Demi Schoenmakers Nieuws 24 okt 2019, 07:14

Leestijd: 4 minuten

Rien was dakloos, maar kwam er bovenop

Iedereen zou recht moeten hebben op een dak boven z’n hoofd. Maar helaas is dat niet de realiteit. Daar weet ex-dakloze Rien (52) uit Hoorn alles van.

Rien (die liever niet met zijn achternaam in de krant wil) was jarenlang verslaafd aan cocaïne, waardoor het erg slecht met hem ging. Vier jaar geleden raakte hij na een brute inbraak alles kwijt. Hij voelde zich niet veilig meer in zijn eigen huis, maar kon door z’n verslaving geen kant op en belandde op straat. „Ik voelde me enorm bedreigd.”

Al zolang Rien zich kan herinneren heeft hij last van hartproblemen, maar door de drugs vergat hij zijn medicatie in te nemen. Dat ging een paar keer helemaal mis. „Ik heb daardoor twee keer een hartinfarct gehad.” Hij belandde op de intensive care en daar besefte hij dat het anders moest. Om zijn leven weer op de rit te krijgen, moest en zou hij stoppen met cocaïne. Maar omdat hij geen onderkomen had, stuurde zijn huisarts hem naar het Leger des Heils.

Vrees voor toename

Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) is het aantal daklozen in Nederland in tien jaar tijd verdubbeld: van nog geen 18.000 in 2009 naar bijna 40.000 mensen. Maar het Leger des Heils schrijft in een brief aan de Tweede Kamer dat het vreest dat het aantal daklozen in de toekomst verder gaat stijgen. Sinds de invoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) in 2015 maken gemeenten steeds minder uren en budget vrij voor de hulporganisatie, met als gevolg dat daklozen steeds minder kans hebben op een toekomst met eigen woning.

Terwijl dit volgens Cornel Vader, directeur van het Leger des Heils, juist heel belangrijk is voor deze kwetsbare groep. „We willen de opvangcentra niet uitbreiden met extra bedden. Ik kan zeggen dat niemand daar beter van wordt.” In de opvang zie je mensen namelijk eerder achteruitgaan, dan vooruit. Het is een ongezonde leefomgeving met veel prikkels, waar ze niet goed aan hun zelfstandigheid kunnen werken. Hun zelfredzaamheid vermindert. Slechts een deel van de omvang stroomt door naar een zelfstandige woning. Terwijl mensen die op zichzelf kunnen gaan wonen en zo opnieuw kunnen beginnen, juist vooruitgaan.

‘Stervensdruk’

Ex-dakloze Rien kan dat uit eigen ervaring beamen. Volgens hem kun je met een eigen huisje pas echt aan je toekomst werken. „Dan heb je een doel voor ogen.” Rien geeft toe dat hij een heftige tijd achter de rug heeft bij het Leger en noemt de nachtopvang daar ‘een zwaar leven’. „Je slaapt met achttien verschillende mensen samen en dat is heel heftig. In de winter, als het koud is, is het daar stervensdruk en kun je soms zelfs geen bed krijgen.” Rien kon dan gelukkig meestal wel terecht bij een kennis, maar lotgenoten belanden daardoor op straat, zag hij.

Daarom vindt het Leger des Heils dat de Tweede Kamer met een oplossing moet komen. Ten eerste voor de zorg en begeleiding, maar ook voor het woningtekort. Volgens Vader worden te weinig goedkope woningen beschikbaar gesteld door gemeenten en daar moet verandering in komen. „Er zijn voldoende mogelijkheden om tijdelijke huisvesting te realiseren, zoals oude verzorgingshuizen of kantoorpanden. Al is het maar voor tijdelijk. Schouder aan schouder moeten we hieraan gaan werken, want het is vreselijk om op straat te belanden.”

Rien is een van de gelukkigen die dankzij het Leger des Heils wél een eigen woning heeft. Hij krijgt nu een uitkering en verdient bij door als dagbesteding samen met vrienden oud papier te prikken. Eén keer per week krijgt hij nazorg. Dan komt er een begeleider bij hem thuis die kijkt of alles nog steeds goed gaat. Deze ambulante zorg vindt Rien erg belangrijk. „Ze controleren je medicatie en voorkomen dat je weer in de oude situatie terugvalt.”

Rien weet als geen ander hoe verschrikkelijk het is om dakloos te zijn en ondersteunt daarom andere drugsverslaafden in hun proces bij de hulporganisatie „Ik weet uit ervaring hoe mensen reageren die drugs hebben gebruikt”, vertelt hij. Daar kan hij de begeleiders goed mee helpen. „En met mijn verhaal kan ik ze op het hart drukken dat ze moeten stoppen.”