Quincy Brouwer Nieuws 28 okt 2019, 06:57

Leestijd: 3 minuten

Wereldwijde demonstratie voor het basisinkomen

Het idee van het basisinkomen is een mooi streven. Maar is het ook haalbaar? Om meer aandacht voor het basisinkomen te krijgen, trokken voorstanders wereldwijd de straten op.

In Amsterdam werd dit weekend gedemonstreerd voor de invoering van het basisinkomen. Wat deze manifestatie speciaal maakt, is dat er niet alleen Amsterdam maar over de hele wereld werd gedemonstreerd. In vijfentwintig landen gingen aanhangers van het basisinkomen op hetzelfde tijdstip de straten op afgelopen zaterdag.

Het idee om wereldwijd in actie te komen, komt van de Amerikaanse presidentskandidaat Andrew Yang, die zelf groot voorstander is van het invoeren van het basisloon. Yang meent dat het basisinkomen dé manier is om armoede te bestrijden en daarom riep hij iedereen op om mee te doen met zijn wereldwijde Basic income march.

De Nederlandse demonstratie werd georganiseerd door de Vereniging Basisinkomen. Met de actie willen zij meer aandacht krijgen voor het basisloon in Nederland. „Het gaat erom dat er meer politieke bereidheid moet ontstaan om na te denken over het basisloon”, aldus Alexander de Roo van Vereniging Basisinkomen.

Wat is het basisinkomen

Het basisinkomen is een gegarandeerd inkomen dat iedere burger of inwoner krijgt van de overheid zonder daarvoor iets te hoeven doen. „Hiermee worden een heleboel regelingen, zoals de studiefinanciering, de bijstand, de WW, overbodig”, aldus de voormalig Europarlementariër.

De Roo legt het als volgt uit hoe het werkt: „Het is eigenlijk een soort AOW voor iedereen. Als je gepensioneerd bent, krijg je een uitkering van de overheid. Daar mag je bovenop verdienen of je kunt alleen van dat bedrag leven”, aldus de Roo. „Als je nu werkt in de bijstand, ga je er niet op vooruit omdat het bedrag dat je verdient van je uitkering wordt gehouden, en dat is een probleem. Met het basisinkomen verdien je altijd geld wanneer je werkt.”

Hoe werkt dat?

Elke inwoner van Nederland maandelijks een bedrag geven, gaat natuurlijk erg veel geld kosten. De vraag is hoe dat betaald zou moeten worden.

Volgens De Roo is het niet heel lastig te bewerkstelligen „Als wij uitgaan van een basisinkomen ter hoogte van een bijstandsuitkering, en deze alle huidige uitkeringen en toeslagen laten vervangen, komen we nog zo’n vijftienmiljard euro te kort”. Over hoe dat tekort opgevuld moet worden, doet de Vereniging Basisinkomen geen uitspraak. Wel worden er suggesties gegeven „Het zou bijvoorbeeld kunnen via CO2-heffing, het verhogen van de btw, of het verhogen van de inkomstenbelasting”, zegt De Roo.

Dat niet iedereen voorstander is van het basisinkomen beaamt Bas Jacobs, hoogleraar Economie en Overheidsfinanciën aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Jacobs noemt het zelfs een van de slechtste herverdelingsinstrumenten denkbaar. „Het basisinkomen houdt geen rekening met de vraag of mensen in hun eigen bestaan kunnen voorzien en of ze ziek, werkloos, arbeidsongeschikt of oud zijn”, zegt hij. „Het basisinkomen geeft bijvoorbeeld ook geld aan de hoogleraar economie en aan de Bill Gates’en en Marck Zuckerbergs van deze wereld. Je bent dus heel veel geld aan het herverdelen naar mensen die het niet nodig hebben, dit gaat ten nadele van de mensen die het juist nodig hebben”, aldus de hoogleraar.

Daarnaast vindt Jacobs het idee van het verhogen van de belasting niet goed. „Als je wilt voorkomen dat de zwaksten in de samenleving erop achteruitgaan, gaat belastingdruk fors omhoog. Hierdoor wordt de prikkel om te gaan werken minder. Berekeningen die ik met mensen van het CPB heb gemaakt laten zien dat de werkgelegenheid bij een basisinkomen van slechts de helft van het bestaansminimum – een schaamlap voor linkse mensen – dan met zo’n vier procent afneemt”, zegt de hoogleraar.

Wel vindt Jacobs dat de voorstanders van het basisinkomen een aantal goede argumenten hebben. Zo ziet hij wel heil in experimenteren met het verlichten van de eisen in de bijstand en het aanpassen van regels rondom uitkeringen.