Elselotte Smink Nieuws 18 dec 2019, 05:30

Leestijd: 4 minuten

3FM-dj Wijnand zal schrijnende beelden Colombia nooit vergeten

Woensdag begint de grote tocht van Goes naar Groningen voor Serious Request: The Lifeline 2019. Er wordt geld ingezameld voor slachtoffers van mensenhandel in Colombia. Dj Wijnand Speelman reisde af naar het land en sprak met enkelen van hen. 

Anderhalve maand is de boomlange dj terug en eindelijk krijgen de verhalen een plekje. „Dit was mijn vijfde reis voor Serious Request en ik heb altijd even tijd nodig als ik terugkom. Ik ben in verschillende oorlogsgebieden geweest en op plekken waar natuurrampen verwoestingen hebben aangebracht – ik ben dus wat gewend. Maar terug in Nederland is alles altijd even diffuus”, vertelt Speelman.

Zware bagage

Serious Request zamelt dit jaar samen met het Rode Kruis geld in voor de slachtoffers van mensenhandel. Colombia staat hierbij centraal, in het bijzonder de Venezolaanse vluchtelingen. Daarvan zijn er op dit moment 1,4 miljoen in het land. Vaak zonder werk- of verblijfsvergunning. En dan ben je extra kwetsbaar voor mensenhandel, blijkt ook uit de cijfers. Bijna 60 procent van de gevluchte Venezolanen krijgt te maken met situaties die op mensenhandel kunnen wijzen. Dat blijkt uit een enquête onder 379 Venezolanen in Colombia.

„Al die mensen: je kunt je er weinig bij voorstellen. De bagage van hun verhalen is zwaar. Je hoort zoveel, mensen vertellen over hun donkerste tijd. Je luistert, vraagt en dan ga je weer weg.” Zoals de Colombiaanse zusjes Laura en Lorena, die rond hun 18de en 19de met hun jonge baby’s naar een stadje werden gelokt door een fotograaf met prachtige vooruitzichten van modellenwerk met dito salaris.

Eenmaal daar worden hun baby’s afgepakt en worden de meiden opgesloten en gedwongen tot prostitutie. In totaal zitten ze zes jaar vast. „Als de eigenaar boos werd, spoot hij met traangas. En ze mochten hun kinderen maar een keer in de week een halfuurtje zien, later werd dat slechts eens per maand. Die psychologische marteling, naast het fysieke misbruik. Gruwelijk.” De zusjes weten uiteindelijk te ontsnappen, maar de dader is inmiddels op vrije voeten en woont zelfs bij hen in het dorp.

Vloggend vertellen

In video’s voor 3FM vlogt Speelman in Colombia. Na de interviews met Laura en Lorena heeft hij knallende hoofdpijn, vertelt hij in de vlogs. „Ik heb eerlijk gezegd geen flauw idee waar ik moet beginnen”, vertelt hij zichtbaar aangedaan in de camera. Wijnand, die dit jaar vader werd van een dochter, vond het in het begin dan ook best spannend. „Ik kom daar toch als westerse man van ruim 2 meter, zo van: ‘Vertel jij eens even wat er is gebeurd’, aan een jonge vrouw die veel heeft meegemaakt. Willen ze dat wel delen met mij? Maar als ik vertelde waarvoor het bedoeld was, om geld op te halen, hielpen ze direct en durfden ze het verhaal te vertellen.”

De dj blijft praten over zijn ervaringen in Colombia, het ene verhaal nog schrijnender dan het andere. Talloze vluchtelingen die langs de weg leven, jonge gezinnen met de hele inboedel in een krakkemikkige kinderwagen, piepjonge kinderen die meeliften op de laadklep van een vrachtwagen, een ‘donkere hel’.

Een glimp van licht

Hoe houd je dan toch hoop? „In Nederland kennen we het Rode Kruis van het blarenprikken bij de Vierdaagse, maar wereldwijd is de organisatie zo groot. Er is contact met allerlei instanties en ze werken vrij, waardoor slachtoffers snel gevonden en geholpen kunnen worden. Ik weet inmiddels dat we niet het hele probleem op kunnen lossen. Maar deze organisatie ziet ook de individuen. Ze krijgen medische zorg en psychische hulp, maar krijgen bijvoorbeeld ook onderdak en toiletspullen aangeboden. Bovendien wordt ze weer een toekomstperspectief geboden. Bij een slachtoffer dat eigenlijk verpleegkundige wilde worden, werd direct gekeken wat ze voor haar konden betekenen. Ze barstte daarna in tranen uit. Daar zie ik het licht in.”

Speelman kijkt uit naar Serious Request: The Lifeline. Als ‘soort van ambassadeur’ loopt hij elke dag een stukje mee met de drie teams van 3FM die in estafettevorm van Goes naar Groningen lopen: een tocht van 500 kilometer. „In Colombia heb ik radioreportages gemaakt en daar kan ik tijdens het lopen vragen over beantwoorden.”

Het is de tweede keer dat er door het radiostation gewandeld wordt en het concept is al meer uitgekristalliseerd, vertelt Speelman. „Uiteindelijk kan iedereen gesponsord meelopen met de route, acties organiseren en platen aanvragen om geld te doneren. We doen het samen en kunnen zo’n groot verschil maken. Dat beeld, van die stoet met mensen die op kerstavond aankomt bij het eindfeest op de Ossenmarkt in Groningen, geeft me nu al een enorm kerstgevoel.”

Meer lezen over de actie, de reportages van Wijnand, een plaat aanvragen of geld doneren? Dat kan op de website van 3FM.