Sarah Sitanala Nieuws 10 okt 2019, 05:29

Leestijd: 4 minuten

‘Praten over seks gaat over meer dan soa’s en zwanger worden’

Seksuele voorlichting gaat niet alleen maar over voortplanting en soa’s, vinden middelbare scholieren. „Belicht ook de leuke kanten van seks”, zegt de 19-jarige scholier Nikki Peeters.

Het aangeven van je wensen, maar ook je grenzen, je seksuele identiteit, plezier in seks, sexting, en onrealistische verwachtingen door het kijken naar porno. Het zijn zomaar een aantal onderwerpen waar leerlingen meer over zouden willen weten.

Kenniscentrum Rutgers onderzocht samen met zeventien jonge co-onderzoekers (15-19 jaar) hoe seksuele vorming op school beter kan. Een van de belangrijkste resultaten van het onderzoek is volgens onderzoeker Marianne Cense, dat leerlingen behoefte hebben aan concrete voorbeelden die toepasbaar zijn in hun eigen leven. „Bijvoorbeeld: hoe kom ik erachter dat ik zwanger ben of hoe werkt een (online) relatie?”

Pubertijd

Daarnaast gaven de leerlingen ook aan dat zij niet alleen in de onderbouw, maar ook in de bovenbouw zouden willen leren over seks en alles wat daar mee te maken heeft. „We merken dat op de basisschool en in de onderbouw nog heel eenvoudig gedacht wordt over seks. Er wordt dan bijvoorbeeld gezegd: ‘als je niet wil, zeg je toch gewoon ‘nee’’. In de bovenbouw merken leerlingen dat dat heus niet zo eenvoudig is. Het is niet zo makkelijk om weerbaar te zijn.”

Waar op de basisschool en in de onderbouw tijdens de biologieles voornamelijk wordt stilgestaan bij de minder leuke, maar daarom niet minder belangrijke kanten van seks, is de bedoeling dat het in de bovenbouw gaat over hoe je je nou eigenlijk voelt bij het hebben van seks. „Dat is belangrijk, omdat je je juist in de pubertijd erg onzeker kan voelen”, zegt Cense.

Peeters sluit zich daarbij aan. De scholiere is een van de co-onderzoekers en besloot zich aan te melden naar aanleiding van eerder gedaan onderzoek (seks onder je 25e) waaruit bleek dat jongeren de seksuele voorlichting die zij ontvingen een 5,8 gaven. „Ik was benieuwd hoe jongeren dan wel graag seksuele voorlichting zouden willen krijgen.”

Porno

Zelf kreeg Peeters in de tweede klas seksuele voorlichting van iemand van buitenaf, en van de leraar biologie. „Dat ging voornamelijk over de bevruchting en voortplanting. Dat is natuurlijk ook belangrijk, maar wij vinden dat er een breder aanbod nodig is.”

Het aanbod van seksuele voorlichting moet volgens de leerling aansluiten bij waar jongeren op dat moment in hun leven mee bezig zijn. „In de eerste klas ben je minder bezig met relaties en seks, terwijl je daar juist in de bovenbouw meer mee te maken krijgt. Het is daarom makkelijker voor de oudere leerlingen om gerichte vragen te stellen.”

In de huidige maatschappij komen leerlingen op eenvoudige manier in aanraking met seks. „Het is daarom belangrijk dat we vroeg leren welke informatie klopt en welke niet”, zegt Peeters, en vervolgt: „Als porno je enige referentiekader is met de realiteit, dan moet duidelijk worden gemaakt dat dat niet klopt.”

Hoewel we meer in aanraking komen met seks, betekent dat volgens Cense niet automatisch dat we er daardoor ook makkelijker over praten. „We leven in een samenleving waarin je dingen goed moet doen en waarin hoge eisen gesteld worden. Het is daarom niet altijd makkelijk om je onzekerheden aan te geven.”

Praten over seks

Het geven van seksuele voorlichting wordt op het bordje geschoven van docenten, die daar vaak niet voor zijn opgeleid. Cense: „Het komt heel nauw hoe je de dingen brengt. Het moet ontspannen, maar niet al te lollig. Als docent moet je een balans kunnen vinden.”

Toch zegt Cense dat er docenten zijn die het al heel goed doen. Zo geeft docent Casper Weismuller, één keer in de week seksuele voorlichting op de Gooische Praktijkschool in Hilversum. Belangrijk is volgens de docent het onderwerp seks zo laagdrempelig mogelijk te brengen.

„Ze mogen mij alles vragen. Ik beslis zelf of ik daar antwoord op geef”, zegt Weismuller. „Ze vragen me bijvoorbeeld: hoe was je eerste keer en is het weleens misgegaan met een condoom?”

Volgens de docent blijft praten over seks altijd spannend. „Ik probeer een gezellige sfeer te creëren en probeer ervoor te zorgen dat wat er in de klas wordt besproken, niet in de gangen wordt herhaald.”

Behoefte aan informatie

Dat seksuele voorlichting belangrijk is, staat volgens de docent buiten kijf. „Het gaat over veel meer dan alleen seks. Je leert ook met mensen omgaan.” Daarnaast laat het onderzoek ook zien dat leerlingen wel degelijk behoefte hebben aan die informatie. „We hadden vooraf wel gedacht dat leerlingen meer informatie zouden willen rondom seks, maar nu blijkt dat ze het liefst ieder schooljaar voorlichting krijgen”, vertelt Peeters.

Aan de welwillendheid van scholieren meer te leren zal het dus niet liggen. Onderwijsminister Slob krijgt donderdag de voorstellen in handen voor nieuwe vakken voor het curriculum op middelbare scholen. „We hopen dat de minister de resultaten van het onderzoek meeneemt en zien graag dat er voortaan op iedere middelbare school stil wordt gestaan bij het geven van seksuele voorlichting”, besluit Peeters.