Julia Osendarp Nieuws 21 nov 2019, 14:59

Leestijd: 3 minuten

Drones nieuwe bezorgers van medisch spoedmateriaal

Wellicht vliegt jouw vers geprikte bloed straks in een drone over de stad. Drones zijn namelijk het vervoersmiddel van de toekomst voor medische spoedtransporten. 

Donderdag werden de eerste plannen gepresenteerd voor de inzet van drones voor medische doeleinden. De ‘moderne postbodes’ dienen voor het vervoer van bloed, medicijnen en diagnostische monsters naar patiënten en zorglocaties. Initiatiefnemer van dit plan is het samenwerkingsverband Medical Drone Service. Dat bestaat uit het Erasmus MC, Sanquin Bloedvoorziening, ANWB, PostNL en technologiepartners Avy en KPN. Zij onderzoeken de mogelijkheden rondom de bezorging van medische middelen. Tahira Limon, woordvoerder van PostNL, zegt: „Wij zien dat de zorg verandert en een onderdeel daarvan is ook de zorglogistiek. Niet alles gebeurt meer in het ziekenhuis. Bijvoorbeeld patiënten die thuis herstellen, bloedmonsters die thuis worden afgenomen en dat allemaal om de zelfredzaamheid te bevorderen. Wij proberen daar een belangrijke rol in te spelen.”

Spoedgevallen

De zorgpartners gaven ruim anderhalf jaar geleden aan dat vooral de spoedtransporten aandacht verdienen. Jan-Dietert Brugma, apotheker bij Erasmus MC, is enthousiast over dit nieuwe project: „Rotterdam verstopt door het verkeer en daar hebben we last van tijdens het leveren van acute medicatie. De drone zal voornamelijk gebruikt worden voor spoedgevallen.” Brugma geeft aan dat het ziekenhuis dagelijks worstelt met de levertijd van medicatie. „Vertraging medische middelen kan het zorgproces belemmeren en dat is onwenselijk.” Brugma noemt antibiotica, bloed en bloedmonsters met een beperkte houdbaarheidsdatum als voorbeelden voor de ‘luchttransporten’.

Partner Sanquin is verantwoordelijk voor de bloedvoorziening van de gezondheidszorg in Nederland. „Wij doen jaarlijks 15.000 bloed transporten waarvan 1200 met spoed zijn.”, zegt woordvoerder Chantal van den Berg. „Dat zijn ongeveer 100 spoedtransporten per maand. Hierbij kun je denken aan bijvoorbeeld extreem bloedverlies tijdens een operatie waarvoor op korte termijn bloed nodig is. Dat soort transporten moeten binnen een uur van het distributiecentrum naar het ziekenhuis. Het drukke verkeer maakt het lastig om binnen die levertijd op de bestemming te komen.”

Testfase

Apotheker Brugma attendeert erop dat er nog veel onderzoek en testen moeten worden uitgevoerd. „We hebben een heel uitgebreid testtraject. We beginnen de testfase met vliegen binnen afgebakend terrein. Dat betekent dus niet dat men morgen ineens de medische drone zal zien vliegen.” Brugma geeft aan dat veiligheid voor dit project voorop staat. „We gaan geen pizza’s bezorgen. Allereerst hebben we toestemming nodig van de inspectie Leefomgeving en Transport om te mogen vliegen. Vervolgens testen we de drone in het zicht van een piloot op vliegbasis Deelen. Daarna zullen we gaan testen in dunbevolkt gebied. Tot slot proberen we het in de grote stad. We schatten dat dit alles drie jaar gaat duren.”

Mini-vliegtuig

De drone ziet er niet uit zoals de meesten die kennen. Met een spanwijdte van 2,5 meter, lijkt het apparaat op een mini-vliegtuig. Van den Berg van Sanquin zegt:  „In de drone passen twee zakken van een halve liter bloed en een koelelement. Belangrijke zaken die we nu gaan onderzoeken zijn: Hoe ga je met de temperatuurregeling om in de lucht? En hoe komt het bloed veilig aan? Daarin kan een partner als PostNL weer goed te hulp schieten omdat zij ervaring hebben met bijzondere transporten.”  Limon van PostNL beaamt: „Wij bezorgen momenteel medicijnen aan ziekenhuizen. Samen met de ANWB ontfermen wij ons over het logistieke deel. Wij hebben de kennis in geconditioneerd transport. Dat betekent dat wij nadenken over de temperatuurregeling en kijken waar de drones het beste kunnen opstijgen en landen. Zo heeft iedere partner een eigen expertise.”

De komende drie jaar zal in een pilot onderzocht worden hoe de medische drones werkelijkheid kunnen worden. „Naast veiligheid is het belangrijk dat alles juridisch akkoord is.”, legt Brugma uit. „Rond juli 2020 wordt het mogelijk om drones te laten vliegen buiten het zicht van een piloot. We moeten dus goede randvoorwaarden daarvoor ontwikkelen.”