten.
Duitse boeren in Arnhem
De honderden actievoerende boeren en bouwers vertrekken uit Arnhem. De demonstranten verzamelden zich met trekkers in het centrum van de Gelderse hoofdstad, omdat ze met de provincie Gelderland wilden spreken over het stikstofbeleid. De actie zorgt voor veel verkeershinder in en rond Arnhem, maar is volgens de politie zonder incidenten verlopen.
Commissaris van de Koning John Berends sprak de actievoerders voor de deur van het Provinciehuis toe. Het gebouw zelf was sinds woensdagmorgen op advies van de politie afgesloten om te voorkomen dat honderden boeren binnen zouden komen. Later woensdagmiddag gaat het Provinciehuis weer open volgens een woordvoerder.
In Arnhem waren ook meerdere Duitse boeren aanwezig om het gesprek aan te gaan met bestuurders uit ons land.
Koffie bij Tata Steel
Boeren die bij Tata Steel in IJmuiden protesteerden, hebben hun actie ook beëindigd. Er stonden zo’n twintig tractoren voor de slagbomen van de hoofdingang van het fabrieksterrein, maar die zijn allemaal vertrokken.
Auto’s van werknemers of vrachtwagens konden door de actie een tijdlang niet door de poort. Tot grote problemen bij Tata Steel heeft het protest niet geleid. Volgens de zegsvrouw van de staalfabriek was de sfeer tijdens de acties gemoedelijk. De actievoerders kregen koffie en koekjes uitgedeeld van het bedrijf.
De Lutte weer vrij
De boeren en bouwers die de grensovergang bij De Lutte in de snelweg A1 blokkeerden, stoppen met hun actie. Dat is volgens burgemeester Cia Kroon van het Twentse Losser, waar De Lutte bij hoort, het resultaat van „een goed gesprek" dat zij en de politie met de actievoerders hebben gehad. Op de A1 werd door de boeren gebarbecued. Daar zijn ze inmiddels mee gestopt na het gesprek met Kroon.
Burgemeester Onno van Veldhuizen van Enschede is nog in gesprek met de boeren die de A35 bij zijn gemeente al urenlang bezet houden. Hij wil ook dat de demonstranten de weg weer vrijmaken.
Ook de politie gaat ervan uit dat de blokkades in Twente afgelopen zijn, zegt politiechef Emil Baveld tegen RTV Oost. „We hebben duidelijk gemaakt dat het nu mooi is geweest. De A35 en de A1 zijn heel belangrijke verkeersaders en ze hebben nu hun punt gemaakt. Dit kan niet nog twee of drie uur duren." Volgens Baveld grijpt de politie in als de boeren niet zelf hun trekkers in beweging zetten.
Distributiecentra geblokkeerd
Ondanks dat Farmers Defence Force opriep het niet te doen, zijn distributiecentra van supermarkten in Tilburg en Breda toch geblokkeerd. Volgens Omroep Brabant hebben boeren ook de toegangswegen naar het distributiecentrum van Jumbo aan de Balkweg in Den Bosch geblokkeerd en rijden boeren rondjes rond het distributiecentrum van Jumbo in Veghel.
Boerenactiegroep Farmers Defence Force riep dinsdag boeren op om vooralsnog af te zien van acties bij distributiecentra en supermarkten. De organisatie deed dat omdat ze in hoger beroep gaat tegen de uitspraak van de voorzieningenrechter van de rechtbank in Lelystad. Die besliste dinsdag dat de boeren niet de bevoorrading van supermarkten mogen platleggen.
Rond 10.30 uur vertrokken de boeren na een waarschuwing van de politie dat de actievoerders zouden worden aangehouden als ze op deze plek zouden blijven staan. Ook dreigde de politie in dat geval de tractoren in beslag te nemen.
Zendtijd eisen
Meerdere boeren gingen op weg naar het Mediapark in Hilversum om zendtijd van de NOS te eisen. Omdat ze geen zendtijd kregen, hebben demonstrerende boeren woensdag een verklaring afgelegd buiten het omroepgebouw op het Mediapark in Hilversum. Ze zeggen dat ze worden weggezet „als milieuvervuilers, subsidieprofiteurs, overbodig en nutteloos, dit terwijl we eerlijke, hardwerkende, belastingbetalende Nederlanders zijn". Ze willen „meer respect en minder regels".
Na de verklaring keerden de eerste betogers terug naar huis.
Volgens een aanwezige boer „trekken jullie volledig naar links". Een ander verweet de NOS heel erg de nadruk te hebben gelegd op de opmerking van boer Mark van den Oever, die een vergelijking maakte tussen de behandeling van boeren en de Jodenvervolging in de Tweede Wereldoorlog. Gelauff zei dat Van den Oever die opmerkingen „misschien niet had moeten maken en dat hij mensen kent die ervan moesten huilen".
Het gesprek werd later verplaatst naar binnen, in het NPO-pand. Daarbij waren ook bestuursvoorzitter van de NPO Shula Rijxman en NOS-directeur Gerard Timmer.
Hilversum op slot
Eerder woensdag riep burgemeester van Hilversum Pieter Broertjes automobilisten op niet meer naar Hilversum te komen omdat de stad onbereikbaar is. Vele tractoren blokkeren toegangswegen richting het Mediapark. Ook zijn enkele voertuigen doorgedrongen tot op het Mediapark. Bezoekers die lopend, met fiets of trein komen kunnen het terrein goed opkomen. Met de auto is dat een stuk lastiger.
Ook mensen die naar Arnhem zouden komen, werden opgeroepen dat niet met de auto te doen. Ook deze stad zat volledig op slot.
Schouten: Jammer
Het is „jammer" dat boeren overal in het land protesteren, ondanks de afspraken die het kabinet met de boeren heeft gemaakt, vindt landbouwminister Carola Schouten.
Ze benadrukt dat het „je goed recht is" om in Nederland je mening te laten horen, maar de bewindsvrouw vindt het in dit geval wel beter om te blijven praten over de stikstofproblematiek in plaats van de straat op te gaan.
Verder met dossier
„We willen echt verder met dit dossier", zegt Schouten. Boeren die demonstreren, moeten dit volgens haar publieksvriendelijk doen. „Zorg dat je anderen niet schaadt. Het dient je zaak ook niet als mensen hierdoor gedupeerd worden."
Het akkoord heeft wel zin, houdt Schouten vol. Maar de dertien organisaties in het Landbouw Collectief, waarmee het kabinet om tafel zit, zijn het ook niet meer eens met elkaar. Farmers Defence Force is boos dat partijen naar buiten zijn getreden over het akkoord, terwijl het volgens de actiegroep nog maar een concept is.