Anne Kersten Nieuws 19 nov 2019, 17:54

Leestijd: 3 minuten

Hongkong is inmiddels een gespleten stad

Al sinds juni is het onrustig in Hongkong. Na een omstreden uitleveringswet, die inmiddels al ingetrokken is door de overheid, ging de bevolking massaal de straat op. Tegenstanders vreesden dat China op die manier uitlevering zou kunnen eisen van politieke tegenstanders.

Volgens China-deskundige Fred Sengers ligt er een diepere oorzaak achter de protesten. „Veel burgers hebben de angst dat Hongkong langzaam wordt veranderd in een gewone Chinese stad, waar burgerrechter alleen op papier bestaan. Ouderen vinden dat ze het nu goed hebben en vinden dat de demonstrerende jongeren alle verworvenheden op het spel zetten. De jongere generaties vinden dat de speciale status die zij binnen China hebben, wordt uitgehold.”

Vertrouwen verloren

Volgens Sengers, die in Hongkong de situatie aardig zag escaleren, heeft de lokale overheid deze situatie deels aan zichzelf te danken. In 2014 gingen miljoenen mensen namelijk al de straat op met precies dezelfde bezwaren. Mensen verloren toen door het handelen van de lokale overheid het vertrouwen in het stadsbestuur. „Het is dus geen wonder dat veel mensen het vertrouwen in de politiek zijn verloren en demonstranten als enige optie zijn gaan zien.”

De initiële vredige protesten hebben inmiddels op sommige plekken plaatsgemaakt voor radicalere tactieken. Volgens de China-deskundige verloopt een groot deel van de demonstraties geweldloos en worden deelnemers door de politie met rust gelaten zolang men geen verkeersaders blokkeert. Maar, een groep radicale demonstranten maakt echter consequent gebruik van geweld. „Ze vernielen overheidsgebouwen en gooien brandbommen naar de politie. En daar reageert de politie natuurlijk op. En dat wederzijdse geweld is de afgelopen weken alleen maar zwaarder geworden.”

Overleden student

De dood van een 22-jarige student zorgde ervoor dat het geweld „echt ontspoorde”. De student viel op de vlucht voor de politie van een parkeergarage, hij was de eerste dode die aan het politieoptreden te koppelen was. „Demonstranten begonnen daarop het maatschappelijk leven stil te leggen, door wegen en het openbaar vervoer aan te vallen.” De gemoederen liepen daarbij hoog op. „Sommige mensen dachten niet meer na. Een agent reed op demonstranten in. Een demonstrant overgoot iemand die met ze in discussie ging met een brandbare vloeistof en stak hem in brand.”

Hongkong is inmiddels een gespleten stad. „Dat merk je heel duidelijk als je met mensen op straat spreekt”, vertelt de deskundige. „Er is een groep die het verschrikkelijk vindt wat er nu gebeurt en wijst op de economische schade.” Als gevolg van de voortdurende onrust is Hongkong is een recessie belandt. „De andere groep praat het geweld goed en ziet dit als een geoorloofd middel om hun agenda door te drukken.” Sengers vindt het zorgelijk dat de verhoudingen zo zijn verhard. „Beide groepen zijn overtuigd van hun eigen gelijk en luisteren niet meer naar elkaar. Er is sprake van een ontmenselijking van de tegenstander en dat maakt de drempel voor redeloos geweld alleen maar lager.”

Zondag vinden districtsverkiezingen plaats in Hongkong, wat volgens Sengers een belangrijk aanknopingspunt wordt om de negatieve spiraal te doorbreken. „Dit is een kans om een dialoog met de protestbeweging te starten.” Maar dan moeten beide kampen wel met elkaar in gesprek willen gaan.