Iris Hermans Nieuws 20 nov 2019, 06:30

Leestijd: 5 minuten

Loonkloof m/v kan zéker gedicht worden

Salariskloof m/v blijft groeien, maar niet bij APG waar als eerste bedrijf gelijk werk gelijk beloond wordt na reparatie loonkloof. ,,Trots overheerst op de werkvloer.”

Mannen verdienen nog altijd meer dan vrouwen, ook wanneer ze net zo lang precies hetzelfde werk doen, blijkt uit het Salaris Onderzoek van Intermediair dat dinsdag naar buiten kwam. Maar niet bij pensioenuitvoerder APG, waar sinds 1 juni de loonkloof helemaal gedicht is. Ze kwam, zag en repareerde. Marloes Sengers is hr-directeur bij APG en reageerde vol ongeloof toen ze eerder dit jaar de resultaten van een onderzoek onder ogen kwam.

De vraagstelling was krachtig: worden mannen en vrouwen gelijk beloond voor gelijk werk? De uitkomst kort. Nee. „Ik heb wel tien keer uitgeroepen: Nee… Écht?!” Sengers is het doorpak-type: ‘We moeten dit repareren!’ wilde ze wel van het APG-dak vlakbij Amsterdam Sloterdijk schreeuwen. Lang verhaal kort: ze toog naar de vakbond, daarna naar de Raad van Bestuur en op 1 juni kregen 125 vrouwen bij APG een loonsverhoging. „Als er ongelijkheid is, moeten we daar iets aan doen.”

Appels en peren?

De cameraploeg van NOS is net weg en straks wacht een volgend interview. Ja, ze heeft wel gemerkt dat haar optreden en het resultaat is opgevallen. „Het is natuurlijk ook best bijzonder dat APG het eerste bedrijf is dat gelijk werk gelijk beloont.” Een feministe is ze niet, „maar ik kan gewoon niet tegen ongelijkheid.”

Het lijkt misschien wel appels en peren met elkaar vergelijken. Zo werken vrouwen vaker parttime en zijn er bijvoorbeeld verschillen in werkervaring en leeftijd, maar nadat alles werd gecorrigeerd, bleef er nog steeds een verschil van 2, 2 procent over, „dat lijkt niet heel veel, maar elke tiende procent is er al een teveel.”

„Het is supermooi om zo’n statement te kunnen maken”, vervolgt de hr-directeur. ,,Ik ben heel trots op ons als bedrijf dat we dit doen, en de trots overheerst ook op de werkvloer.” Bij zowel vrouw als man, al vragen leidinggevenden zich wel af waarom ze hier niet wat eerder mee hebben gedaan en dat wringt best een beetje. Onwetendheid, haalt Sengers de schouders op. ,,Ik geloof echt niet dat we met opzet vrouwen minder hebben betaald, we hebben er gewoon nooit over nagedacht en daarom is deze bewustwording ook zo goed. Beter laat dan nooit, toch?”

Hr-manager Marjolein Kort was natuurlijk blij met de loonsverhoging, ,,maar ik voel bovenal trots om bij dit bedrijf te werken.” Toch heeft ze zich ook wel even achter de oren gekrabd. ,,Waarom heb ik dit niet eerder gezien of er aandacht voor gehad? vroeg ik me af. Ik denk dat het komt omdat ik deze baan graag wilde hebben.” Tevreden ja, knikt ze, maar of vrouwen over het algemeen sneller tevreden zijn, weet ze niet. ,,Het heeft er ook wel mee te maken dat je niet heel snel met elkaar over salarissen praat”, vult Sengers haar collega aan, ,,dus ook hierbij geldt die onwetendheid.”

Daadkrachtig

Cruciaal is om vervolgens te onderzoeken wat eigenlijk de oorzaken van zo’n kloof zijn, ,,anders zitten we over een paar jaar weer met die verschillen.” Ze zitten nu dan ook midden in een onderzoek waar medewerkers worden geïnterviewd om te achterhalen waar zo’n kloof ontstaat. ,,Er wordt vaak gedacht dat het komt omdat vrouwen niet goed over geld onderhandelen, maar het is misschien wel zo dat vrouwen andere elementen belangrijker vinden, zoals een dag vrij in de week en daarover onderhandelen, terwijl de man voor meer geld gaat.” Ook onderzoeken we of mannen er bij een promotie meer op vooruitgaan dan hun vrouwelijke collega’s. Of dat we nog weleens te veel waarde aan voorgaande salarisstroken hechten, waar het nieuwe loon dan deels op wordt gebaseerd. Onbewust en onbedoeld heb je als vrouw een streepje achter en blijft de vicieuze loonkloof zo in stand.

Tot nu dan, wat Sengers heeft dankzij haar daadkrachtige optreden wel een en ander in werking gezet. Ze wordt regelmatig benaderd door andere organisaties die nieuwsgierig zijn hoe zij het heeft aangepakt en ook al is er nog een lange weg te gaan, de bewustwording wordt steeds groter, iets dat goed past in deze tijd. ,,Onderzoek hoe het in jouw bedrijf zit en maak het bespreekbaar”, adviseert ze. Ze is razend nieuwsgierig naar de onderzoeksresultaten die naar verwachting in januari verschijnen. ,,Misschien komt er wel uit dat vrouwen wél heel slecht zijn in onderhandelen en dan moeten we daar dus wat aan doen, alleen maar goed om dat nu in kaart te brengen.” Het kost allemaal wel geld. ,,Het is niet zo dat ik een extra potje heb gekregen om de kloof te dichten. Het moet uit het bestaande budget. En dat gaat lukken.”

‘Zet in op bedrag man’

‘Waar is mijn 3 ton?’ De slogan waar WOMEN Inc. het onderwerp loonkloof mee op de kaart zette in 2014. „We hebben toen de mensen al voorzichtig wakker geschud”, blikt Suzan Steeman (expert arbeidsmarkt WOMEN Inc.) terug. Vijf jaar later merken ze dat het maatschappelijke probleem van ongelijkheid lonen man/vrouw steeds meer wordt omarmd en oplossingen worden gezocht. Ze spelen daar zelf ook een belangrijke rol in. Zo hebben ze onlangs hun ’15 procent minder’-campagne gelanceerd en kunnen bedrijven op hun website een de ‘Gelijk Loon Check’ doen. ,,Hiermee krijgen ze de eerste inzichten in of de loonkloof bestaat. Het is daarna natuurlijk wel zaak dat er ook iets mee wordt gedaan.” Want dat er nog altijd grote salarisverschillen zijn tussen man en vrouw, horen zij ook vaak in hun dagelijkse praktijk. Voorbeeld: vrouw werkt vijf jaar bij een bedrijf en krijgt een nieuwe collega die precies hetzelfde werk gaat doen. Hoewel salarissen niet vaak worden besproken, kwam ze erachter dat hij al meteen 150 euro per maand meer verdiende dan zij. Ze sprak haar leidinggevende erop aan, maar pas toen ze stopte met overwerken, kwam het echt binnen. „Het is gek dat vrouwen zelf aan de bel moeten trekken. Als zij niets doen, gebeurt er ook niets, dat is krom én bij wet verboden.”

Tip van WOMEN Inc., waar overigens ook mannen werken en een neutraal salarissysteem wordt gehanteerd: ,,Als je gaat onderhandelen over een nieuwe baan, bezoek dan eerst een loonwijzer-website en check wat je zou verdienen als man. Zet op dat bedrag in.”