Iris Hermans Nieuws 18 nov 2019, 06:35

Leestijd: 5 minuten

Tongen met vreemden en eenzijdige knuffels in het museum

Ogen en oren, maar géén knuffels en tongen tekort op de nieuwe tentoonstelling van NEMO waar het draait om de mens.

De maan die door de ramen scheen op het bandje bij de entree, bezoekers rondstruinend met flesjes bier in de handen, proosten met cocktails (non-alcoholisch) in reageerbuisjes: dit weekend was NEMO geopend op uren waarop het Science Museum normaal gesproken gesloten is – met uitzondering van de jaarlijkse Museumnacht – en de uitgelaten sfeer paste bij het weekendgevoel.

Gender-blender

Terwijl een acrobaat voor de gelegenheid zich door allerlei ringen wringt en een panel vol wetenschappers vragen van het publiek beantwoordt, is het op de bovenste verdieping een komen en gaan van bezoekers die alvast een voorproefje krijgen van Humania, de tentoonstelling die officieel pas vanaf 23 november geopend is en voor twaalf-plus is, maar ook kinderen kijken hier vanavond al hun ogen uit. Vooral bij de plaatjes van blote personen wordt gewezen en gegiecheld, maar ook serieuze vragen worden gesteld aan de ouders, vooral bij de Gender-Blender. ,,Maar mam, hoe zit dat dan als ze zegt dat ze eigenlijk meer hij is?” Humania gaat over jou. Maar ook over mij, en hem, en haar, of haar in hem en vice versa. Humania gaat over de mens.

Knuffel

,,Dit wil ik ook thuis!” Een bezoekster is net door de knuffelmachine gegaan, waar je tussen twee grote blauwe rollen heen rolt en een grote lach siert haar gezicht als ze weer opstaat. Door de druk op je lijf geven je zenuwen signalen door aan je hersenen die voor een ‘fijn gevoel’ zorgen, staat er bij geschreven. Ze geeft spontaan een echte knuffel, ,,maar deze machine is ideaal voor mensen die alleen zijn, maar wel behoefte hebben aan die knuffel af en toe.”

,,Meneer, wilt u met me tongen?” De man moet eerst lachen, maar knikt dan. Zijn vrouw ook, sterker nog: ze wil wel even een foto maken. Want als je hier alleen bent, moet je soms even om een helpende hand – of mond – vragen. Bij de tonginstallatie bijvoorbeeld, waar je niet daadwerkelijk speeksel uitwisselt, maar waar je in een doorzichtige bak aan beide kanten een hand in een grote tong doet en vervolgens met elkaar kunt ‘tongen’. ,,Lekker”, grijnst de grijsaard, ,,maar je bent wel te jong voor me.” Twee vrouwen volgen het voorbeeld. Ze duiken lustig in de tong en gaan er helemaal voor. Nee, niet hun eerste keer dat ze samen tongen, knipogen ze, ,,en zéker niet de laatste.”

All you can eat

Bij de Food for Thought slash ‘slik jij alles?’ staat een plateau vol eten, van gamba’s tot hamburger en iets ernaast heel contrasterend gevriesdroogd ruimtevaartvoedsel, dat nog het meeste lijkt op bruine hondenbrokkenpuree-op-een-stokje. ,,Als je geen keus hebt, eet je alles”, concludeert een meisje op serieuze toon, waarna ze weer vrolijk met haar vriendin eetplannen maakt. ,,Hiernaast heb je een all you can eat, ik heb wel trek gekregen.”

Een jonge bezoeker staat even stil. Hij heeft zóveel gezien, verzucht hij, en ja, ook heel veel geleerd. Wat hem het meest is bijgebleven? Hij wikt en weegt even intern en weet het dan. ,,Dat oudere mensen steeds meer gaan stinken, dat ruik ik ook weleens bij mijn oma. Maar ze is verder heel lief, hoor.”

Wilskracht

,,Wow… Dit is echt héél koud.” Een jongetje van een jaar of acht houdt z’n handjes om een tinnen staaf, tegenover hem doet een meisje van zeker drie keer zijn leeftijd hetzelfde. Ze zitten middenin een wedstrijdje wilskracht, waarbij ze zo lang mogelijk de steeds kouder wordende staaf vast moeten houden. Ze kijken elkaar met een indringende en ook steeds ijskouder wordende blik aan, beiden geenszins bereid los te laten, terwijl de moeder van de jongen bezorgd ‘laat nu maar los, hoor’ uitroept. Hij luistert niet. Na anderhalve minuut is het spel klaar: allebei winnaars. Hij straalt van trots en geeft bibberend een high-fiveje. ,,Ik voel m’n handen bijna niet meer…”

‘Uitdagend’

Dat Humania een ongelooflijk gevarieerde tentoonstelling is, blijkt wel uit de allerhande aan tests, stellages, proefjes en ‘exhibits’, zoals Esther Hamstra het noemt. Ze is tentoonstellingmaker van NEMO en heeft er met behulp van onder andere zestig wetenschappers en tien scholieren ‘en heel veel geweldige collega’s’ de afgelopen twee jaar aan gewerkt. ‘Ben jij je huidskleur?’ klinkt een zachte stem door een van de bogen waar je door heen loopt. Iets verderop de Gender-Blender weer, waar vraagstukken over geslachten centraal staan. Uitdagende onderwerpen, noemt ze het, en heel erg van nu. Tijdens het maken kwam ze erachter dat je snel dingen vanuit een ‘eigen blinde vlek’ benadert. ,,Je hebt het toch nog automatisch over ‘gewoon man en vrouw’ terwijl er juist zoveel nuanceverschillen zijn.” Ze hebben de genderopstelling dan ook voorgelegd aan onder meer The Transketeers, ,,het is natuurlijk een heel precair thema en met hun hulp hebben we het nog completer kunnen maken.”

Voor de blikvanger van de expo blijft ze staan. ,,Ik kan hier naar blijven kijken, we zijn er superblij mee.” Een reusachtig figuur in een skelettenpak dat een handstand doet. Afzender: Florentijn Hofman. Hij won de pitch en mocht het kunstwerk maken. ,,Het past zo goed bij de tentoonstelling en bij NEMO. Het stelt een speels iemand voor in een pak, maar niemand weet wie er precies in zit. Het kan iedereen zijn.”

Over Humania

Door mee te doen aan fysieke uitdagingen en je brein te breken over allerlei dilemma’s, ontdek je bij Humania in NEMO Science Museum hoe je hoofd, hart en lijf werken. Zowel biologie, sociologie en psychologie van de mens zijn thema’s van de tentoonstelling. Humania behandelt een heleboel onderwerpen die iets zeggen over wie je bent: van je naam tot hoe je je verjaardag viert en van je hoeveelheid wilskracht tot de cellen waaruit je bent opgebouwd. Daarbij komen ook onderwerpen als seks of de dood aan bod. Ben je wel zo uniek als je denkt? Of lijken we allemaal op elkaar? Koningin Máxima opent op 21 november Humania, dat vanaf 23 november te bezoeken is.